Müzik ruhun gıdası mıdır: Müziğin psikolojimiz üzerindeki etkileri

Müzikle aranız nasıl? Eğer müzik, benim gibi sizin de hayatınızın vazgeçilmezleri arasındaysa size iyi haberlerim var. Müziğin iyileştirici etkisi Antik Çağlardan beri araştırma konusu olmuştur. Örneğin M.Ö. 585-500 yılları arasında yaşayan Yunan filozofu ve matematikçisi Pythagoras, umutsuzluğa düşen veya çabuk öfkelenen hastaları, belirli melodilerle tedavi edebilme olanaklarını araştırmıştır (Özçevik, 2007).

Günümüzde müziğin psikolojik sağlığımız üzerindeki faydaları araştırmalar tarafından ortaya çıkarılmıştır. Yapılan farklı araştırmalarda müziğin ruhsal hastalıkların oluşumunda etkisi olan ve insanın duygusal durumunu düzenleyen serotonin, dopamin, adrenalin, testosteron gibi hormonları olumlu etkilediği; kan basıncı, solunum ritmi gibi fizyolojik işlevleri düzenlediği ve beyindeki oksijen ve kanlanmanın dengesini sağladığı gözlenmiştir (Brotons ve Koger 2000, Ridder ve Gummesen 2015, Akt: Lök ve Bademli, 2016 ).

Peki sizce dinlediğimiz müzik türünün bir önemi var mı? Mesela Led Zeppelin dinlemekle, klasik müzik dinlemek üzerimizde aynı pozitif etkiyi mi yaratıyor? Bazı araştırmalara göre dinlediğimiz müzik türünün önemi yoktur, her türlü müzik stres seviyemizi azaltmakta bize yardımcı olabilir. Marshall ve Tomcala (1981), farklı müzik türlerinin stres üzerindeki etkilerini karşılaştırmalı olarak incelemişler, deneklere caz, rock, dini, klasik müzik ve fon müziğinden oluşan parçalar dinlettirmişlerdir. Sonuç olarak, farklı müzik dinlettirilen deneklerin stres düzeylerinde aynı oranda azalma olduğu gözlemlenmiştir (Akt: Sezer, 2009).

Bazı araştırmalarsa müziğin psikolojimiz üzerindeki etkisinden maksimum şekilde yararlanmamız için pozitif müzik türlerini seçmemiz gerektiğini ileri sürer. Maryland Medical Center tarafından (2008) yapılan bir araştırma pozitif, neşeli müziklerin bedenimize iyi geldiğini ortaya çıkarmıştır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre, müzik ve kalp sağlığı arasında bir ilişki var. On denek üzerinde yapılan bu araştırmada, araştırmacılar neşeli müzik dinlemenin kan damarlarına daha fazla kan akışını sağladığını bulmuşlar. Neşeli müzik dinleyen insanların kan akışının %26 arttığı gözlenirken, endişe ve korku içeren müzik dinleyenlerde kan akışının %6 azaldığı saptanmış. Araştırmada neşeli müzik dinleyenlerdeki kan akış oranının, aerobik egzersiz yapılmasından sonra görülen kan akış oranıyla aynı olduğu ortaya çıkmış. Yine aynı araştırma heavy metal tarzı müzik dinleyen deneklerin endişe seviyesinde bir artış olduğunu ortaya çıkarmış. Scheel ve Westefeld de (1999), müziğin etkileri konusunda yaptıkları benzer çalışmada heavy metal müziğin gençleri kızgınlığa teşvik edebileceğini belirtmişlerdir (Akt: Sezer, 2011).

Yine başka bir araştırmada Knight and Rickard (2001) sakinleştirici müzik dinlemenin kişilerin stres seviyesi üzerindeki etkilerini incelemişler ve dinlenilen sakinleştirici müziğin endişe seviyesini azalttığını gözlemlemişlerdir. Bu araştırmada seksen yedi deneğe Pachelbel’in Kanon in D major eseri dinletilmiştir. Klasik müziğin sakinleştirici etkileri Sullivan (1991) tarafından koroner ve cerrahi yoğun bakım ünitelerinde yatmakta olan hastalar üzerinde yapılan çalışmada da ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada hastalara klasik müzik dinlettirilmiş ve hastaların ağrı ve anksiyetesinin müzik terapiden sonra azaldığı belirlenmiştir (Akt: Uyar ve Korhan, 2011).

Müzik zevkimiz ne olursa olsun, müziğin iyileştirici etkisinden yararlanmak için kendi zevkimize uygun müziklerin yanı sıra, her gün bize mutluluk veren müzikler dinlemeyi ihmal etmeyelim. Ve “Mutlu Müzik Listesi” yapalım. Benim mutlu müzik listemde şu şarkılar var:

• Sunny, Boney M
• Three Little Birds, Bob Marley
• Sunshine Reggae, Laid Back
• Bruno Mars, Uptown Funk
• Walking on Sunshine, Katrina&The Waves
• Girls Just Want to Have Fun, Cyndi Lauper

Müziğin pozitif gücünden bol bol yararlanmanız dileklerimle. Bu arada sizlere bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için [email protected] adresine yazabilirsiniz. 2020 yılını “Hayatı Güzelleştirme Yılı” ilan ettim. Hayatı güzelleştirmekle ilgili psikoloji egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Brotons M, Koger SM (2000) The impact of music therapy on language functioning in dementia. J Music Ther, 37:183-195.
Knight, W.E. and Rickard, N.S. (2001). ‘Relaxing Music Prevents Stress-Induced
Increases in Subjective Anxiety, Systolic Blood Pressure, and Heart Rate in Healthy Males and Females’, Journal of Music Therapy 38(4): 254–72.
Lök, N., Bademli, K. (2016). Alzheimer Hastalarında Müzik Terapinin Etkinliği: Sistematik Derleme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2016
Marshall, O. W. and Tomcala, M. (1981). Effects Of Different Genres Of Music On Stress Levels, English Document (Ed) 13, p. 13.
O’Sullivan RJ. A musical road to recovery: music in intensive care. Intensive Care Nurs 1991;7(3):160-3.
Özçelik, A. (2007). Müzikle Tedavi Ve Öğrenciler Üzerindeki Terapik Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi.
Ridder HM, Gummesen E (2015) The use of extemporizing in music therapy to facilitate communication in a person with
dementia: an explorative case study. Australian Journal of Music Therapy, 26:12-25.
Scheel, K. R. and Westefeld, J.S. (1999). Heavy Metal Music And Adolescent Suicidality: An Empirical Investigation, Adolescence, Summer, 34 (134): p.253-273.
Sezer, F. (2009). Müzikle Terapinin Sınav Kaygısı, Öfke Ve Psikolojik Belirtiler Üzerindeki Etkisi. Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı.
Sezer, F. (2011). Öfke ve Psikolojik Belirtiler Üzerine Müziğin Etkisi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi [Bağlantıda]. 8:1. 
University of Maryland Medical Center. “Joyful Music May Promote Heart Health.” ScienceDaily. ScienceDaily, 12 November 2008. 
Uyar, M., Korhan, E. A. (2011). Yoğun Bakım Hastalarında Müzik Terapinin Ağrı Ve Anksiyete Üzerine Etkisi. AĞRI 2011

İlginizi çekebilir: Psikolojide umut kavramı: Motivasyonunuzu ve umut seviyenizi yükseltmek için 5 öneri