X

Metakognisyon: Düşünme üzerine düşünmek

Hiç kendi düşünceleriniz üzerine düşündüğünüz oldu mu? Örneğin, bir problemle karşılaştığınızda önce kafanızda neler olup bittiğini fark eder, sonra da bu süreçleri kontrol etmeye çalışırsınız. İşte bu, metakognisyon olarak bilinir. Kısaca, “düşünme üzerine düşünme” diyebiliriz.

Metakognisyon nedir?

Metakognisyon, Amerikalı psikolog John H. Flavell tarafından 1970’lerde ortaya atılmış bir kavram. Flavell, insanların nasıl düşündüklerini, bu düşünce süreçlerini nasıl fark ettiklerini ve nasıl kontrol edebildiklerini araştırırken bu terimi geliştirdi. Metakognisyonu iki ana başlıkta topladı:

  1. Metakognitif bilgi: Kendi düşünme süreçlerimizi ve nasıl en iyi öğrendiğimizi bilmek. Mesela, hangi öğrenme yönteminin bize daha uygun olduğunu fark etmek.
  2. Metakognitif kontrol: Bu bilgiyi kullanarak düşüncelerimizi yönlendirme becerisi. Diyelim ki bir problem çözüyorsunuz; hangi stratejiyi kullanmanız gerektiğine karar vermek ve gerektiğinde bunu değiştirebilmek bu kontrolün bir parçası.

Metakognisyon günlük hayatta nasıl işe yarar?

Metakognisyonu sadece bilimsel ya da akademik bir kavram olarak düşünmeyin; bu, hayatımızın her alanında karşımıza çıkan bir beceri. Hatta fark etmeden sürekli olarak metakognitif süreçler yaşıyoruz. Örneklerle daha anlaşılır hale getirelim:

  1. Market alışverişi: Bir markette, alışverişinizi ekonomik yapmaya çalışıyorsunuz. Önce fiyatları karşılaştırıyorsunuz, sonra en iyi alışveriş stratejinizi belirliyorsunuz. İşte bu, düşünme üzerine düşünme yani metakognisyondur.
  2. Ders çalışma: Sınavlara hazırlanırken hangi konulara ne kadar zaman ayırmanız gerektiğini düşünür, hangi çalışma yönteminin size daha iyi geldiğini fark edersiniz. Bu da yine metakognisyonun devrede olduğu bir durumdur.
  3. Duygu yönetimi: Zor bir durumda, hissettiklerinizi nasıl yöneteceğinizi düşünüp ona göre bir yol çizdiğinizde, aslında kendi zihinsel süreçlerinizi kontrol ediyorsunuz.

İş hayatında metakognisyonun rolü

Metakognisyon, iş hayatında da oldukça önemli bir rol oynar. Bu beceri sayesinde daha etkili kararlar alabilir, iş süreçlerini daha verimli hale getirebilirsiniz. Örneğin:

  1. Karar verme: Bir proje üzerinde çalışırken, önce ne yapmanız gerektiğini düşünüyor, sonra da bu düşüncenizi analiz ediyorsunuz. Geçmiş deneyimlerinizi değerlendirip en doğru kararı almaya çalışıyorsunuz.
  2. Ekip yönetimi: Eğer bir ekip yöneticisiyseniz, her ekip üyesinin güçlü ve zayıf yanlarını düşünür ve bu bilgilere göre iş dağılımı yaparsınız. Aynı zamanda, ekibin nasıl daha verimli çalışacağını da sürekli olarak gözden geçirirsiniz.
  3. Strateji geliştirme: Bir iş insanı olarak uzun vadeli planlar yaparken, hangi stratejilerin daha iyi sonuç vereceğini düşünmek zorundasınız. Bu süreçte metakognitif becerileriniz devreye girer.

Metakognisyonun faydaları

Metakognisyon, hayatın her alanında önemli avantajlar sağlar. Birkaç örnek:

  1. Verimli öğrenme: Bir öğrenci, hangi çalışma yönteminin kendisi için daha etkili olduğunu fark ettiğinde, öğrenme süreçlerini daha iyi yönetebilir. Not alarak mı yoksa görsel materyallerle mi daha iyi öğrendiğinizi bilmek büyük bir avantaj sağlar.
  2. Öz-düzenleme: İş hayatında, sürekli olarak kendinizi değerlendirip hangi konularda gelişmeniz gerektiğini fark ettiğinizde, bu alanlara odaklanarak profesyonel becerilerinizi geliştirebilirsiniz.
  3. Zaman yönetimi: Bir projeyi tamamlamak için ne kadar zamana ihtiyaç duyacağınızı hesaplayıp, bu zamanı nasıl en iyi şekilde değerlendireceğinizi düşünmek de metakognitif bir süreçtir.

Metakognisyon, aslında düşündüğünüzden çok daha önemli ve yaygın bir beceridir. Gündelik hayatta ve iş dünyasında karşımıza çıkan bu kavram, farkındalığımızı artırarak daha bilinçli ve verimli olmamıza yardımcı olur. Kendi düşünce süreçlerinizi fark ettiğinizde ve bunları yönetmeyi öğrendiğinizde, hayatınızdaki birçok zorluğun üstesinden daha kolay gelebilirsiniz.

Metakognisyon, her gün üzerinde çalışılması gereken ve geliştirilebilecek bir beceri. Bu yetiyi hayatınıza ne kadar çok entegre ederseniz, hem kişisel hem de profesyonel anlamda o kadar başarılı olursunuz.

Kaynak: https://psycnet.apa.org/record/1980-09388-001 

İlginizi çekebilir: Bir düşünceyi geliştirmek için sosyal etkileşimlerin gücünden nasıl faydalanabiliriz?

Mustafa Direk: Merhaba, ben Mustafa. Şu anda İstanbul Üniversitesi Marka İletişimi bölümünde öğrenciyim. 10 yıllık eczane tecrübem sayesinde insanlarla iletişim kurma ve problem çözme becerilerimi geliştirdim. Ancak içimdeki merak, beni yeni alanlara yönlendirdi ve şu anda marka iletişimi alanında kendimi geliştiriyorum. Dijital içerik üretimi ve blog yazarlığı konusunda deneyimliyim ve içeriklerimle insanlara ilham vermeyi hedefliyorum. Kendini keşfetme ve farkındalık sürecine katkıda bulunacak yazılarımı takip edebilirsiniz. Bu yolculukta birlikte ilerlemek dileğiyle!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale