Adet gecikmesi, her kadının yaşamının belli bir bölümünde yaşayabileceği bir durumdur. Hamilelik bunun en yaygın nedeni olsa da bazı tıbbi durumlar ve yaşam faktörleri de adet döngüsünü tetikleyebilir, hatta adet gecikmesine neden olabilir. Eğer neden hamilelik değilse adet gecikmesinin altında kilo değişiklikleri, hormonal düzensizlikler ve menopoz gibi etmenler yatabilir. Adet gecikmesinden söz etmek içinse bir veya iki ay adet görmemek veya tam amenore yaşamak gerekir.
Regl olamama sebepleri nelerdir?
Muhtemelen bildiğiniz üzere ideal bir adet döngüsü, döneminizin başladığı günden bir sonraki adetin ilk gününe kadar yaklaşık 28 gündür. Bu süre 38 güne kadar da uzayabilir. Döngünüz bundan uzunsa veya normaldeki döngünüzden farklıysa “geç” kabul edilir. Bu yazıda, “Neden regl olamıyorum” diyenler için adet gecikmesi konusunu derinlemesine ele alacağız. Detaylar için okumaya devam edin.
1. Stres
“Akıntım var ama regl olamıyorum”, “Adet sancısı var ama adet olamıyorum”… Bu cümleleri eğer daha önce kurduysanız siz de adet gecikmesi nedenlerini merak ediyorsunuzdur. İşte bu nedenlerden bir tanesi strestir. Yoğun stres, yumurtlamayı ve adet döngüsünü düzenleyen bir hormon olan gonadotropin salgılatıcı hormonun (GnRH) üretimini kesintiye uğratır.
Hem fiziksel hem de psikolojik stres adet gecikmesine neden olabilir. Ancak bu etkiye neden olabilecek stres seviyesi genellikle kötü bir gün geçirmekten daha fazlasıdır. Yani çok stresli bir durumdan geçerken reglinizin geciktiyse bu durumu makul karşılayabilirsiniz. Bununla birlikte, uzun süredir stres altındaysanız ve üç veya daha fazla ay adet görmediyseniz mutlaka bir sağlık uzmanına başvurun.
Eğer adet gecikmenizin başka bir tıbbi nedeni yoksa, sağlık uzmanı stresle başa çıkmanıza yardımcı olacak danışmanlık önerebilir. Böyle bir durumda, stresiniz yönetilebilir düzeye geri döndüğünde, birkaç ay içinde adet döngünüzün normale dönmesi beklenir.
2. Polikistik Over Sendromu (PCOS)
Polikistik over sendromu (PKOS), adet gecikmesinin bir diğer yaygın nedenidir. Bu sendroma bağlı gelişen hormonal dengesizlik adet gecikmesine veya düzensiz adet döngülerine neden olur. Buna eşlik eden diğer semptomlar ise şu şekilde sıralanabilir:
- Kilo alma- kilo vermede sorun yaşama
- Kısırlık
- Akne
- Saç dökülmesi veya incelmesi
- Yüzde veya vücutta kıllanma
İlginizi çekebilir:
- Polikistik Over Sendromu (PKOS) nedir, nasıl tedavi edilir?
- Polikistik over sendromu için 3 beslenme tüyosu
3. Obezite
Obezite östrojen ve progesteron hormonlarının salınımını etkiler, bu nedenle adet gecikmesi nedenlerinden biri olabilir. Hatta doğurganlıkla ilgili sorunlara da yol açabilir. Böyle bir durumda ideal kiloya dönmek üzere kilo kaybetmek, adet döngüsünü yeniden düzenlemeyi sağlayabilir.
4. Düşük kilo
Tıpkı obezite gibi çok zayıf olmak da adet döngüsüne müdahale edebilir. Çünkü vücut yağ ve diğer besinlerden yoksun olduğunda hormonları olması gerektiği miktarda üretemez. Yine böyle bir durumda kilo alımı adet döngüsünün düzene girmesini sağlayabilir.
5. Aşırı egzersiz yapmak
Adet gecikmesi nedenleri arasında sayabileceğimiz bir diğer durum, aşırı egzersiz yapmaktır. Aşırı egzersiz, hipofiz ve tiroid hormonlarında yumurtlamayı ve adet dönemini etkileyebilecek değişikliklere neden olabilir. Günde bir veya iki saat egzersiz yapmanın adet döngüsünü etkilememesi beklenir. Yani söz konusu hormonal değişikliklerin meydana gelmesi için her gün saatlerce zorlu egzersiz yapmak gerekir. Eğer bu kadar çok egzersiz yapıyorsanız bir spor hekimine danışabilirsiniz. Hekiminiz diyetinizi enerjinizi artıracak besinlerle destekleyebilir veya bazı testlerle birlikte çeşitli takviyeler önerebilir.
6. Tiroid sorunları
Tiroid hastalığı olan kişilerde çok fazla veya çok az tiroid hormonu salgılanır. Tiroid hormonunun ise adet döngüsünün düzenlenmesi de dahil olmak üzere vücutta birçok işlevi vardır. Eğer ideal miktarda tiroid hormonunuz yoksa adet döngünüz düzensiz olabilir. Hatta bazı tiroid hastaları, birkaç ay veya daha uzun süre adet görmeyebilirler.
7. Menopoz öncesi ve menopoz
Menopoz öncesi veya perimenopoz, üreme çağı ile üreme olmayan yaş arasındaki geçiş dönemini ifade eder. Bu süre zarfında adetler daha hafif, daha ağır, daha sık veya daha seyrek olabilir. Başka bir ifadeyle, alışılandan farklı olacaktır.
8. Kronik hastalıklar
Bazı kronik hastalıklar da adet gecikmesine yol açabilir:
- Hipofiz tümörleri
- Adrenal bez hastalıkları
- Yumurtalık kistleri
- Karaciğer disfonksiyonu
- Diyabet
Turner sendromu ve androjen duyarsızlığı gibi doğumda mevcut olan bazı durumlar da tipik olarak adet düzeni ve doğurganlık sorunlarına neden olur.
9. Doğum kontrolü
Bazı hormonal doğum kontrol ilaçları da adet döngünüzü etkileyebilir. Hatta bazıları ağır veya hafif adet dönemlerine ve adet gecikmesine de yol açabilir.
10. Emzirme
Emzirme sürecinde hafif, seyrek adet dönemleri veya adet gecikmesi yaşanabilir. Hatta birçok kadın emzirmenin bir doğum kontrol yöntemi olduğuna inanır. Uzmanlar hamile kalma olasılığını azaltabilse de bunun %100 bir koruma sağlamayacağını belirtiyor. Yani Emzirirken adet görmeseniz bile hamile kalabilirsiniz.
“Regl olamıyorum, endişelenmeli miyim?”
Daha önce de belirttiğimiz gibi ara sıra, örneğin yılda birkaç kez düzensiz adet görmek genellikle normal kabul edilir. Eğer bundan daha fazlası varsa mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Doğum kontrol hapı kullanmıyorsanız, menopoz döneminde değilseniz ve düzensiz bir adet döngüsüne sahipseniz doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.
Ayrıca adet gecikmesine ek olarak yeni veya olağandışı semptomlar yaşıyorsanız da bir sağlık uzmanına başvurmalısınız. Aşağıdakilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız hemen tıbbi yardım alın:
- Yeni veya kötüleşen baş ağrıları
- Vizyon değişiklikleri
- Mide bulantısı ya da kusma
- Ateş
- Saç kaybı
- Göğüs akıntısı veya süt üretimi
- Aşırı tüylenme
Düzensiz adet döngüsü nasıl düzeltilir?
Eğer adet gecikmesi ve düzensizliğinin nedeni stresse meditasyon, yoga, terapi almak gibi yöntemleri deneyebilirsiniz. Ayrıca aşırı egzersiz yapmaktan ve keskin beslenme değişikliklerinden de kaçının. Yaşadığınız tüm tıbbi sorunlar için mutlaka bir sağlık uzmanından yardım alın.
Sonuçta adet gecikmesinin birçok nedeni olabilir. Bunlar genellikle stres, bazı hastalıklar veya ilaçlar gibi hormonal dengesizliğe neden olabilecek vücut değişiklikleriyle ilişkilidir. Birçoğu endişe nedeni olmasa da, birden fazla kere adet görmediyseniz, bir değerlendirmeye ve tedaviye ihtiyacınız olabilir…
Kaynaklar: verywellhealth, everydayhealth
İlginizi çekebilir: Menstrual döngünüzle uyumlanın: Adet döngüsünün her evresine uygun sağlıklı yaşam rehberi