Fakirleştiğinizi ve parasız kaldığınızı düşünüyorsanız, öncelikle paniğe kapılmamanız önemlidir. Gelirinizin giderlerinizi karşılamadığı noktada hangi davranışlarınızın veya hangi faktörlerin sizi finansal açıdan zorladığına bakmalı ve buna göre gerekli adımları atmalısınız.
Parasız kalmış olsanız dahi sabırlı ve özverili olursanız, akıllı hamleler yaparsanız ve gerekli çabayı gösterirseniz, finansal açıdan daha özgür hale gelebilirsiniz. Bunu yaparken ara sıra hatalarınız olmasının normal olduğunu unutmamalı ve uzun vadeli hedeflerinize odaklanmalısınız.
Parasız kalmanıza neden olan faktörleri ve bunları düzeltmek için neler yapabileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Gelir-gider dengesizliği neden oluşur?
Sürekli olarak kendinize “Neden param yok?” diye soruyorsanız, pek çok insanın kendilerine bu soruyu sorduklarından emin olabilirsiniz. Fakir hissetmekten bıktıysanız, paranızı daha iyi yönetmek, kendinizi ekonomik anlamdan güvenceye almak ve borçlarınızdan kurtulmak için adımlar atabilirsiniz. Ancak bunun için öncelikle parasız kalmanıza neden olan faktörleri öğrenmeli ve ardından bunları çözmek için neler yapabileceğinize bakmalısınız.
Parasızlığa neden olan faktörleri ve neler yapabileceğinizi aşağıda okuyabilirsiniz.
1. Kazandığınızdan fazla harcıyorsunuz
Parasızlığın en önemli nedeni, kazanılan paradan fazlasını harcamaktır. Kazandığınızdan fazla harcamanızın nedeni, gereksiz şeyler satın almanız ya da bir şeylerden geri kalmamak ve arkadaşlarınıza yetişmek için fazla para harcamanız olabilir. Veya planlı harcama ve tasarruf yapmak yerine dürtüsel satın alma davranışına sahip olmanız olabilir. Bu durumda nakit akışınızı anlamak için her ay elinize geçen tüm parayı hesaplayın. Fazla harcayıp harcamadığınızı görmek için aylık yaptığınız harcamaları gözden geçirin ve nerelerden kesinti yapabileceğinize bakın.
2. Daha fazla para kazanmanız gerekiyor
Parasızlığınızın nedeni çok harcamak yerine az kazanmak da olabilir. Masrafları düşürmek önemli olsa da gelirinizdeki artış, temel ihtiyaçlarını karşılamanıza yetmiyor olabilir. Geliriniz azsa para biriktirmeniz zor olacaktır. Gelirinizi arttırmadığınız sürece sürekli olarak kendinizi para almayı ve ardından ödeme yapmayı beklerken bulabilirsiniz. Daha fazla para kazanmanız gerekiyorsa bunu nasıl yapabileceğiniz üzerine düşünün. Bunun için işinizde mesai yapmayı düşünebilir veya mümkünse ikinci bir iş bakabilirsiniz. Ayrıca patronunuzdan maaş artışı veya promosyon talep etmeyi de düşünebilirsiniz.
3. Acil durumlar için para ayırmıyorsunuz
Arızalanan arabayı tamir ettirmekten beklenmedik bir hastalığa kadar pek çok faktör, ek harcamalara neden olabilir. Acil durumlar için kenara para koymuyorsanız, beklenmedik bir masraf çıktığında elinizdeki tüm para bitebilir ve hatta borca girebilirsiniz. Beklenmedik masraflara karşı ufak bile olsa bir fon ayırmanız, daha hızlı toparlanmanızı sağlayabilir ve parasız kalmanızı engelleyebilir. Önce ufak ufak biriktirdiğiniz paraları ileride işinizi kaybetmek gibi büyük olayları dahi karşılayabilecek miktara getirebilirsiniz.
4. Pasif geliriniz yok
Harcamalarınızı bir yere kadar kısabilirsiniz. Ancak gelirinizi arttırmanızın bir sınırı yoktur. Aktif olarak çalışmak zorunda kalmadan kazandığınız para, pasif gelirinizdir. Pasif gelir elde etmek için yüksek getirili tasarruf hesaplarına ya da hisse senetlerine yatırım yapabilirsiniz. Bunun yanı sıra evinizde fazladan bir odanız varsa bunu kiralamanız da pasif gelir yaratacaktır. Yetkin olduğunuz konularda e-kitap veya online kurs hazırlayıp bunları satmanız da daha fazla çalışmanıza gerek kalmadan gelir elde etmenize yardımcı olacaktır.
5. Sabit harcamalarınız çok yüksek
Sabit harcamalar, her bütçe açısından sıkıntı yaratabilir. Tekrarlanan bu harcamalara çok fazla para ödemeniz, aylarca maddi sıkıntı yaşamanıza yol açabilir. Kira, araba için yapılan masraflar ve hatta telefon faturası gibi harcamalar, sabit harcamalara dahildir. Ayrıca eğlence platformları için ödenen paralar ve spor salonu üyelikleri de temel harcamalar olmasa da sabit harcamalardır. Sabit harcamalarınızı anlamak için hesap özetlerinizi inceleyin ve ödemelerinizi nasıl azaltabileceğinizi düşünün. Kullanmadığınız veya iptal edebileceğiniz üyelik hizmetlerini gözden geçirebilirsiniz. Veya faturalarınız için indirimli tarifeler olup olmadığını kontrol edebilirsiniz.
6. Kredi kartı kullanıyorsunuz
Harcamalarınız için kredi kartına güveniyor ve sürekli olarak kredi kartı kullanıyorsanız, parasız kalmanız normaldir. Kredi kartı borçlarınızı her ay düzgün bir şekilde ödememeniz ve yaşam standartlarınızı karşılamak için kredi kartlarınıza güvenmeniz, parasızlığınız üzerinde önemli bir rol oynuyor olabilir. Bu durumda kredi kartlarınızı kullanmadan önce harcamalarınızı listeleyin ve kontrol etmeye çalışın. Sonrasında kredi kartlarınızı yalnızca benzin almak, gıda alışverişi yapmak veya faturaları ödemek gibi amaçlar için kullanarak fazla harcamalarınızın önüne geçebilir ve bu sayede borç faizi ödemekten kurtulabilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Bütçe yönetimini kolaylaştıran para biriktirme ve tasarruf yöntemleri
7. Kısa vadeli düşünüyorsunuz
Acıktığınızda bir restorandan sipariş vermeyi mi yoksa ihtiyacınız olan yiyecekleri alıp evde hazırlamayı mı tercih ediyorsunuz? Her gün bu tarz seçimler yapmak zorundayız. Kısa vadede yaptığımız bu seçimler önemsiz gibi görünse de uzun vadede parasız kalmamıza neden oluyor olabilir. Uzun vadeli düşünen insanlar, para konusunda diğer insanlara göre daha başarılıdır. İşyerinde sıkıldığınızda yemek ya da yeni bir çift ayakkabı siparişi vermek gibi anlık kararlarınız üzerine düşünmeli ve bunların uzun vadede finansal durumunuzu nasıl etkileyebileceğini değerlendirmelisiniz.
8. Dürtüsel satın alma davranışına sahipsiniz
Elinizde hiçbir liste olmadan veya önceden planlamadan elinizde kredi kartıyla mağazaya girdiğinizde dürtüsel satın alma gerçekleştirebilirsiniz. Yalnızca satın almak için bir şeyler almak ya da gerçekten ihtiyacınız olmayan şeyleri almak, parasızlığın en önemli nedenlerinden bir tanesidir. Dürtüsel olarak bir şeyler satın almak yerine kendinize bazı kurallar belirleyebilirsiniz. Örneğin, belli bir miktar belirleyin ve bu miktarı geçecek harcamalarınız için 24 saat beklemeden ürünü satın almayın. Bu sayede o ürüne gerçekten ihtiyacınız olup olmadığını anlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra online alışveriş, para harcamayı kolay hale getirdiği için alışverişinizi tamamlamadan önce ürünleri online sepetinize doldurun. Sonrasında maaş gününüz geldiğinde ödeme yapın. Ödeme yapmadan önce alışveriş sepetinizi tekrar değerlendirin ve bunlara ihtiyacınız olup olmadığını sorgulayın.
9. Sosyal hayatınızı her şeyin önüne koyuyorsunuz
Parasız kalmanızın nedeni sosyal hayatınıza yaptığınız harcamalar olabilir. Sosyal aktiviteleriniz ne kadar fazlaysa yapacağınız harcamalar da o kadar fazla olacaktır. Bu nedenle öncelikle uzun vadeli planlarınızı gözden geçirin. Ev, aile, çocuklar ve seyahatler gibi önceliklerinizi göz önünde bulundurun. Sonrasında sosyal yaşamınızın sizi uzun vadede istediğiniz şeylere yaklaştırıp yaklaştırmadığını değerlendirin. Örneğin, her Cuma akşamı dışarı çıkmaktan hoşlanıyor musunuz, yoksa bunu yalnızca alışkanlıktan dolayı mı yapıyorsunuz? Sosyal hayatınız için yaptığınız tüm harcamaları listeleyin ve bunlar arasından eleyebilecekleriniz olup olmadığını kontrol edin.
10. Kredi puanınız düşük
Kredi puanınız düşükse yeni bir kredi alma ihtimaliniz de düşüktür. Veya kredi çekseniz dahi muhtemelen daha fazla faiz ödemeniz gerekir. Yüksek faiz oranları, borcunuzun daha da artmasına ve aylık harcamalarınızın yüksek olmasına neden olur. Bu nedenle kredi puanınızı yükseltmeye çalışmalısınız. Bunun için en önemlisi her ay ödemelerinizi zamanında yapmalısınız. Kredi puanınızı korumak için kredi kartı borçlarınızı düşük tutmaya çalışmalısınız.
İlginizi çekebilir: Hayatınıza neden yeterince para çekemiyorsunuz?