Biz yetişkinler kendimizi sözel olarak kelimelerle ifade ederken, çocuklar kendilerini oyunla ifade ederler. Özellikle sözel öncesi dönemde oyun oynamak çok değerlidir. Çocuklar, oyun ile birlikte dünyayı keşfeder; mutluluk, kıskançlık, öfke, üzüntü gibi duygularını ifade etmeyi öğrenirler. Oyunun çocuklarda duygusal, sosyal, bilişsel ve fiziksel becerileri arttırdığı birçok araştırma ile desteklenmektedir.
Gelişmiş ülkelerin birçoğu da çocukların üzerinden akademik yükü azaltıp oyun zamanlarını çoğaltmaktadır; Fakat bu, ülkemizde yanlış yorumlanabiliyor ve çocuklar, oyun grupları ve özel aktivite gruplarına yönlendiriliyor.
Anne babalara çocuklarıyla ne kadar ve nasıl vakit geçirdiklerini sorduğumda en çok karşılaştığım cevaplardan biri alışveriş merkezlerinde geçirdikleri zaman oluyor. Alışveriş merkezleri, her yönden suni yapısı itibariyle yetişkinler için bile yorucu ve insan doğasına aykırıdır. Dolayısıyla; dikkati sürdürme becerileri gelişirken çocuklarla iletişim kurmak veya güçlendirmek için sağlıklı bir yer olduğunu söyleyemeyiz.
Çocuklarla alışveriş merkezinde geçireceğiniz 2 saat yerine evde nitelikli oynayacağınız 20 dakika çok daha verimlidir.
Günümüzde teknolojik aletlerin gelişimiyle oyunların biçimi de değişmiştir. Birçok çocuğun en sevdiği oyun artık telefon veya tabletlerdeki oyunlardır. Bu dönemde çocukların teknolojik aletlere daha az yönelmesi için diğer oyun seçeneklerinin ve serbest oyun oynayan ebeveynlerin uygun olması önemlidir. Ayrıca sizin telefonlarınızla geçirdiğiniz vakit ile çocuklarınıza model olduğunuzu da unutmayın.
İlgili yazı: İnsanlar neden yanlış zamanlarda telefonlarıyla ilgilenir?
Peki nasıl nitelikli oyun oynayabilirsiniz?
- Öncelikle oyun, çocukların profesyonel olduğu bir alandır. Oyun esnasında yetişkinler genellikle oyuna ya çok müdahale etme eğilimindedirler ya da hiç eşlik etmezler. Oyun oynarken çocuğunuzun uzmanlığına güvenin ve onun adımlarını takip edin, ona eşlik edin.
- Çocuğunuza ayırdığınız bu zamanı yönergeleriniz ile biçimlendirmeye çalışmayın. Aksine çocuğunuzun hayal gücüne izin vererek onun yaratıcılık becerisinin gelişmesine destek verebilirsiniz. Oyun sırasında sizin Superman olmanızı isterse, “ona kuralları öğreten anne/baba Superman” değil “Superman” olun.
- Çocuğunuzun yaşına ve duygusal, sosyal, bilişsel gelişimine uygun oyunları seçmeye özen gösterin. Hem çocuğunuzun hem sizin keyif aldığınız bir oyun seçmeniz çok önemlidir. Bu öğretmek amaçlı bir aktivite değil, hem anne veya babanın hem de çocuğun keyif alması amaçlanan ayrı bir zaman dilimidir. Bu yüzden çocuğunuza “Burada kaç tane hayvan var?” gibi öğretme amaçlı sorular sormaktan kaçının.
- Unutmayın ki; çocuğunuz oyun oynarken keyif alıp almadığınızı hissedebilir. Bu yüzden karşılıklı güzel vakit geçirebilmeniz adına hangi oyunu oynayacağınızı birlikte karar verebilirsiniz.
- Oyun esnasında çocuğunuzla rekabet ilişkisine girmeyin. Bu zaman dilimi, çocuğunuzun güvenli bir şekilde kendini ifade etme alanıdır. Çocuğunuz oyunun kurallarını değiştirirse dahi bu değişime eşlik edebilirsiniz. Kuralları özgürce kendisinin yarattığı bir oyun alanının olması ile birlikte çocuğunuzun günlük hayatta kurallara daha iyi uyabilme olasılığı da artmaktadır.
- Birlikte hayal gücünü destekleyen serbest oyunlar oynayın. Bu tür oyunlar; kendi duygularını ifade etmesine, duygularını düzenlemesine, sosyal becerisinin gelişmesine, yaratıcılığın gelişimine, empati becerisinin ilk adımlarının atılmasına yardımcı olur.
Keyifli oyunlar oynamanız dileğiyle.