Hayatımızın büyük bir bölümünü alışkanlıklarımız oluşturuyor. Yürüdüğümüz ya da araç sürdüğümüz yollar, kullandığımız eşyalar, konuştuğumuz konular, yaptığımız iş, kahvaltıda yediklerimiz, ailemiz ve arkadaşlarımızla olan ilişkilerimiz… Bir değişiklik yapmayı düşündüğümüzde de içten içe zorlanabiliyoruz. Uzun süredir alışılmış şeylerin dışına çıkmak öyle kolay olmayabiliyor. Fakat kolay olmaması, yapılamayacağı anlamına gelmiyor. Sadece değişikliği yaratırken bazı içsel zorluklarla karşılaşacağının bilincinde olmak ve buna rağmen değiştirme seçiminin arkasında durmak gerekiyor. Böyle yaptığımızda her türlü değişikliği yapabilmemizin mümkün olduğuna inanıyorum.
Aynı değişiklik koşulları zihnimiz için de geçerli. Günlük hayatımızdaki fiziksel alışkanlıklarımıza benzer şekilde, zihinsel alışkanlıklarımız da zihnimizin büyük bir bölümünü kaplıyor. Ve alışkanlık gereği düşüncelerimiz çoğunlukla ya geçmişe dair anı ya da geleceğe dair kaygı arasında gidip geliyor. Bir olaya tepki verirken geçmiş anılarımıza dayalı tepkiler veriyor ya da gelecek beklentilerimiz gerçekleşmeyince üzülüyoruz. Oysaki asıl deneyim, olasılıklar, keyif şimdiki anda saklı! Ve biz bu anları kaçırdığımız bir ömür geçiriyoruz. Maalesef sadece biz değil, toplumun çoğunluğu bu şekilde yaşadığı için de bunun normal olduğunu, herkesin benzer durumda yaşadığını düşünüyoruz. Yeri geliyor bunu değiştirmek için kendimizce farklı çabalarda bulunuyoruz ama zorlanınca veya başkasına bu çabamızı anlatıp bunun mümkün olmadığına dair geçmiş deneyimler dinleyince daha fazla çabalamaktan vazgeçiyoruz. Varsayıyoruz ki değiştirmek mümkün değil. Ama gayet de mümkün!
Nöroplastisite, beynin yapısal ve fizyolojik değişikliklere uğrama yeteneğine verilen isimdir. Yani beynimiz, zihnimizden ya da dışarıdan gelen uyarılara verdiği tepkileri ve durumları algılama yollarını zamanla değiştirebilir. Fakat bunun için belirli bir süre boyunca hedeflediği konu için gerekli çalışmaları tekrar etmesi gerekir. Çünkü daha önce alışılagelmiş nöro bağlantı yollarını kullana kullana o yollar zihnimiz için bilindik, ilk akla gelen yol olmuştur. Oysaki daha güzel yollar da vardır ama ya bilinmedikleri ya da bilindiği halde yeterince kullanılmadıkları için tercih edilmemektedir. Yeni bir yol oluşturduğumuzda, bir süre bilinçli olarak o yoldan gitmeyi seçerek zihnimizin o yola alışmasını, o yolun zamanla ilk akla gelecek yol olmasını sağlamamız gerekir.
Bu bilgiyi, gerçek deneyimin, olasılıkların, keyfin saklı olduğu şimdiki anda yaşayabilmek için kullanabiliriz. Zihnimiz, geçmiş ve geleceği düşüne düşüne o yolları artık gözü kapalı gidebilmektedir. Yemek yerken bir anda bir hafta önce yaşadığımız tatsız bir olayın aklımıza gelmesi ya da gelecek hafta yapacağımız önemli sunum için endişelenmeye başlamamız, yani anda yaşamamamız tam da bu yüzdendir.
Mindfulness pratikleriyle zihnimizin şimdiki anda yaşayabilmesi için gerekli yolları inşa etmemiz ve bu yolların tanıdıklığını artırabilmemiz mümkün. Şimdiki an ile mindfulness tavrını ilişkilendirmemin en büyük sebebi, mindfulness tavrında dikkati kasıtlı bir niyetle, açık bir şekilde, yargısız ve arkadaşça yönlendirmenin bulunmasıdır. Dikkatimizi o an yaptığımız aktiviteye getirmek, geçmişten gelen varsayımlarla herhangi bir beklenti içinde olmayıp deneyime açık olmak, geçmiş deneyimlerimize göre yargılamamak ve bunu arkadaşça yaparak olanı şefkatle görebilmek şimdiki anda var olmanın ve onu yaşamanın güzel bir pratiğidir.
Mindfulness pratiği olarak mindful yoga hareketleri, nefes ve meditasyon çalışmaları yapabilirsiniz. Bunlar esnasında bedeninizdeki duyumları, nefesinizin detaylarını, açığa çıkan düşünceleri ve duyguları inceleme fırsatı bulabilirsiniz. Başka alternatif olarak; kahve içerken, bir öğünü ya da sadece bir lokmayı yerken beş duyunuza dikkatinizi getirerek mindful yeme pratiğini uygulayabilirsiniz. Dışarıda yürürken, bir yerde otururken dikkatinizi ağaçlara, çevrenizde olup bitenlere getirerek detaylarını keşfedebilirsiniz. Yani bu aktiviteler sırasında telefona bakmak, müzik dinleyerek oyalanmak, konuşmak yerine o anda yaptığınız her ne ise ona dikkatinizi getirerek anda olup bitenleri farkedebilir, yaptığınız şeyin keyfini sürebilir, şimdiki anda yaşamayı pratik edebilirsiniz.
Birçoğumuz şimdiki anda yaşamaya alışık değiliz, bu bir gerçek. Bunu kabul ettikten sonra, mindfulness pratikleri ile şimdiki anda yaşamayı deneyimlemeniz ve düzenli tekrar ile zihninizdeki bu yeni yolları güçlendirerek ilk akla gelecek yol olmasını sağlamanız mümkündür. Daha fazla öneri ve yakında başlayacak olan nefes, yoga, meditasyon derslerim için Instagram hesabımı takip edebilir, soru ve yorumlarınızı iletebilirsiniz.
İlginizi çekebilir: Şimdiki anı yaşamanızın önündeki en büyük engel: Ego