Otantiklik kavramı yani kendin olabilme cesareti üzerine

Otantiklik; bireyin kendisi olması, gerçek benliğini, yeteneklerini, duygularını, düşüncelerini, isteklerini, zihin kapasitesini ve potansiyelini içinden geldiği gibi yaşama dökmesi olarak tanımlanmaktadır. Toplumun beklentilerinden, kurallarından, isteklerinden ve baskılarından sıyrılarak kendi beklentilerine ve değerlerine uygun doğal bir yaşamı biçimlendirebilmek, otantiklik kavramını yansıtmaktadır.

Otantiklik için kullanabileceğimiz en uygun kelimenin özgün olabilme cesareti olduğunu düşünüyorum. Bana göre özgün olabilmek, iç gözlem yapabilme ve kendinin neyin motive ettiğini anlama yeteneğini içermekte. Ancak, böylesine doğru bir öz-bilgi, kişinin kabul etmek istemediği rahatsız edici gerçekleri veya zayıflıkları da aynı zamanda ortaya çıkarmaktadır. Bu yüzden özgün olabilmek her zaman için kolay bir seçenek olmamaktadır. Örneğin otantik bir birey geniş toplum kalıpları ile anlaşmazlığa düşmeyi kabul ederek, kendi olabilme cesareti ile toplumsal onayı kaybetme ile yüzleşebilir. Toplumun kabul gördüğü beklentilerden sıyrılarak kendi içsel pusulalarına yönelmeyi tercih eder; ancak bu tercih bazen bireyi olumsuz sonuçlara götürebilir. Ancak bunu yaparken kişinin kazandığı en kıymetli şey kendi olabilme özgürlüğüne kavuşmuş olmasıdır.

Peki, bizler nasıl daha özgün insanlar olabiliriz?

Başlangıç olarak birey, “Ben kimim?, Beni ben yapan şeyler nelerdir?, Yaşamımda ne gibi rol ve sorumluluklarım var?, Ne yapmak istiyorum?” gibi sorular ile öz farkındalık yolculuğunu ve benliğini keşif sürecini gerçekleştirebilir. Özgünlüğü geliştirmek devam eden bir süreçtir. Kişi her yaşında ve yaşamın her döneminden kendi ile ilgili yeni özgün yanlar keşfedebilir. Değerlerimizi gözlemlemek başlangıç için güzel olabilir. Hayatinizi hangi değerlere uygun yaşıyorsunuz? Bu değerlere uygun yaşamak için hangi değişiklikleri yapıyorsunuz? Bu sorular bireyi kendi iç gözlemlerine döndürebilir. Ayni zamanda çocukluğunuzda geliştirdiğiniz inanç sistemlerini veya artık bize hizmet etmeyen yerleşik kalıpları incelemek de önemli olabilir. Çocukluğumuzdan mevcut olarak sahip olduğumuz inançların köklerini irdelemek ve onlarla hala bir bağlantı kurup kuramadığımıza bakmak önemlidir.

Kernis ve Goldman (2006), oluşturmuş oldukları modelde otantiklik kavramını dört temel öğe ile açıklamışlardır. Bu dört temel ögenin bizi otantikliğe götüren yolda önemli yol göstericisi olacağını düşünüyorum. Bunlar:

• Farkındalık: Bu kavram, bireyin kendi duygu ve düşüncelerini fark etmesi ve bilmesi olarak ifade edilmektedir. Bu bilgi kişiyi motive etme yolunda önemlidir.
• Tarafsızlık: Birey, kendisi hakkında değerlendirme yaptığında, sahip olduklarını çarpıtmaz ya da abartmaz. Kendisini tarafsız olarak değerlendirir.
• Davranış: Birey kendi ihtiyaçlarına uygun davranır. Davranış amaçları çevrelerini memnun etmek değil, kendi değerleri ve inançları doğrultusunda hareket etmektir.
• İlişki Uyumu: Bireyler yakın ilişkilerinde samimi ve gerçekçi davranırlar. Yani otantik varoluşlarını ve kendilerini ortaya koyarlar. Sahte duvarlar örmezler.

Otantik olma hakkında yazarken Mevlana’yı da anmadan yazımı bitirmek istemem. Aslında Mevlana yüzyıllar öncesinden bu çağa seslenmiş insanoğlunun kendisini olduğu gibi sergileyebilmesi gerektiğinin önemini belirtmiştir. Bireylerin oldukları gibi görünerek ve göründükleri gibi olarak otantik bir yaşam sürmeleri sosyal hayatta birlikte yaşamalarını kolaylaştıracaktır. “Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol.” derken Mevlana aslında otantik olmaktan bahsetmektedir (Wood ve ark., 2008).

Özetle, otantik yaşam kişinin kendine karşı dürüst olması, kendi değer ve inançlarına göre yaşaması anlamına gelmektedir (Wood ve ark., 2008). Elbette ki, benlik inşa edilirken ötekilerden etkilenilecektir. Ancak, ötekilerin doğrularına göre kararlar almakla o doğruları kişisel duygu ve düşüncelerin süzgecinden geçirdikten sonra karar almak arasında fark vardır. Kendin olabilme cesaretini gösterip özgün olabilmeniz dileğiyle.

Kaynak: Wood, A., Linley, P., Maltby, J., Baliousis, M. & Joseph, S. (2008). The authentic personality: A theoretical and empirical conceptualization and the development of the authenticity scale. Journal of Counseling Psychology, 55(3), 385-399.

İlginizi çekebilir: Nedir bu erteleme davranışı: Erteleme davranış döngümü nasıl yenebilirim?