Maydanoz ülkemizde, Ortadoğu’da, Avrupa’da ve Amerika’da sıklıkla kullanılan popüler bir bitki.
Genelde çorba, salata ve balık yemeklerinde yemeklerin aromasını arttırmak için kullanılıyor.
Ancak mutfakta kullanımının yanında çok besleyici bir gıda ve sağlığa pek çok güçlü faydasının olduğu belirtiliyor.
Maydanoz Kaç Kalori, Besin Değeri Nedir?
İki yemek kaşığı kadar maydanoz 8 gram tutar ve bu miktarın besin değerleri şöyledir:
- Kalori: 2 kcal
- A vitamini: Günlük önerilen miktarın %12’si
- C vitamini: Günlük önerilen miktarın %16’sı
- K vitamini: Günlük önerilen miktarın %154’ü
Maydanozun kalorisi çok düşüktür ve buna karşın A, K ve C vitamini gibi önemli besinler bakımından zengindir.
A vitamini bağışıklık sistemi ve göz sağlığı konusunda temel bir rol oynayan önemli bir besindir. Ayrıca cilt için de önemlidir ve akne gibi cilt problemlerinin iyileşmesine yardımcı olabilir.
Maydanozda K vitamini de bol bulunur ve bu vitamin kemikler ile kalp sağlığını destekler. Hatta iki yemek kaşığı kadar maydanoz, bir günde ihtiyaç duyacağınızdan daha fazla K vitamini sağlar.
Onun kemik ve kalp sağlığındaki rolüne ek olarak K vitamini kanın doğru şekilde pıhtılaşması için de önemlidir. Böylece aşırı kanamalar önlenebilir.
Maydanoz aynı zamanda C vitamini ile doludur ve bu vitamin kalp sağlığını iyileştirdiği gibi bağışıklık sistemi için de çok önemlidir.
C vitamini aynı zamanda güçlü bir antioksidan olarak görev alır ve hücrelerinizi serbest radikaller adı verilen dengesiz moleküllerin yol açtığı hasardan korur.
Tüm bunlara ek olarak maydanozda magnezyum, potasyum, folat, demir ve kalsiyum da oldukça iyi miktarlarda bulunur.
Maydanozun Sağlığa Faydaları Nelerdir?
Kan Şekerini İyileştirebilir
Kan şekerindeki yükselme diyabet hastalığına ek olarak sağlıksız bir beslenmeden veya spor yapmamaktan da kaynaklanabilir.
Kan şekerindeki bu yükselme, insülin direnci, diyabet, kalp hastalıkları ve yüksek kolesterol ile yüksek şekerin bir arada görüldüğü bir belirtiler topluluğu olan metabolik sendroma dair riskin artmasına yol açar.
Hayvanlarla yapılan çalışmalarda maydanozdaki antioksidanların yüksek kan şekerini verimli bir şekilde düşürmeye yardımcı olduğu görülüyor.
Örneğin tip-1 diyabete sahip olan fareler ile yapılan deneylerde, maydanoz ekstresi verilen farelerin kan şekeri düzeylerinde kontrol grubuna göre daha fazla azalma ve pankreas işlevlerinde ise iyileşme görülmüş.
Dengeli bir beslenmeye ek olarak yemeklerinize maydanoz katmanız sağlıklı bir kan şekeri düzeyinde kalmanıza yardımcı olabilir.
Bununla birlikte maydanozun kan şekeri üzerindeki etkilerini daha iyi anlamak için insanlar üzerinde daha fazla çalışma gerekiyor.
Kalp Sağlığına Fayda Sağlayabilir
Kalp krizi ve inme gibi kalp rahatsızlıkları, dünyanın her yanında en yaygın ölüm sebepleri arasında yer alıyorlar. Sağlıksız beslenme, sporsuzluk, sigara tüketimi ve yüksek miktarda alkol alımı gibi faktörler kalp hastalıklarına katkı sağlayabilirler.
Maydanozda karotenoid antioksidanlar gibi pek çok bitkisel bileşen vardır ve bunların kalp hastalığı risk faktörlerinde azalma sağlayarak kalp sağlığına fayda sağladıkları görülmektedir.
Örneğin karotenoid zengini bir beslenmenin kronik inflamasyon, yüksek tansiyon ve kötü kolesterol düzeyleri gibi kalp hastalığı risk faktörlerinde iyileşmeler sağladığı belirtiliyor.
Buna ek olarak toplumlar üzerine yapılan çalışmalarda karotenoidler bakımından zengin bir beslenmenin koroner damar hastalıkları gibi kalp rahatsızlıklarının riskinde de azalma sağladığı belirtiliyor.
70 binden fazla hemşire ile yapılan 12 yıllık bir çalışmada, karotenoid tüketimi ile koroner arter hastalıklarının yaygınlığı arasında ters ilişki bulunmuş.
13 binden fazla kişi ile yapılan başka bir büyük çalışma ise 18 yıl boyunca sürdürülmüş ve kanında daha yüksek düzeyde karotenoidler bulunanların kalp hastalıklarından ölüm oranları, karotenoid düzeyleri düşük olanlardan daha az olmuş.
Maydanozda C vitamini de vardır ve bu güçlü antioksidan kalp sağlığına fayda sağlayabilir.
13 binden fazla kişi ile yapılan bir diğer çalışmada ise C vitamini alımı en yüksek düzeyde olanların kalp hastalıkları riskinin en az düzeyde olanlara göre ciddi şekilde az olduğu görülmüş.
Böbrek Sağlığına Yardımcı Olabilir
Böbrekleriniz kanınızı devamlı olarak filtreleyen, atıkları ve fazla suyu ortadan kaldıran ve sonrasında idrar ile atımlarını sağlayan önemli organlardır.
Bazen idrar konsantre hale geldiğinde mineral birikimleri oluşur ve bunlar ağrılı bir rahatsızlık olan böbrek taşlarına yol açarlar.
Böbrek taşı olan fareler ile yapılan bir çalışmada, maydanozun idrardaki protein ve kalsiyum atımını azalttığı, ayrıca idrarın pH düzeyinde artış sağladığı görülmüş.
Maydanozun aynı zamanda flavonoidler, karotenoidler ve C vitamini gibi antioksidanlar sayesinde inflamasyon karşıtı etkilerinin olduğu belirtiliyor.
Buna ek olarak maydanoz, tansiyonu düşürerek böbrekler için büyük bir risk faktörü olan yüksek tansiyonun kontrol altında tutulmasına yardımcı olabilir.
Nitratlar bakımından zengin olan maydanoz, kan damarlarının genişlemesine yardımcı olur, kan akışını iyileştirir ve yüksek tansiyonu düşürür. Araştırmalara göre maydanoz gibi nitrat zengini gıdalar, sağlıklı tansiyon düzeylerinin korunumunu sağlıyorlar.
Maydanozun inflamasyon karşıtı özellikleri, idrar pH’ını düzenleme ve tansiyonu düşürme kabiliyeti, böbreklerinizin sağlıklı kalmasına ve böbrek taşlarının oluşumunun önlenmesine yardımcı olabilir.
Fakat maydanozun oksalatlar bakımından görece zengin olduğunu unutmamak gerek. Bu bileşenler böbrek taşı riskinde artışa yol açarlar.
Yine de uzmanlar sadece idrardan fazla miktarda oksalat atımına yol açan rahatsızlıklara sahip olan insanların oksalat tüketimini kontrol altında tutmaları gerektiğini belirtiyorlar.
Diğer Potansiyel Faydaları
Maydanoz sağlığınıza aşağıdaki şekillerde de fayda sağlayabilir:
- Bakteri karşıtı özellikleri: Maydanozda öz yağlar vardır ve bunların antibakteriyel etkileri, zararlı bakteriler ile savaşa yardımcı olurlar.
- Kemik sağlığına fayda sağlayabilir: Maydanoz K vitamini, potasyum, magnezyum ve kalsiyum bakımından zengindir ve bunların hepsi kemik sağlığı için temeldirler.
- Bağışıklığı güçlendirebilir: Araştırmalara göre maydanozda bulunan apigenin adı verilen antioksidan, inflamasyonları azaltarak ve hücre hasarını önleyerek immün işlevleri düzenliyor.
- Karaciğer sağlığını iyileştirebilir: Diyabeti olan fareler ile yapılan bir çalışmada, maydanoz ekstresinin karaciğer hasarını önleyebildiği, karaciğer işlevlerini iyileştirebildiği ve antioksidan düzeylerini yükseltebildiği görülüyor.
Nasıl Saklamalı ve Kullanmalı?
Taze maydanozu saklamak için ilk olarak saplarının alt kısımlarını kesmelisiniz ancak yıkamamalısınız.
Bir kavanozu yarısına kadar suyla doldurun ve uçlarını bu suya koyun. Bu şekilde buzdolabında tutacaksanız, bir poşetle baş kısmını kapatın. Aksi taktirde oda sıcaklığında da tutulabilir.
Suyu bir kaç günde bir değiştirin ve sarardığı zaman atın. Böylece iki haftaya kadar taze kalabilir.
Kurutulmuş maydanozu serin, karanlık bir ortamda hava almayan bir kapta altı ay ila bir yıl arasında saklayabilirsiniz.
Onu pek çok yemeğe ve tarife katmak da oldukça kolaydır. Bunun bazı yöntemleri şöyle:
- Makarna ve çorbalarda süs olarak konulabilir
- Doğranıp salatalara eklenebilir
- Çam fıstığı, zeytinyağı, peynir ve taze maydanoz ile birlikte pesto sosu yapımında kullanılabilir
- Smoothielere besin ve aroma katmak için eklenebilir
- Ev yapımı pizzaya katılabilir
- Marinat ve soslara eklenebilir
- Et yemeklerinin üzerine serpilebilir
Sonuç Olarak
A, K ve C vitaminleri bakımından zengin olan, antioksidan zengini maydanoz, kan şekerini iyileştirebilir, kalbi, böbrekleri ve kemikleri destekleyebilir. Ayrıca pek çok yemeğe kolayca eklenebilir. İki hafta kadar taze kalır ve kuru hali ise bir yıla kadar dayanır.
Kaynaklar;
https://www.verywellfit.com/parsley-tea-benefits-and-side-effects-4163468
https://www.medicalnewstoday.com/articles/284490#risks
https://www.healthline.com/nutrition/parsley