Mobbing nedir? Mobbinge uğradığımı nasıl anlarım?

Koşulların günden güne daha da ağırlaştığı iş hayatında, aynı ofisi paylaşan insanlar arasındaki ilişkiler de artan rekabete göre yeniden şekilleniyor. Uplifers olarak, son yıllarda iş mahkemelerini yoğun şekilde meşgul eden “mobbing” konusunda merak edilenleri yazdık:

Mobbing nedir?

Genel anlamıyla iş ortamında maruz kalınan sözle veya davranışla dışa vurulan psikolojik tacizi ifade eden mobbing, alay etme, topluluk içinde küçük düşürme ya da makul sınırların çok üstünde çalıştırma gibi biçimlerde kendini gösterebilir. Özellikle hiyerarşik yapılarda, gücü elinde bulunduran veya yetki sahibi kişilerden diğerlerine yönelen ve uzun süre maruz kalındığında kişilerde anksiyete ve panik bozukluklarına yol açabilen mobbing, kişinin ruhsal sağlığı için muhakkak ortadan kaldırılması gereken bir dış etkendir.

Mobbingin temel amacı kişiyi işi konusunda yıldırmaktır

Mobbinge uğradığımı nasıl anlarım?

Herkes çalıştığı iş yerinde çeşitli olumsuz durumlarla ya da anlaşmazlıklarla yüz yüze kalabilir. Ancak yaşanan tatsız durumun mobbing olup olmadığını anlamak için bazı soruları kendinize yöneltmeniz gerekir. Az önce de bahsettiğimiz gibi psikolojik şiddetin mobbing sayılabilmesi için söz konusu olayın iş ortamında geçmesi gerekir. Diğer bir deyişle mobbing, çalışma psikolojisinin ve iş hukuku gibi disiplinlerin alanına girer. Diğer bir önemli kriter ise mobbing olduğu düşünülen davranış biçiminin en az 6 ay boyunca kesintisiz ve sistematik şekilde devam ediyor olmasıdır. Yani birkaç defaya mahsus karşılaşılan psikolojik açıdan zorlayıcı davranışları mobbing olarak tanımlamak çok da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Mobbinge uğradığınızı anlamanıza yardımcı olacak bazı ipuçları ise şöyle:

Maruz kaldığınız psikolojik şiddet süreklilik arz ediyor ya da sık sık tekrarlanıyorsa,
Mobbing uyguladığını düşündüğünüz kişi iletişim kurma taleplerinize ya da sorularınıza sürekli olumsuz yaklaşıyorsa,
Yemek, kahve vb. gibi molalarınız rahatsız edici şekilde kısıtlanıyorsa,
İşten çıkarma, ücret kesintisi gibi yaptırımlarla tehdit ediliyorsanız,
İş arkadaşlarınızın duyacağı şekilde, topluluk içinde küçük düşürülmeye çalışılıyorsanız,
Kalifikasyonunuzun çok üzerinde ya da altında işlerle sınanıyorsanız,
Her hareketiniz ve işiniz rutin denetim kriterlerinden farklı olarak raporlanıyorsa,
İş yerinde dedikodunuz yapılıyorsa veya ayrımcılığa maruz kalıyorsanız,
İş yerinde organize edilen etkinliklerden ve sosyal ortamlardan habersiz bırakılıyor ve dışlanıyorsanız mobbinge uğruyor olabilirsiniz.

Mobbingin en rahatsız edici hallerinden biri de dedikodudur

Mobbing karşısında ne yapabilirim?

Mobbingin temel amacı kişiyi yıldırmak ve son aşamada da istifaya zorlamaktır. Yani mobbing yapan kişi size doğrudan “git” demez ancak sizin artık mücadele edemeyecek hale gelerek, işten uzaklaşmanıza yol açar. Ancak mobbing karşısında işten uzaklaşmak çözüm değildir ve bunu yapmanız sadece sizi uzaklaştırmak isteyenlerin amacına hizmet eder. Bu yüzden mobbinge maruz kaldığınızı düşünüyorsanız mutlaka işe düzenli olarak gidin ve “Ben buradayım” mesajı verin. Ayrıca iş yerinde geçirdiğiniz her dakikayı verimli kullanmaya çalışarak işe konsantre olmak, odağınızı mobbingten kaydırıp daha pozitif bir ruh haliyle hareket etmenize yardımcı olacaktır.

Unutmayın ki, mobbing karşısında sessiz kalmak da yapılabilecek en büyük hatalardan biridir. Çünkü siz sessiz kaldıkça zorbalık yapan kişi eylemlerinin şiddetini artıracaktır. Bu aşamada, sessiz kalmak yerine makul tepkiler vermekten geri durmamalısınız. 2011 yılında Türk İş Kanunu’na da giren mobbing konusunda haklarınızı bildiğinizi karşı tarafa belli etmeniz ve gerekirse bu hakları kullanacağınızı beyan etmeniz de iş yaşamında daha sağlam bir duruş sergilemenizi sağlayacaktır.