Motivasyon kaynağı olarak ödül: İşyerinde yapılan ödüllendirmelerde nelere dikkat edilmelidir?

İş hayatında başarının ispatı ve lanse edilmesidir ödüller. Bazen motivasyon için, bazen performans için bazen de ekip başarısı için verilebilir. Bu noktada işverenler ya da insan kaynakları uzmanları olarak neyi ödüllendireceğimizi iyi analiz etmek çok önemlidir. Çünkü olumlu davranışları ödüllendirerek pekiştirmek gerekli olduğu gibi, kriterleri iyi belirleyip ödülün etkisini yok etmemek de son derece mühimdir. Ödüller aynı zamanda şirketin çalışana verdiği değeri yansıtır, çalışana bakış açısıyla ilgili ipuçları verir.

Çalışan açısından bakıldığında ise, ödüller birer motivasyon aracıdır. Çalışanın şirkete olan aidiyet duygusunu artırarak işine daha çok bağlanmasını, verilen ödüle layık olmak için daha çok çaba sarf etmesini sağlar.

Ödül törenleri/kutlamalar, özellikle insan kaynakları departmanının aktif olarak yer alacağı organizasyonlardır. Yönetimle koordineli bir şekilde çalışarak ödül verme kriterlerinin belirlenmesi gereklidir. Eğer kriterler doğru belirlenmez ve sık sık değişiklik yapılırsa, ödül güvenilirliğini yitirecektir.

Diyelim ki, çalışanınıza performans ödülü veriyorsunuz. Her ne amaçla olursa olsın ödülü sunarken yarattığınız etkinin ödülün kendisinden daha önemli olduğunu dikkate alarak hareket etmelisiniz;

• Güzel bir kutlamayla,
• Çalışanın kendisini değerli hissedeceği bir şekilde,
• Bütün çalışma arkadaşlarının içinde,
• Heyecan yaratarak(süprizlerle),
• Çalışanın görev gibi geleceği kalıplaşmış bir organizasyonla değil, severek gelebileceği bir kutlama hazırlayarak,
• Başarılarını kanıtlamaya çalıştığı departman yöneticisinden almasını sağlayarak,
• Mutlaka maddi ödüller, manevi ödüllerle desteklenmelidir.(Takdir, güzel sözler gibi)

Bir çok departmanın olduğu, çoğu departmen çalışanını tanımadığınız, kurumsal bir şirkette çalıştığınızı düşünün. Öyle bir proje yaptınız ki, şirketinize son derece faydalı bir çalışma oldu. Performansınızın ilgili kriterlere göre ödüllendirileceğini öğrendiniz. Heyecanla kutlama salonuna girdiniz. Bütün yetkililer ve çalışma arkadaşlarınız orada.  Sizinle birlikte performans ödülleri almaya hak kazanmış arkadaşlarınız da heyecanını saklayamıyor. Yöneticiniz sizinle ilgili öyle güzel sözler söylüyor ki, herkesin bakışlarını üzerinizde hissediyorsunuz. Müdürünüz size hediyenizi takdim ederken gözleriyle “seninle gurur duyuyorum” diyor. Alkış sesleri kalp atışlarınızı hızlandırıyor. Bu kadar kişinin içinde birkaç cümle söyleme, varlığınızı gösterme şansı veriliyor. Mutluluğunuzu dile getiriyor ve teşekkür ediyorsunuz. Uzun süre heyecan kalbinizden, gülümseme yüzünüzden gitmiyor.

Ya da…

“Harika bir proje yaptım, umarım bu sefer bu şirkete neler kazandırdığımı fark ederler” diye düşünürken birden insan kaynakları görevlisinin sesiyle irkiliyorsunuz. Görevli, sizi projenizden dolayı yönetimin ödüllendireceğini söylüyor ve iş çıkışında geçerken müdürün odasında sizi beklediğini söylüyor. Çıkışta heyecanla yöneticinizin odasına gidiyorsunuz. Kıyafetinize çeki düzen vererek müdürün kapısını çalıyorsunuz.

”Başarılı projenizin haberini aldık. Şirketimiz için önemli bir iş gerçekleştirdiniz. İkramiyeniz maaşına yansıtılacak. İyi akşamlar.”

İki durumda da verilen ödül aynı olmasına rağmen, ödülün veriliş şekli ve işverenlerin tavırları, çalışanın psikolojisi üzerinde çok farklı etkiler yaratabilir. Bu nedenle ödülün maddi değerinden çok bireyde yaratacağı olumlu etkilere odaklanılmalıdır.

Yazarın diğer yazıları için tıklayınız.