Öz-anlayış zamanı: Kendinize karşı anlayışlı olabilmeniz için bir egzersiz

Sizden sevdiğiniz yönlerinizi sıralamanızı istesem kendinizi nasıl hissedersiniz? Peki sevmediğiniz yönlerinizi sıralamanızı istesem bu sefer tepkiniz nasıl olur? Çoğu insan sevmedikleri özelliklerini bir çırpıda sıralarken, sıra sevdikleri özelliklerinden bahsetmeye gelince bocalıyorlar. Sanki kendileri hakkında negatif konuşmak normalken, kendilerindeki pozitif yönlere odaklanmakta bir sorun varmış gibi davranıyorlar.

Evet maalesef çoğumuz kendimizin negatif özelliklerine odaklanırken, pozitif yönlerimizi neredeyse görmezden geliyoruz. Oysa tıpkı Yin Yang işareti gibi bizler de pozitif ve negatifin bir bileşimiyiz. Sahip olduğunuz ve beğenmediğiniz her negatif özelliğinizin yanında bir o kadar da pozitif özelliğiniz var. Sizi pozitif yönlerinize odaklanmaktan alıkoyan ne? Bu tip bir davranış sergilemenin kendini beğenmişlik mi olduğunu düşünüyorsunuz?

Hayatta her şeyde olduğu gibi burada da denge unsuru çok önemli. Ne kendimizi olumsuz olduğunu düşündüğümüz özelliklerimiz için yerden yere vuralım, ne de olumlu olduğunu düşündüğümüz özelliklerimiz için böbürlenelim. Bunların yerine kendimize şefkatle yaklaşıp olumsuz bulduğumuz davranışlarımızı kabullenip, kendimizdeki pozitife odaklanalım. Eğer dilersek de, beğenmediğimiz bazı özelliklerimizi iyileştirmek için harekete geçelim. Bunun yanı sıra kendimize öz-anlayış gösterelim.

Öz-anlayış (öz merhamet olarak da geçiyor) bireyin acı ve başarısızlık durumlarında kendini eleştirmekten ziyade kendine özenli ve anlayışlı davranması, yaşadığı olumsuz deneyimleri yaşamının bir parçası olarak görmesi, olumsuz duygu ve düşüncelerin üstünde fazlaca durmaktansa mantıklı çözüm yolları araması olarak tanımlanmaktadır (Neff, 2003a, Akt. Deniz ve ark.2017).

Öz-anlayışı yüksek olan bir kişi problemlerini, zayıf yönlerini, eksikliklerini tam olarak görür ama yine de kendisine karşı eleştirel ve katı bir tutum yerine, şefkat ve anlayışla yaklaşır (Deniz ve ark., 2017). Kişi negatif olaylarla karşılaştığında, öz-anlayış kişinin kendisine karşı olumlu duygular geliştirmesini sağlayabilir (Leary ve ark., 2007). Çoğumuz arkadaşlarımıza gayet anlayışlı ve merhametli bir şekilde yaklaşırken aynı anlayışı kendimize göstermiyoruz. Sizce de bu işte bir tuhaflık yok mu?

Dilerseniz kendimize karşı daha anlayışlı olmak için küçük bir egzersiz yapabiliriz.

• Bir deftere önce kendiniz hakkında beğenmediğiniz özelliklerinizi yazın.
• Daha sonra yazdıklarınızı objektif bir şekilde inceleyin. Bu özelliğinizi niye beğenmiyorsunuz? Beğenmediğiniz özelliklerinizden hangilerini değiştirebilirsiniz? Değiştiremediklerinizi kabullenebilir misiniz?
• Gelelim egzersizimizin ikinci kısmına. Defterinize şimdi de beğendiğiniz özelliklerinizi yazın.
• Bu özelliklerinizin hangilerini daha da geliştirebilirsiniz?
• Egzersizin üçüncü kısmındaysa tüm bir hafta boyunca beğendiğiniz bir özelliğinizle ilgili eyleme geçin. Diyelim beğendiğiniz özelliğiniz nezaketiniz olsun. Tüm bir hafta boyunca nezaketinizi bulunduğunuz her ortamda gösterin. 

Unutmayın dünyadaki her insanın hem negatif hem pozitif yönleri var. Size içinizdeki Yin Yang ile barıştığınız günler diliyorum. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için [email protected] adresine yazabilirsiniz. Hayatı güzelleştirmeyle ilgili psikoloji egzersizlerini ise @ranakutvan Instagram hesabımdan paylaşıyorum.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Deniz, M.E., Amanvermez, Y., Buyruk-Genç, A. (2017). Ruminasyon ve Yaşamda Anlamın Farklı Öz-anlayış Düzeylerine Göre İncelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 2017, 7(2), doi: 10.23863/kalem.2018.90.
Leary, M. R., Tate, E. B., Adams, C. E., Batts-Allen, A. ve Hancock, J. (2007). Self-compassion and reactions to unpleasant self-relevant events: The implications of treating oneself kindly. Journal of Personality and Social Psychology, 92(5), 887-904.
Neff, K. D. (2003a). Self-compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself. Self and Identity, 2(2), 85-102.

İlginizi çekebilir: Mutsuzluğu hak etmediğinize inanın: Kendini affetmek ve kabul etmek