Moda nedir, neden ve nasıl ortaya çıkmıştır?

Moda kelimesi latince “hemen şimdi” kelimesine gelen “modo”dan türetilmiştir. İtalyancada ise değişiklik gereksinimi ve geçici yenilik anlamlarını taşır. Türk Dil Kurumu’na göre ise “Göreneğe bakarak daha kısa süreli olan, çabuk değişebilen, öykünme yoluyla yayılan geçici davranış, giyim ve yaşama biçimi”dir. Moda kelimesini duyduğumuzda aklımıza genelde stil ve giyim gelir fakat moda yaşamın çoğu alanında görülebilecek kadar geniş bir kavramdır. Sanat, mimari, edebiyat gibi alanları da içine alır. Ünlü yazar ve şair Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şöyle bir sözü vardır “Moda sandığımız birçok şeylerin hayatın kendi bünyesinden geldiği anlaşılır.”

Modanın ortaya çıkış nedeni: Farklı olma isteği

Hepimiz Maslow’un ihtiyaçlar piramidini hatırlıyoruzdur. 5 basamaktan oluşan piramidin 4 alt basamağı Maslow tarafından eksiklik ihtiyaçları olarak adlandırılmıştır. Bunlar saygı gereksinimi, arkadaşlık, aşk, güvenlik ve fiziksel ihtiyaçlardır. Piramidin en tepesinde ‘Kendini gerçekleştirme’ basamağı yer alır. Moda yaratmak veya modayı takip etmek temel bir ihtiyaç değildir fakat kendi özgün karakter ve kişiliğini yansıtabileceğin, kendini anlatabileceğin ve başkalarından farkını ortaya koyabileceğin geniş ve ucu bucağı olmayan bir alandır. Bu alan kişiye ihtiyaçlar piraminde en üst kısımdaki kendini gerçekleştirme imkanı verir. Yemek yemek, barınmak veya giyinmek temel ihtiyaçlardır fakat bunları farklı ve kendine uygun yorumlayarak bu şekilde ruhunu da doyuma ulaştırabilirsin. Günümüzde insanlar ihtiyaç kelimesini genelde fiziksel ve somut şeyler için kullanıyor fakat kaliteli bir yaşam için ruhsal ihtiyaçların da tatmin olması gereklidir. Modanın çıkış noktası da bunu hedef alır; özgün olmak…Kısaca kendini gerçekleştirme yolunda modadan yardım alabilirsin.

Modaya dair 5 kilit bilgi

• Vogue 1892’de yüksek sosyete gazetesi olarak Amerika’da çıkmıştır. Ardından giderek çizgisi modaya kaymış ve yıllar içinde moda dünyası için çok önemli bir mecra olmuştur. Irwin Penn, Richard Avedon ve Helmut Newton gibi dünyanın en başarılı fotoğrafçıları Vogue için önemli işlere imza atmıştır. 

• Tarihteki ilk moda tasarımcısı Charles Frederick Worth 1846’da İngiltere’de doğmuştur. Charles Frederick müşterileri ayağına getirmeyi ve kendi tasarımları yapıp onları giydirmeyi başaran ve terzilik anlayışını yıkan ilk modacıdır. İlk haute couture’u başlatmıştır. Haute couture’ün kelime anlamı kişiye özgü olarak yapılan modern kıyafet anlamı taşır. Ayrıca markasını etiket olarak kullanan ilk moda tasarımcıdır. Yılda dört defa defile düzenlemiş, model kullanmıştır.

• 2017 verilerine göre Giorgio Armani dünyada en çok kazanan moda tasarımcısıdır. 8.5 milyar dolarlık büyük bir servete sahiptir. Küçük yaşta başka tasarımcıların yanında çalışmaya başlayan Armani, Sergio Galeotti’nin de yardımıyla kendi firmasını kurmayı başarmıştır.

• Farklılıkların kadını Coco Chanel kadınların korseler giydiği, göğüslerin kabartıldığı ve şişik elbiseler giydiği o dönemde ilk sigara içen, ilk saçlarını kesen ve ilk pantolon giyen kadındır. Beyaz olmanın soyluluk olduğu dönemde bronzlaşarak dolaşmış ve bu akımı başlatmıştır.

• New York ‘Moda Haftası’ geleneğinin başladığı ilk şehirdir. Artık modanın bir değil birkaç merkezi olduğunu düşünürsek New York da şüphesiz onlardan biridir.

İlginizi çekebilir: Daima etkileyici bir stile sahip olmak için 8 basit kural