X

Mutluluk isteklerimizin ötesindedir

“Arzu ve istek bütün mutsuzlukların nedenidir.” Gautama Buddha

Gün içinde en çok kullandığımız kelimelerden birinin “istemek” olduğunun farkında mısınız? Gözümüzü açtığımız andan, yastığa başımızı koyduğumuz ana kadar günlerimiz sürekli bir şeyler isteyerek geçiyor. Evet tabii ki isteklerimizin olması son derece normal bir durum ancak arzularımızın, isteklerimizin aynı zamanda mutsuzluk kaynağı olabileceğinin farkında mıyız?

Buda’nın öğretisinin özü olarak kabul edilen “Dört Yüce Gerçekten” ikincisi olan Samudaya, acı çekmenin nedeninin isteklerimiz, arzularımız olduğunu söyler. Samudaya dilimize, istek, arzu, bitmek bilmeyen iştah olarak çevirebileceğimiz tanha kavramıyla ilişkilidir. Buda “Dört Yüce Gerçeği” öğretirken, üç farklı türde arzu olduğunu söylemiştir, bunlar:

“Duyuları memnun etmek – bu, insanların, örneğin harika manzaralar ve hoş yemekler gibi duyusal zevkler istedikleri anlamına gelir.

Olmadığınız bir şey – bu, insanların, örneğin ünlü, zengin veya popüler olmak gibi olmadıkları bir şey olmayı arzuladıkları anlamına gelir.

Olmamak – bu, insanların bir şeyin olmasını durdurmak veya bir şeyden kurtulmak istedikleri anlamına gelir, örneğin bir düşüşten sonra acı hissetmemek” (BBC – GCSE Bitesize: 2022).

Buda isteklerimizin, arzularımızın acı çekmemize yol açtığını söylediği için, öğretisi kimileri tarafından nihilist bir öğreti olarak görülür. Ancak Buda’nın öğretisi nihilist değil gerçekçidir. Biz yaşadığımız müddetçe isteklerimiz hiç bitmeyeceği için, mutluluğumuzu isteklerimize bağlamak bizi bir kısır döngünün içine hapseder. Düşünün bir isteğimiz gerçekleşiyor, mutlu oluyoruz. Sonra başka bir şey istiyoruz. Olmayınca mutsuz oluyoruz. Sonra yine başka bir şey istiyoruz, istediğimiz şey gerçekleşiyor mutlu oluyoruz. Sonra… Sonrası bu döngü sonsuza kadar sürüp gider. 

Buda’nın isteklerin, mutsuzluğa yol açtığına dair hipotezini destekleyen araştırmalar mevcut. Örneğin, Murphy (2021) tarafından yapılan bir araştırmanın sonucu arzunun yokluğunda hissedilen anlık mutluluğun, şiddetli bir arzunun mevcut olduğu durumdan daha büyük olduğunu bulmuştur ki, bu Buda’nın hipotezini desteklemektedir.

Budist veya Stoacı, mutluluğa yaklaşım, bazı araştırmacıların ikincil kontrol olarak tanımladığı şeyi (Morling & Evered, 2006) – istediğimizi elde etmek (birincil kontrol) değil, zaten sahip olduğumuz şeyi istemek olarak görülebilir  (Akt. Oishi vs ark, 2015). Norris ve Larsen (2011), arzuların tatmin edilmesinin, insanlar gerçekten sahip oldukları şeylerden memnun olduklarında ve bunlarla ilgilendiklerinde mutluluğa yol açtığını bulmuşlardır. Kurtz (2008), arzuyu beslemeden mutluluğu artırmak için bir strateji önerir. Kurtz’ün tadını çıkarma sanatı, diye açıkladığı kavram istediğine sahip olmaya çalışmak yerine, sahip olduğun şeyi isteme sanatıdır. Günlük zevklere odaklanmak ve anın tadını çıkarmak, kişinin halihazırda sahip olduklarına ilişkin takdirini ve arzusunu artırabilir, böylece kişi daha fazlasını istemeden kendini daha mutlu hissedebilir (Akt. Oishi vs ark, 2015).

Dış koşullar sürekli değişir. Dünyadaki her şey eninde sonunda geçici olduğu için arzuyu ve isteği asla tam anlamıyla tatmin edemezler; sonuçta herhangi bir başarı duygusu yanıltıcı ve geçicidir. Mutluluğumuzu isteklerimize endekslemek, delik bir kovaya su doldurmak için uğraşmaya benzer. O kova asla dolmaz. Tabii ki isteklerimiz olacak. Ama kendimizi isteklerimizin kölesi haline getirmeden, ve mutluluğumuzu isteklerimizle ilişkilendirmeden de bir şeyler isteyebiliriz öyle değil mi? Mutluluğumuz istediklerimizin gerçekleşip, gerçekleşmemesine bağlı olmamalı. Gerçek mutluluk isteklerimizin üstünde bir yerdedir. Hem binlerce sene önce ortaya çıkmış bir öğreti olan Budizm, hem de modern Pozitif Psikoloji, mutluluğun birincil nedeninin kişinin zihin halleri olduğu konusunda hemfikirdir Evet mutluluk zihinle ilgilidir.  Mutluluk zihnin içindeki barıştır, mutluluk zihnin içindeki huzurdur. Mutluluk isteklerimizin ötesindedir.

Sizlere mutluluğun zihinsel bir durum olduğunun farkında olduğunuz günler diliyorum. Bu arada 2022 yılını “Öz Sevgi Yılı” ilan ettim. Her hafta @ranakutvan kullanıcı isimli Instagram hesabımdan bu konuyla ilgili psikoloji ödevleri paylaşacağım. Hadi hep beraber kendimizi sevmeye ve dünyayı güzelleştirmeye. Zoom üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık “Öz Sevgi” eğitimimle ilgileniyorsanız da bilgi için rsolaker@gmail.com adresine yazabilirsiniz.

 

Kaynakça:
BBC – GCSE Bitesize (2022). The Buddha [online] Available at: https://www.bbc.co.uk/bitesize/guides/zfnqmsg/revision/4  [Accessed 16 July 2022].
Kurtz, J. L. (2008). Looking to the future to appreciate the present: The benefits of perceived temporal scarcity. Psychological Science, 19, 1238–1241.
Morling, B., & Evered, S. (2006). Secondary control reviewed and defined. Psychological Bulletin, 132, 269-296.
Murphy, S.L., Ozaki, Y., Friese, M. et al. (2021).Testing Buddha: Is Acute Desire Associated with Lower Momentary Happiness?. J Happiness Stud 22, 3241–3258 https://doi.org/10.1007/s10902-021-00362-9
Oishi, S., Westgate, E., Tucker, J., & Komiya, A. (2015). Desires and happiness: Aristotelian, Puritan, and Buddhist approaches. In W. Hofmann & L. F. Nordgren (Eds.), The psychology of desire (pp. 286–306). The Guilford Press.

İlginizi çekebilir: Neşeli olmak ruhun merhemidir

Psikolog Rana Kutvan: İstanbul doğumlu olan Rana Kutvan lise öğrenimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı. Önce LCC’de bir sene akabinde de İstasyon Sanat Merkezi’nde iki sene süren bir moda eğitimi aldıktan sonra çeşitli firmalarda stilist olarak görev aldı. 1997-2008 tarihleri arasında New York’ta ikamet etti. Türkiye’de almış olduğu moda eğitimini Parsons School of Design’dan almış olduğu derslerle pekiştirdi. Kutvan moda eğitiminin yanı sıra City University of New York’a bağlı Hunter College’da Psikoloji ve Sanat Tarihi üzerine çift anadal lisans eğitimi görerek cum laude (yüksek onur) derecesiyle mezun oldu. Hunter College’a devam ettiği süre zarfında dünyanın önde gelen psikologlarından Albert Ellis’in Enstitüsünde staj yaptı. Bu staj süresince Ellis’in bulmuş ve de geliştirmiş olduğu Rational Emotive Behavior Therapy (REBT)’i yakından inceleme fırsatı buldu. Kutvan, Albert Ellis Enstitüsündeki stajının yanı sıra New York’un önemli psikoloji enstitülerinin düzenlediği workshoplara katıldı. Kutvan 2008 Mayıs ayında Türkiye’nin ilk Kişisel Gelişim ve Stil Danışmanlığı merkezi Karakter A’yı kurdu. Kurumsal ve bireysel hizmetler veren Rana Kutvan’ın referansları arasında Braun, CNN TÜRK, Aras Kargo, TURKCELL, Kuveyt Türk, Doğan Holding gibi şirketler vardır. Kutvan bireylere ve kurumlara Stres Yönetimi, Kadın Liderliği, İş Özel Yaşam Dengesi, Zaman Yönetimi, Kadın Ruhu isimli workshop çalışmaları düzenlemektedir. Kutvan Karakter A’nın yanı sıra 2008-2012 tarihleri arasında Profesör Dr. Kerem Doksat’dan süpervizyon aldı. Kutvan psikoloji ve kişisel gelişim çalışmalarında holistik bir yaklaşım uygulamaktadır. Rana Kutvan anadili olan Türkçe’nin yanı sıra anadili düzeyinde İngilizce, iyi derecede Fransızca, İtalyanca konuşmaktadır.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale