Mide yanması, midenizde ve göğsünüzde yanma hissine sebep olan bir rahatsızlıktır. Sıklıkla yemekten sonra, akşamleyin, yatarken ya da eğilirken ortaya çıkar. Ara sıra gerçekleşen mide yanması yaygın bir durumdur ve endişelenmenizi gerektirmez. Çoğu insan yaşam tarzlarını değiştirerek ve reçetesiz satılan ilaçlarla bu rahatsızlıkla başa çıkabilir. Öte yandan günlük rutininizi sekteye uğratan mide yanması sorunu tıbbi müdahale gerektiren çok daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Mide yanması belirtileri
Mide yanmasının belirtileri ağır yemeklerden ve/veya yattıktan sonra daha belirgin hale gelebilir. Çoğu zaman göğüs bölgesinde ağrıya sebep olduğu için kalp krizi ile karıştırılabilir. Mide yanması belirtileri arasında en yaygın görülen durumlar şunlardır:
- Göğüs bölgesinde, genelde yemekten sonra veya akşamları ortaya çıkan yanma hissi,
- Yatarken ya da eğilirken sancının artması,
- Ağızda acı ya da asidik bir tat,
- Öksürük ve/veya ses kısıklığı.
Önemli not: Göğüs bölgesinde oluşan ağrı kalp krizi belirtileri ile benzerlik gösterdiğinden dolayı göğüs bölgesinde ağır basınç, kol ve çene ağrısı, nefes alma zorluğu gibi olumsuz durumlar da takip ediyorsa acil olarak tıbbi yardıma başvurulmalıdır.
Mide yanması neden olur?
Mide yanması, mide asidi ağzınızdan midenize besin taşıyan yemek borusuna geri gittiği zaman oluşur. Normalde bir şey yuttuğunuzda yemek borunuzun alt kısmındaki kaslar, yemeğin ve sıvıların midenize ulaşması için gevşer. Daha sonra bu kaslar tekrardan gerilir. Eğer bu kaslar anormal şekilde gevşeyip gerilirse mide asidi yemek borunuza çıkabilir (asit reflüsü) ve bu da mide yanması denen rahatsızlığa yol açar. Asit reflüsü eğildiğinizde ya da uzandığınızda daha da kötü olabilir.
Mide yanmasına sebep olan yiyecek ve içecekler
Kimi insanlarda mide yanmasına sebep olan yiyecek ve içecekler şunlardır:
- Baharatlı yiyecekler;
- Soğan;
- Turunçgiller, turunçgillerden üretilen yiyecek ve içecekler;
- Ketçap gibi domates mamulleri;
- Yağlı ya da kızartma yiyecekler;
- Nane şekeri;
- Çikolata;
- Alkol, karbonatlı içecekler, kahve ya da diğer kafeinli içecekler.
Kimler mide yanmasına daha eğilimlidir?
Bazı insanlar mide yanmasına daha eğilimlidir. Bu kişileri şu şekilde listeleyebiliriz:
- Sigara içenler,
- Aşırı kilo sorunu olanlar,
- Hamile kadınlar,
- Mide fıtığı olanlar.
Mide yanması nasıl teşhis edilir?
Mide yanmasının teşhisi için bir uzmana danışmalısınız. Fiziksel muayene ve tıbbi geçmişin ardından ihtiyaç duyulduğunda doktorunuz çeşitli testlere ve incelemelere başvurabilir. Endoskopi, mide rahatsızlıklarının teşhisi için en sık başvurulan tanı ve teşhis yöntemlerinden biridir. Mide yanmasının altında yatan ülser, reflü, gastrit veya farklı bir mide hastalığı yatıyorsa doktorunuz bu durumun tanısını koyabilir.
Mide yanmasına hangi ilaç iyi gelir?
Mide yanmasına hangi ilaç iyi gelir sorusu mide problemleri yaşayan kişilerin sıkça sorduğu ve cevabını merak ettiği sorulardan biri olabilir. Mide yanması için çeşitli reçetesiz ilaçlar bulunabilir, ancak yan etkileri ve/veya farklı ilaçlarla etkileşimleri ciddi rahatsızlıklara sebep olabileceğinden dolayı mide yanması şikayetiniz için hangi ilacı kullanmanız gerektiğini doktorunuza danışmakta fayda var. Doktorunuz sizin için en uygun tedavi şeklini önerecektir.
Hamilelikte mide yanması
Mide yanması, mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın, mide asidinin yemek borusuna kaçmasına engel olamadığı zaman ortaya çıkar. Hamilelik sırasında progesteron hormonu bu kapakçığın gevşemesine neden olur; bu da mide yanması sıklığını artırır. Mide yanması sorunu hamileliğin sonuncu üç aylık dönemde daha yaygındır çünkü büyüyen dölyatağı mideye baskı yapar.
Gebelikte mide yanmasına ne iyi gelir?
Gebelikte mide yanmasına ne iyi gelir sorusunun cevabı kişiden kişiye değişiklik göstermekte. Hamilelerin çoğunda görülebilen mide yanmasını önlemek için öncelikle baharatlı, yağlı, acı, asitli beslenmekten kaçınmak şart. Bazı uzmanlar hamilelikte mide yanmasına çözüm olarak ılık süt, elma ve armut gibi besinleri de önermekte. En doğru tedavi için mutlaka doktorunuza danışın; bu sayede hamileliğiniz boyunca mide yanmasını önlemek ve geçirmek için neler tüketmeniz gerektiği konusunda güvenilir bilgiler edinebilirsiniz.
Mide yanmasına ne iyi gelir?
Yaşam tarzınızda birtakım ufak değişiklikler yaparak mide yanması sorunun önüne geçebilirsiniz:
- Fazla kilolar karın bölgenize baskı yaparak midenizi sıkıştırır ve mide asidinin yemek borusuna çıkmasına neden olabilir. Bu yüzden ideal kilonuzda olmaya gayret edin.
- Dar kıyafetler giymekten kaçının. Çünkü dar kıyafetler karnınıza ve yemek borusu kaslarınıza baskı yapabilir.
- Mide yanmasına sebep olabilecek çok yağlı, baharatlı yiyeceklerden ve asitli içeceklerden kaçının.
- Yemekten hemen sonra yatmayın. Yemek yedikten sonra en az üç saat bekleyin. Geç saatlerde yemek yemeyin.
- Yatağınızın baş kısmını yükseltin. Eğer mide yanması sorununu genelde geceleri ya da uyumaya çalışırken yaşıyorsanız, yatağınızın baş kısmını kaldırın. Bunu yapamıyorsanız, yatağınıza belinizin üst kısmını yukarı tutacak bir kama yastık (üçgenimsi yastık) koyun.
- Sigaradan ve alkolden uzak durun. Her ikisi de yemek borusu kaslarının düzgün çalışma yeteneğini yavaşlatır.
- Büyük porsiyonlardan kaçının. Bunun yerine gün içinde az az ve sık sık yiyin.
Mide yanmasına iyi gelen içecekler
Yukarıda bahsettiğimiz ciddi durumlar haricinde ara sıra ortaya çıkan mide yanması sorununa evde yapabileceğiniz doğal yöntemlerle de engel olabilirsiniz.
Elma şırası sirkesi ve su
Yarım su bardağı suyun içine iki yemek kaşığı elma şırası sirkesini karıştırıp için. Elma şırası sirkesi mide asidinizi nötralize edecek ve bağırsaklarınızdaki pH düzeyini dengeleyecektir.
Meyankökü çayı
Meyankökü çayı, mide zarının kapanmasına yardımcı olarak midenizi aşındırıcı etkilerden korur.
Ananas suyu
Ananas suyunun içindeki bromelain enzimi midenizdeki hidroklorik asit düzeyini kontrol altına almanıza yardımcı olur. Yemeklerden sonra yarım su bardağı ananas suyu içmek mide yanması sorununuzu büyük ölçüde engelleyecektir.
Zencefil çayı
Bir diğer ev yapımı tedavi yöntemi ise taze öğütülmüş zencefil çayıdır. Besinin sindirim sisteminde hareket etmesini sağlar ve alt yemek borusu kaslarını gergin tutarak mide asidinin yukarı çıkmasını engeller.
Süt mide yanmasına iyi gelir mi?
Süt, birçok insanın mide yanmasına çözüm olarak başvurduğu ilk yöntemlerden biri olabilir. Bu nedenle süt mide yanmasına iyi gelir mi sorusu sıkça merak edilenler arasında yer almakta. Mide yanmasına anlık bir rahatlama hissi getiriyor olsa da süt aslında mide asidi üretimini tetiklediği için mide yanmasına bir çözüm olarak birçok uzman tarafından önerilmemekte. 1986 yılında ülser hastalığı olan kişilerle yapılan bir araştırmada süt tüketen hastalarda sütün mide yaralarının iyileşmesini engellediği sonucuna varılmış. Öte yandan Norveç’te yürütülen bir çalışmada yetişkinlerin sağlık durumu yedi yıl boyunca izlendikten sonra günde dört bardaktan fazla süt içen kişilerin on iki parmak bağırsağı ülseri hastalığına daha yatkın oldukları bulunmuş. Bu konuda çeşitli kaynaklar mide yanmasına süt kürü öneriyor olsa da en doğru tedavi ve beslenme şekli için doktorunuza danışmanızda fayda var. Özellikle süt ve süt ürünlerine karşı alerjik bir yapınız varsa kesinlikle mide yanmasına çözüm olarak süt tüketmemelisiniz. En doğru şekilde mide yanması sorununu gidermek ve gerekli önlemler için uzman görüşü almalısınız.
Maden suyu mide yanmasına iyi gelir mi?
Tıpkı süt gibi mide yanması konusunda çare olup olamayacağı merak edilen bir diğer içecek de maden suyu. Bu konuda bazı kaynaklar doğal içerikli maden suyunun mide yanmasını anlık olarak önleyebileceğini belirtmekte. Ancak gazlı soda için aynı durum söz konusu değil. İçeriğindeki faydalı mineraller maden suyunu mide ağrısı için hızlı bir çözümmüş gibi gösterse de bilinçsiz tüketimi mide şikayetlerinin artmasına veya mide yanmasının altında yatan rahatsızlıkları tetiklemeye neden olabilir. Bu nedenle önleyici ve/veya tedavi edici tüm öneriler için doktorunuza danışmayı unutmayın.
Mide yanmasında ne zaman doktora gitmeli?
Mide yanması genelde zaman içinde geçen küçük bir sorun olabilir. Ama mide yanmasının yanında başka semptomlar da gözlemliyorsanız çok daha ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Aşağıdaki durumları gözlemliyorsanız derhal doktora gidin:
- Haftadan iki kereden fazla tekrar ediyorsa;
- İlaç kullanımına rağmen devam ediyorsa;
- Yutmakta güçlük çekiyorsanız;
- Sürekli mide bulantınız var ve kusuyorsanız;
- Boğulma hissi yaşıyorsanız;
- Dışkı renginiz koyu bir tonsa;
- Yemek yerken ağzınız ya da boğazınız acıyorsa;
- Sesiniz boğuk çıkıyorsa;
- Kusmuğunuzda kan varsa ya da telve benzeri bir görüntü varsa;
- Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, derhal doktora görünmelisiniz.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Kaynak: healthline, acıbadem, bebek
İlginizi çekebilir: Mide ağrısına ne iyi gelir? Nasıl geçer, ev çözümleri nelerdir?