Nar (Punica granatum), 5 – 10 metre arasında değişen büyüklüğe sahip kınagiller familyasından yaprak döken ağaçsı bir bitkinin meyvesidir. Yeryüzündeki en sağlıklı meyvelerden biri olan nar, başka bitkilerde bulunmayan bir dizi faydalı bitkisel bileşene sahiptir. Pek çok araştırma narın vücudumuz açısından sayısız faydası olduğunu, neredeyse her tür hastalığın riskini azalttığını göstermiştir.
Narın faydaları
Nar besin ögeleri açısından zengin bir meyvedir
Narın kalın ve yenmeye müsait olmayan kabuğunun altında nar taneleri olarak bilinen yüzlerce yenilebilir tohum bulunmaktadır. Narın yenilebilen kısmı bu taneli kısmıdır; genelde çiğ, işlemden geçmiş ya da nar suyu olarak tüketilir.
Narın besin profili hayli etkileyicidir. Bir su bardağı nar tanesinin (174 gram) içinde aşağıdaki besin değerleri mevcuttur:
- 7 gram lif
- 3 gram protein
- Tavsiye edilen günlük miktarın %30’u kadar C vitamini
- Tavsiye edilen günlük miktarın %36’sı kadar K vitamini
- Tavsiye edilen günlük miktarın %16’sı kadar folik asit
- Tavsiye edilen günlük miktarın %12’si kadar potasyum
Narın içinde güçlü tıbbi özelliklere sahip iki bitkisel bileşen mevcuttur
Narın içinde sağlık açısından oldukça faydalı iki temel bileşen bulunmaktadır. Bunlar punikalagin ve punisik asittir.
Punikalagin
Punikalagin, nar kabuğu ve nar suyunda bulunan son derece güçlü antioksidanlardır. O kadar güçlü bir antioksidandır ki yeşil çayın antioksidan etkisinden üç kat daha fazla etkilidir.
Punisik asit
Nar çekirdeği yağı olarak da bilinen punisik asit, nar tanelerinin içindeki temel yağ asididir; güçlü biyolojik etkilere sahip bir tür konjuge linoleik asittir.
İltihap önleyici etkiye sahiptir
Kronik iltihaplanma kalp hastalıkları, kanser, tip 2 diyabet, Alzheimer, obezite gibi pek çok ölümcül hastalığın temel sebeplerinden biridir. Narın içinde, büyük ölçüde punikalaginin antioksidan özellikleri sayesinde güçlü iltihap önleyici özellikler mevcuttur. Diyabet hastalarıyla yapılan bir çalışmada 12 hafta boyunca günde 250 ml nar suyu tüketiminin iltihaplı CRP ve interlökin – 6 göstergelerini önemli ölçüde azalttığı görülmüştür.
Prostat kanserine karşı etkilidir
Erkeklerde en yaygın kanser türü prostat kanseridir. Laboratuvar çalışmalarının gösterdiği üzere nar özü tüketimi, kanser hücresi oluşumunu yavaşlatabilmektedir.
Meme kanserine karşı etkilidir
Kadınlarda en yaygın kanser türü meme kanseridir. Prostat kanserinde olduğu gibi, meme kanserinde de nar özünün kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediği hatta bazılarını öldürdüğü görülmüştür.
Hipertansiyona iyi gelir
Kalp krizinin ve felcin en önemli sebeplerinden biri hipertansiyondur. Yapılan bir araştırmada 2 hafta boyunca günde 150 ml nar suyu tüketen insanların kan basıncının önemli oranda düştüğü görülmüştür.
Arterit ve eklem ağrısına iyi gelir
Narın içindeki bitkisel bileşenlerin iltihap önleyici etkileri olması nedeniyle arterit tedavisinde yardımcı olarak kullanılabilir. Ayrıca laboratuvar çalışmalarının gösterdiği üzere nar özü, kireçlenme sorunu yaşayan insanlarda eklemlere zarar veren enzimleri bloke edebilmektedir.
Kalp hastalığı riskini azaltır
Narın içindeki temel yağ asidi olan punisik asit, kalp hastalığına karşı korunmaya yardımcı olabilmektedir. Yüksek kolesterol ve trigliseridden mustarip 51 kişiyle yapılan bir araştırmada, 4 hafta boyunca günde 800 miligram nar çekirdeği yağı tüketiminin trigliserit düzeylerini önemli ölçüde düşürdüğü ve trigileserit – HDL oranını iyileştirdiği görülmüştür.
Sertleşme bozukluğu tedavisinde kullanılabilir
Oksidatif hasar, vücudun erektil dokusu dahil her bölgesinde kan akşını bozabilir. Sertleşme bozukluğu yaşayan 53 erkekte yapılan bir çalışmada narın faydalı olduğu görülmüştür.
Bakteriyel ve mantar enfeksiyonlarına karşı etkilidir
Narın içindeki bitkisel bileşenler zararlı mikroorganizmalara karşı etkilidir. Örneğin bazı bakteri türleri ve Candida albicans mantarı gibi mantar türlerine karşı faydalı olduğu görülmüştür. Ayrıca diş eti iltihabı, periodontitis, ağız iltihabına karşı da faydalıdır.
Hafızayı güçlendirir
Cerrahi hastalar üzerinde yapılan bir araştırmada 2 gramlık nar özünün ameliyat sonrası hafıza kaybını engellediği görülmüştür. Ayrıca, 28 yaşlı birey üzerinde yapılan bir araştırmada da günde 237 ml nar suyu tüketiminin sözel ve görsel hafızayı önemli ölçüde artırdığı saptanmıştır.
Egzersiz performansını artırır
Nar, egzersiz performansını artırdığı gösterilmiş nitrat açısından zengin bir meyvedir. Koşu bandında koşan atletler üzerinde yapılan bir araştırmada, egzersizden yarım saat önce 1 gram nar özü tüketiminin kan akışını önemli ölçüde hızlandırdığı görülmüştür.
Nar suyunun faydaları
- Antioksidandır;
- C vitamini açısından zengindir;
- Kanser riskini azaltır;
- Alzheimer’a karşı korur;
- Sindirimi düzenler;
- İltihap önleyicidir;
- Osteoporoza, iltihaplı romatizmaya, eklem iltihaplarına karşı etkilidir;
- Kalp hastalığı riskini azaltır;
- Sistolik kan basıncını azaltır;
- Virüs önleyicidir;
- Hafızayı güçlendirir;
- Cinsel performansı ve doğurganlığı artırır;
- Dayanıklılığı artırır.
Nar kabuğunun faydaları
Sivilcelere ve kızarıklıklara karşı etkilidir
Bir avuç güneşte kurutulmuş nar kabuğunu tavada kızartın. Soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra öğütün ya da rondodan geçirin. Limon suyu ya da gül suyuyla karıştırarak macun kıvamına getirin. Cildinizin sorunlu bölgelerine uygulayın. Kurumasını bekleyin. Kuruduktan sonra ılık suyla yıkayın.
Kırışıklıkları ve diğer yaşlanma belirtilerini önler
İki kaşık nar kabuğu tozuna süt ekleyin (eğer yağlı bir cildiniz varsa süt yerine gül suyu ekleyin). Macun kıvamına gelinceye kadar karıştırın. Yüzünüzün her yerine uygulayın ve kuruyana kadar bekleyin. Kuruduktan sonra ılık suyla yıkayın. Daha iyi sonuçlar elde etmek istiyorsanız haftada iki kez uygulayın.
Doğal bir nemlendiricidir
Güneşte kurutulmuş nar kabuklarını öğütün ve oluşan pudrayı hava geçirmeyen temiz bir kabın içine koyun. Kullanacağınız kadarını aldıktan sonra bu kutunun içinde saklamaya devam edebilirsiniz. İki kaşık nar kabuğu tozunu bir miktar yoğurt ile karıştırın ve macun kıvamına getirin. Hazırladığınız macunu yüzünüze ve boynunuza uygulayın. 10 dakika kadar bekledikten sonra soğuk suyla yıkayın.
Nar nasıl ayıklanır?
- İlk olarak taneleri yumuşatmak için narı bir zemin üzerinde elinizle yuvarlayın. Tepesindeki çiçekli kısmı yukarıda kalacak şekilde, üst ve alt uzu arasında bir orta nokta bulun ve bıçakla daire şeklinde işaretleyin. Sonrasında (bir miktar suyu akacağı için) bir kâsenin üzerinde iki tarafını çevirerek birbirinden ayırın. Yarımlardan bir tanesini, taneli yüzeyi aşağı bakacak şekilde kâsenin üzerinde tutun. Bir tahta kaşık yardımıyla narın kabuğuna vurarak tanelerinin dökülmesini sağlayın. Bir yandan elinizle de hafifçe sıkarak dökülmesine yardımcı olabilirsiniz. Aynı işlemi diğer yarıma da uygulayın.
- Narın kabuğunu bıçak yardımıyla diklemesine dört eşit parçaya bölün. Bütün narı bir kâse suyun içine sokun. Parçaları birbirinden ayırın ve elinizle tanelerini ayıklayın. Süngersi dokusu su yüzeyine çıkacağı için kolaylıkla ayıklayabilirsiniz.
Narlı tarifler
Yaban mersinli narlı smoothie
Malzemeler
- Yarım su bardağı dondurulmuş yaban mersini
- 1 su bardağı nar suyu
- 2/3 su bardağı yoğurt
- Yarım su bardağı su
- 1 büyük muz
- İsteğe bağlı olarak bir miktar bal
Yapılışı
Tüm malzemeleri bir blendere koyun ve pürüzsüz bir kıvam alıncaya kadar blenderde karıştırın. Afiyet olsun!
Narlı yeşillikli salata
Malzemeler
- 200 gram feta peyniri (alternatif olarak hellim ya da keçi peyniri kullanılabilir)
- Limon suyu
- 1 – 2 diş ezilmiş sarımsak
- 100 gram kavrulmuş badem
- Roka
- Ispanak
- 3 yemek kaşığı zeytin yağı
- Tuz ve taze çekilmiş kara biber
- 2 nar
Yapılışı
Peyniri geniş bir tabağa koyun. Üzerine bir limonun suyunu sıkın ve ezilmiş sarımsağı serpiştirin. Bu şekilde marine edin. Narı ayıklayın. Roka ve ıspanağı geniş bir salata kâsesi içinde yağ, tuz ve karabiberle birlikte karıştırın. Marine ettiğiniz peyniri ufalayarak salatanın içine koyun. Son olarak nar tanelerini ve bademleri ekleyerek afiyetle yiyin.