Okula dönüş dönemi, hem çocuklar hem de ebeveynler için heyecan verici olabileceği gibi, aynı zamanda kaygı verici de olabilir. Özellikle yeni bir okula başlama, öğretmenler ve arkadaşlar hakkında belirsizlikler gibi durumlar, çocuklarda stres yaratabilir. Dahası uzun ve keyifli bir tatilin ardından çocuklar okula, şehir hayatına dönmek istemeyebilir ve bu da uyum problemlerine neden olabilir. Bu yazımızda okula dönüş kaygısını hafifletmek için çocuklara ve ebeveynlere yardımcı olabilecek ipuçlarını bulabilirsiniz.
Rutin oluşturun
Henüz okullar açılmamışken yumuşak bir geçiş yapabilmek adına rutinlerinizi tatil modundan çıkarıp okul moduna uyarlayın. Üstelik bunu yalnızca çocuğunuz için değil, tüm aileniz için yapın. Okula dönüş öncesinde bir rutin oluşturmak, çocuğunuzun okula daha kolay adapte olmasına yardımcı olabilir.
Özellikle yaz tatili boyunca serbest kalan uyku ve yemek saatlerini, okula uygun hale getirmek önemlidir. Erken uyku saati, sabah erken uyanma, kahvaltı, oyun, ders ve ödev zamanı gibi zaman dilimlerini okulun başlama haftasından önce planlayın ve uygulamaya başlayın.
Okulu ziyaret edin
Eğer mümkünse, okul açılmadan önce çocuğunuzla birlikte okulu ziyaret edin. Sınıfını, oyun alanını ve diğer önemli yerleri göstermek, çocuğunuzun kendini daha güvende hissetmesine yardımcı olabilir. İlk defa okula başlayan veya yeni bir okula gidecek çocuğunuz varsa oryantasyon programı hakkında mutlaka okuldan bilgi alın, gerekirse sınıf öğretmeni ve rehber öğretmen ile ayrı bir görüşme planlayın.
Ayrıca çocuğunuzun öğretmeniyle ve sınıf arkadaşlarıyla önceden tanışmasını sağlayın, bu uyum sürecini kolaylaştıracaktır.
Çocuğunuzu dinleyin
Çocuğunuzun okula dönüşle ilgili endişelerini dinleyin ve onları ciddiye alın. Duygularını anlamak ve desteklemek, çocuğunuzun kaygılarını hafifletebilir. Sizinle açık iletişim kurmasına ve sansürlemeden endişelerini, korkularını paylaşmasına izin verin. Duygularını küçümsemek veya bastırmak, kendini yalnız ve anlaşılmamış hissetmesine neden olabilir. Okula dönüşün pozitif yönlerini vurgulayarak, olumsuz düşünceleri dengeleyin.
Kendisini daha iyi hissetmesi için neler yapabileceğinizi sorun. Kaygılarının kök sebebini anlamaya çalışın. Evden mi ayrılmak istemiyor, öğretmeninden mi çekiniyor, okulunu daha önce görmediği için mi endişeli… Bunu bulduğunuzda sorunu çözmeniz daha kolay olacaktır.
Kendi kaygılarınızı kontrol altına alın
Yeni bir okul dönemi özellikle küçük yaşta ve ilk defa okula başlayacak çocukları olan ebeveynler için zorlayıcı olabilir. Çocuğunuzun kaygıları kadar kendi kaygılarınızı da anlamaya ve yönetmeye çalışın. Kendi korkularınızı, endişelerinizi çocuğunuza yüklemeyin. Mümkünse siz de kendinizi adım adım bu sürece alıştırmak için ufak pratikler yapın, gerekiyorsa destek alın.
Okulun ilk günü çocuğunuzu bırakırken gözünüzden süzülecek yaşlar, çocuğunuzun kendini kötü hissetmesine, okulun ‘kötü’ bir yer olduğunu düşünmesine veya daha fazla kaygı yaşamasına neden olabilir. O yüzden mutlaka kendi duygu durumunuzu da yönetmeye çalışın.
Okul malzemelerini beraber hazırlayın
Çocuğunuzun okula dönüş ile ilgili pozitif duygularını pekiştirmek ve heyecanlanmasını sağlamak için okul malzemelerini birlikte hazırlamayı teklif edin. Beraber kırtasiye alışverişine çıkın, renkli kalemler, defterler, yeni oyun hamurları, ilgisini çekecek ve okula hazırlık sürecini daha keyifli hale getirecektir. : Çocuğunuzun çanta, kalem kutusu gibi malzemeleri kendi seçmesine izin verin. Bu, ona okulla ilgili bir sorumluluk hissi verirken kendi seçimlerini yapıyor olması da özgüvenini destekleyecektir.
Stres yönetimi tekniklerini uygulayın
Çocuğunuza stres yönetimi tekniklerini öğretmek, okulda ve hayatta karşılaşacağı zorluklarla başa çıkmasına yardımcı olabilir. Pratik nefes egzersizleri ile kendisini nasıl rahatlatabileceğini keyifli bir şekilde ona anlatabilir, birlikte uygulayabilirsiniz. Eğer sizin de başa çıkmakta zorlanacağız bir stres ve kaygı düzeyiyle karşı karşıyaysanız çocuğunuz için psikolojik destek almayı ve gerekirse okul sürecinde özellikle oryantasyon döneminde devam etmeyi düşünebilirsiniz.
Zaman yönetimini öğretin
Okul hayatı, iyi bir zaman yönetimi gerektirir. Çocuğunuza bu beceriyi kazandırmak, hem kaygılarını azaltabilir hem de okulda başarılı olmasını sağlayabilir. Günlük yapılacak işleri ve ders çalışma sürelerini birlikte planlayabilir, okul haftasında uymak için bir takvim hazırlayarak tüm aile bireylerinin görebileceği bir yere asabilirsiniz. Küçük yaştaki, okuma-yazma bilmeyen çocuklar için bol görselli ve renkli sütunlarla, satırlarla bölünmüş takvimler faydalı olabilir.
Son olarak çocuğunuzla yaşamın döngülerinden, mevsimlerin geçişinden, yılın aylarından bahseden keyifli bir konuşma yapmayı da unutmayın. Yazın bitişini anlatın, kışın, sonbaharın, ilkbaharın ne kadar süreceğini, okul döneminde en yakın tatilin ne zaman olduğunu, okula gittiği dönemde aynı zamanda yeni bir yılın da başlayacağını sohbetinize ekleyin. Çocuklar da biz yetişkinler gibi çoğu zaman bilinmeyenden korkarlar, çekinirler. Süreç hakkında ne kadar bilgi sahibi olurlarsa, siz o tüneli ne kadar aydınlatabilirseniz onlar da o kadar rahat hissederler.
Şöyle düşünün; bir toplantıya gireceksiniz ama ne bu toplantının ne hakkında olduğunu biliyorsunuz ne kadar ne kadar süreceğini, belki 10 dakika belki 3 saat… Kendinizi nasıl hissederdiniz? Çocuklar da bilinmeyene karşı endişe ile yaklaşırlar; o nedenle onları mümkün olduğunca bilgilendirmek kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayacaktır.
İlginizi çekebilir: Çocuk yetiştirmede rutinler neden önemlidir, nasıl inşa edilir?