Son zamanlarda revaçta olan “mindfulness” (farkındalık), kökenini Budist meditasyon yöntemlerinden alan bir tür bilinç durumu olarak tanımlanabilir ve aslında, meditasyon bu farkındalık ve odaklanmışlık durumunun sadece bir parçası, bir aracıdır.
Stresi azaltmada, duygusal zekayı geliştirmede, yıkıcı duygusal, bilişsel ve davranışsal süreçleri zayıflatmada kullanılan ve herkesin uygulayabileceği kadar kolay olan mindfulness, aynı zamanda depresyon ve anksiyete bozukluğu gibi pek çok psikolojik rahatsızlığın klinik tedavisinde de kullanılıyor.
Mindfulness nasıl uygulanır?
Dr. Elisha Goldstein’ın 3 dakikalık videosu, vücut tarama yöntemini tanıtarak mindfulness uygulaması konusunda basit ve açık bir fikir veriyor:
Apple ve Android için mevcut olan mindfulness uygulamaları da, 3 ila 30 dakika süren ve kişiselleştirilebilen, yönergeli meditasyon uygulamaları içeriyor.
Bilimsel açıklamalarıyla mindfulness
MRI (manyetik rezonans görüntüleme) sonuçları, 8 haftalık mindfulness uygulaması sonucunda beynin “kaç veya savaş” komutunu veren ve vücudun strese yanıt vermesini sağlayan amigdala bölgesinde küçülme meydana geldiğini gösteriyor.
Amigdala küçüldükçe, pre-frontal korteks adı verilen farkındalık, konsantrasyon ve karar verme gibi beyin aktivitelerini yöneten bölge kalınlaşıyor. Bunların yanı sıra, beynin geri kalanı ile amigdala etkileşimi zayıflarken, pre-frontal korteks arasındaki etkileşim güçleniyor.
Sonuç olarak, stres karşısında verdiğimiz ilkel yanıtlar mindfulness tekniğini benimseyen kişilerde yerini düşünce temelli yanıtlara bırakıyor. Pittsburgh Üniversitesi’nde konuyla ilgili araştırmalarını sürdüren Adrienne Taren, beyinde görülen değişikliklerin bu meditasyon için harcanan saat ile doğru oranda değişiklik gösterdiğini belirtiyor.
Mindfulness ile başarıya giden yol
Stresi azaltmada, konsantrasyon ve odağı arttırmada ve hatta fiziksel ağrıları azaltmada etkili olduğu gösterilen mindfulness, dünyada pek çok eğitmen tarafından okullarda uygulanmaya da başlandı. Eğitimin, tamamlamak gereken dersler ve gözden geçirmek gereken sınav kağıtlarından ibaret olmadığını düşünen eğitmenler, çeşitli meditasyon teknikleri ile öğrencilere, kendileri ve çevreleri ile ilgili farkındalık bilinci aşılıyorlar.
New York’taki Queensborough Koleji’nde psikoloji dalında yardımcı doçentlik yapan Dr. Azadeh Aalai, konuyla ilgili yazısında eğitim verdiği bir sınıfta “sevgi ve nezaket” üzerine bir meditasyon uygulaması yaptığını söylüyor. Aalai, 5 ila 15 dakika boyunca öğrencilere hem kendilerine, hem de onlara yakın olan ya da aksine, bir şekilde çatışma yaşadıkları başka kişilere sevgi ve nezaket duyguları yönlendirmeleri konusunda rehberlik ediyor. “Pilot çalışmalarda özellikle bu meditasyon türünün kaygıyı ve travmaya bağlı stres bozukluğu semptomlarını azaltmada etkili olduğu kanıtlandı” diyen Aalai, öğrencilerinin de giderek daha rahat hissettiğini gözlemlediğini belirtiyor.
Lisans seviyesindeki öğrencilerin yüzde sekseninin beklenti ve sorumluluklar altında ezildiği, dörtte birine ise psikolojik bir rahatsızlık tanısı konduğu düşünüldüğünde mindfulness uygulamalarının ne denli etkili olabileceği ortaya çıkıyor. Herhangi bir ilaca bağlı yan etki tehlikesi olmaksızın, stres ve endişe karşısında beynin tepkileri gözle görülür şekilde değişiyor. Kaygılarından olabildiğince arınmış ve kendiyle daha barışık bireyler, akademik başarıyı akranlarından çok daha kolay yakalayabiliyorlar.
Kaynak
Psychology Today
Opinionator
Scientific American
İstanbul Psikiyatri Enstitüsü
Elisha Goldstein