Bazen önünüzde zor bir görev vardır ve tek yapmak istediğiniz saklanmaktır. Belki uzun bir rapor yazmanız gerekiyordur. Belki de günlerdir ertelediğiniz rahatsız edici bir telefon görüşmesi yapmanız… Ya da sadece kötü bir gün geçirmişsinizdir ve içinizden hiçbir şey yapmak gelmiyordur… Bunları hepimiz yaşadık, bu yüzden ne kadar sinir bozucu olabileceğini biliyoruz. Yine de ne yazık ki harekete geçmeniz gerektiği gerçeğinden kaçmanın bir yolu yok! Peki harekete geçmek neden zor?
Neden harekete geçemiyorum?
Harekete geçememe durumunu, kısıtlı zamana ve yetersiz kaynaklara bağlayabiliriz ama daha gerçekçi bir bakış atarsak bunun nedeninin dış etkenlerde değil kendi içimizde olduğunu görürüz. İnsanların sadece %8’inin hayallerini gerçekleştirdiğini biliyor muydunuz? Yani bunu yapamayanların sayısı %92! Ve sizi bunu yapmaktan alıkoyan tek kişi, yine sizsiniz.
Şu an bu yazıyı okuduğunuza göre, hayattaki rolünüz ne olursa olsun, harekete geçmeye çağrıldınız! Hayatınız yaşamak için var, yaşamayı düşünmek için değil. Daha büyük bir evde yaşamak, kariyer değiştirmek, kitap yazmak… Hayaliniz her neyse ona sahip olmanızın bir nedeni var. Şimdi, bunu gerçekleştirme zamanı. Ama önce harekete geçememenizin olası nedenlerine göz atalım:
1. Başkaları tarafından beğenilmeme korkusu: Allodoxaphobia
Allodoxaphobia, başkaları tarafından beğenilmeme korkusudur. Araştırmalar, başkaları tarafından alay edilme korkusunun çocuklukta başladığını destekliyor. İlkokulda sınıfa popüler olmayan bir oyuncağı getirdiği, lisede büyük kardeşin yıpranmış çantasını kullandığı, üniversitede yeni bir fikir önerdiği için alay edilmek… Tüm bu deneyimler, allodoxaphobia için gelecekteki tetikleyicilerdir ve bugün eyleme geçme durumunuzu etkiler.
Başkalarının ne düşündüğüyle ilgilenmeseydiniz, dünyanın ne kadar harika bir yer olacağını düşünün… Acaba şimdi konuşursam bana gülerler mi? Bu IG gönderisi ya hiç like almazsa?
2. Mükemmeliyetçilik
Genellikle çocukluk deneyimlerinden kaynaklanan mükemmeliyetçilik, yetişkinlikte de kültür tarafından güçlendiriliyor. Toplumun kendinizin, hedeflerinizin ve yaşamınızın gerçek olmayan bir versiyonunu yansıtma baskısı, gerçekçi olmayan beklentiler yaratıyor. Örneğin Instagram’ı ele alalım. Şu anda IG hesabınıza girdiğinizde, muhtemelen birinin yakın zamandaki bir başarının ardındaki başarısızlıkları, aksilikleri ve kalp kırıklıklarını ifşa ettiği bir paylaşım bulmakta zorlanırsınız. Oraya girersiniz ve kendinizi yetersiz hissetmenize neden olabilecek bir dizi gösterişli görsel arasında gezinirsiniz… Eğer hedefiniz minimalist bir yaşam tarzıysa, bu durumda tamamen pes etmeyi seçebilirsiniz. Mükemmelden daha azın kabul edilemez olduğunu öğrendiniz, dolayısıyla bu da sizi eyleme geçmekten alıkoyuyor.
İlginizi çekebilir: Mükemmeliyetçilik: Mükemmel olmaya çalışmak neden mutsuz eder?
3. Dikkat dağınıklığı
Araştırmalar, uyanık olduğumuz her saatin yaklaşık %47’sini “bilinçsizce dolaşarak”, yani dikkatimiz dağılmış halde geçirdiğimizi gösteriyor. Dikkatimizin dağılması o kadar doğal bir deneyim haline geldi ki, harekete geçmemizi nasıl engellediğini fark etmiyoruz bile. İşte bunun nedeni dışsal olduğu kadar içsel de. Zihinsel olarak meşgul kalmak için dikkatimizi dağıtacak şeyler arıyoruz, böylece gerçekten anlamlı hayatlar yaşayıp yaşamadığımız gibi büyük sorularla yüzleşmekten kaçabiliyoruz.
İlginizi çekebilir: Dikkat bozukluğu ile başa çıkmayı kolaylaştıracak tüyolar
4. Geçmişteki hayal kırıklıkları
Geçmiş bir olay tarafından hayal kırıklığına uğramak, sizi “Ya olmazsa” modunda yaşamaya bırakabilir. Diyelim ki evinizi düzenlemeye yönelik son girişiminizde, tamamen geri adım attınız ve anlamsız satın almalara yenik düştünüz. Neden tekrar minimalist olmaya çalışasınız ki? Veya sonunda başarısız olan bir iş girişiminiz oldu. Neden tekrar başka bir iş kurasınız?
“Ya olmazsa” cümlesinin kökü, korkudur. Ama daha korkunç bir soruyu size hatırlatmak için buradayız: “Ya denemezseniz ve risk almazsanız?” İşte o zaman pişmanlık içinde yaşamaya devam edersiniz.
Harekete geçemiyorum ne yapmalıyım?
Harekete geçememe nedenlerini yukarıda detaylıca açıkladık. Hepimiz zaman zaman bu duygularla mücadele ederiz. Peki ya çaresizce “Harekete geçemiyorum ne yapmalıyım” diyorsanız? İşte hayalleriniz için bir an önce eyleme geçmek için yapabilecekleriniz.
Adım 1: Vazgeçin
Herhangi bir şeyi değiştirmeden önce, rahatsız edici gerçeği kabul etmeniz gerekiyor: “Şu anda harekete geçmek içimden gelmiyor”.
Harekete geçmek sizin için ne anlama geliyorsa, şu anda can sıkıntısı, hayal kırıklığı, öfke, içerleme ve hatta depresyon gibi pek çok zor duyguyu çağrıştırıyor. Ne kadar motive olmayı isteseniz de, değilsiniz. Başınızın arkasında kolay erişilebilen bir “iyi hisset” düğmesi de yok…
“İyi” hissetmeye tutunduğumuzda, bizi zor duygularla temasa geçiren her türlü faaliyetten kaçınma eğiliminde oluruz. Dolayısıyla “harekete geçmeyi” önler ve erteleriz. Bu nedenle kendinizi harekete geçirmenin ilk adımı “iyi” hissetmekten vazgeçmektir. Yani hedefinize doğru motive olmuş ve yönlendirilmiş hissetme fikrinden vazgeçin. “Önce iyi hissetmek” ilkesine ne kadar sıkı sarılırsanız, harekete geçmeniz de o kadar zor olacaktır.
Adım 2: Rahatsızlığa yer açın
Harekete geçebilmek için “iyi” hissetmeye olan bağlılığınızdan vazgeçmeniz yeterli değildir. Daha önce de belirttiğimiz gibi, harekete geçmek sizi pek çok zor düşünce ve duyguyla temasa geçirir. Yani kendi rahatsızlık duygularınızla mücadele ettiğiniz sürece, harekete geçmek için mücadele edeceksiniz. Bu, canavarın doğası. Bu nedenle, “kötü” duyguları düşman yapmak yerine, onlara izin verin. Rahatsızlık duygularına yer açın ve sıkılmış, hüsrana uğramış ve hatta depresif hissetmeye alan açın. Buna ne kadar izin verirseniz, o kadar çabuk harekete geçmeye başlayabilirsiniz.
Adım 3: Nedeninizle bağlantı kurun
Harekete geçmek sizin için neden önemli? Harekete geçmenin diğer tarafında ne var? Kariyerinizi geliştirmek mi? Sağlığınızı önemsemek mi? Yoksa değer verdiğiniz insanlar için orada olmakla mı ilgili? İtaatten, alkıştan veya “Aksi takdirde kendimi suçlu hissederim” den kaynaklanan sebepleri bir kenara bırakıp bırakamayacağınıza bakın. Bunun yerine, sizin için çok iyi bir sebep olan şey için harekete geçmeye odaklanın. Ücretsiz bir seçim. Bu tür bir neden büyük bir motivasyon ve ilham kaynağı olabilir. Hedefleriniz ve değerleriniz konusunda net olun ve sizi eyleme doğru yönlendirmelerine izin verin.
Adım 4: Bir taahhüt belirleyin
Neye bağlı kalmaya hazırsınız? Bu, büyük bir şey olmak zorunda değil. Kolay bir hedefle başlayabilir ve istek kasınızı çalıştırabilirsiniz. Örneğin 5 km koşmak yerine 500 metre koşarak başlayın. Kararı burada vereceksiniz. Öyleyse bir kalem ve kağıt alın ve şunları yazın:
- Ne yapmaya hazırsınız?
- Ne zaman yapmaya hazırsınız?
- Nerede yapmaya isteklisiniz?
Ne kadar spesifik olursanız o kadar iyidir.
Adım 5: Başlayın
Hemen, şimdi, bir şey yapın. Ne kadar küçük olduğu önemli değil. Sonra bir sonraki şeyi yapın, ancak süreçte kalın. İçinizdeki diktatörün size patronluk taslamasına izin vermeyin. Tökezlemeye başlarsanız, yukarıdaki dört adıma geri dönün.
Adım 6: “Şu anda” harekete geçemediğinizi kabul edip hareketsizliği kucaklayın
Bazen en iyi stratejiler bile eyleme geçmek konusunda yetersiz kalır. Bu olduğunda, kendinize şunu sorun: Harekete geçmeniz gerektiğini kim söyledi? “Harekete geçemiyorum” demek yerine, bu düşünceyi “Harekete geçemiyorum” olarak değiştirin. Eylemsizliğinize sahip çıkın. Seçme ve sorumluluk alma kapasitenizi besleyin.
Sonuç olarak bazen harekete geçmek herkes için zor olabilir. Yukarıdaki tüm bu tavsiyeler, içinizdeki engelleri fark etmek ve gerçekten önemli olanı yapmaya başlamak için atabileceğiniz adımlardır. Yine de hepsini denerseniz ve her şey başarısız olursa, eylemsizliğinize sahip çıkın. Teslim olmak için kendinizi zorlamak çok uygulanabilir bir strateji değildir. Umursamak için kendinize zorbalık yapmanıza gerek yok. Yaşamak için kendinize zorbalık yapmayın…
İlginizi çekebilir: Ertelemenin panzehiri harekete geçmektir
Kaynaklar: becomingminimalist, psychologytoday