X

Travma sonrası stres bozukluğu neden olur, belirtileri nelerdir?

Çoğumuz yaşamımız boyunca en az bir travmatik bir olayı deneyimleyebiliriz; bazen bu travmaların uzun vadeli olumsuz etkileri olmadan üstesinden gelmek mümkün olsa da, pek çok kişi, travma anına geri dönüşler, kabuslar ve negatif düşünceler gibi durumlarla mücadele etmek durumunda kalabilir. Travma sonrası stres bozukluğu şeklinde adlandırılan bu durum, aslında karşılaştığımız tehlikeli deneyimlerle başa çıkmamıza olanak sağlayan bazı biyolojik mekanizmaların bozulmasından kaynaklanır.

Travma sonrası stres bozukluğunun nedenleri ve semptomları

Travma sonrası stres bozukluğunu anlayabilmek için öncelikle beynin çok sayıda sıkıntıyı nasıl işlediğini anlamak gerekir. Bunlar, sevilen birinin ölümü, aile içi şiddet, yaralanma ya da hastalık, taciz, tecavüz, savaş, araba kazası veya doğal afet olabilir. Bu tür travmatik olaylar beyinde bir tür alarm sistemini aktive eder ve vücut stres hormonu salgılar. Kötü bir durumla karşı karşıyayken stres yaşamamız normal olsa da, buradaki sorun kriz anı yaşanıp bittikten sonra da artan stres hormonu seviyesinin günlerce aynı kalabilmesidir. Travmatik bir olaydan sonra yaşanabilen travmatik stresin etkile travma sonrası stres bozukluğuna göre daha kısa sürede iyileşebilse de travma sonrası stres bozukluğunda kişi çok daha uzun süre, belki aylarca belki yıllarca olumsuz duygu ve durumları deneyimlemeye devam edebilir. Genetik, sürekli olarak bunaltıcı stres ve önceden var olan psikolojik rahatsızlıklar ya da manevi yardımın eksikliği gibi durumlar, travma sonra stres bozukluğunun risk faktörleridir. Öte yandan semptomların ortaya çıkmasına yol açan bazı bedensel ve duygusal uyarıcılar olabilir.

  • Ciddi kazalar
  • Fiziksel veya cinsel saldırı
  • Çocukluk veya ev içi istismar dahil olmak üzere istismar
  • Travmatik olaylara maruz kalma
  • Yoğun bakıma alınmak gibi ciddi sağlık sorunları
  • Bebek kaybetmek, düşük yapmak
  • Bir yakının kaybı
  • Savaş
  • Çatışma
  • İşkence
  • Afetler gibi travmatik olaylar da travma sonrası stres bozukluğunun nedenleri arasındadır.

Diğer yandan travma sonrası stres bozukluğunun belli başlı bazı semptomları vardır ve bunları 4 temel kategoriye ayırmak mümkündür: Rüyalar ya da geriye dönüşler; korku, öfke ve suçluluk gibi negatif hisler; travmanın anılarını önleme refleksi; ve asabiyet ya da uyumada zorluk gibi tepkisel semptomlar. Herkes bütün semptomları göstermez ya da bunları aynı boyutta ve yoğunlukta deneyimlemez. Travma sonrası stres bozukluğu teşhisinin koyulması ise genellikle 1 aydan fazla süren semptomlar söz konusu olduğunda mümkündür.

Travma sonrası stres bozukluğunun tedavisi

Eğer travma sonrası stres bozukluğundan muzdarip olduğunuzu düşünüyorsanız, ilk yapmanız gereken şeyin sizi mümkün olan pek çok kaynağa yönlendirebilecek bir uzmana danışmak olduğunu söyleyebiliriz. Psikoterapi bu sorun için oldukça etkili bir yöntemdir. Bu şekilde hastalar, tetikleyicileri daha iyi anlar. Öte yandan bazı ilaçlar da semptomları kontrol altına almaya yardımcı olabilir. Bu açıdan faydalı olabilecek diğer şeyler ise farkındalık egzersizleri ve fiziksel aktivite olabilir.

Bir yakınınızın travma sonrası stres bozukluğu yaşadığını düşünüyorsanız da, manevi destek, kabul ve empatinin iyileşmede en önemli şeyler olduğunu unutmamalısınız. Yapacağınız en iyi şey, deneyimledikleri olayın hikayesine inandığınızı ve tepkileri için onları suçlamadığınızı kendilerine göstermek olacaktır. Eğer kabul ederlerse, teşhis ve tedavi için onları cesaretlendirmeyi de ihmal etmemelisiniz.

Travma sonrası stres bozukluğuyla ilgili daha fazla şey öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:

İlginizi çekebilir: Travma ve sonrası: Travmatik olaylar yaşamımızı nasıl etkiler?

Kaynak: mayoclinic

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale