Şaşırmaya hazır olun: Bahçenizde çıkan mantarların toprağa faydaları
Bahçeyle ilgilenen pek çok insan, toprağında büyüyen mantarları görmekten hoşlanmaz, çünkü bitkilerine zarar vereceğini düşünür. Oysa toprakta mantar bitmesi kötü bir işaret değildir, aksine toprağın sağlıklı olduğunu gösterir. Bitkilere zarar veren çeşitli mantar hastalıkları olmasına rağmen, birçok mantar tipik olarak bitkilere zarar vermez. Hatta bitkiler, bu canlılara birden fazla şekilde güvenirler. Siz de kasıtlı olarak mantar yetiştirerek toprağınızı iyileştirebilirsiniz!
Mantarlar toprağa nasıl fayda sağlar?
Journal of Plant Science dergisinde yapılan araştırmaya göre, mantarlar toprağın yapısını iyileştirir ve organik maddeleri parçalayarak bitkiler için daha fazla besin sağlar. Aynı zamanda bitkilerin büyüme koşulları ve tehlikeler hakkında birbirleriyle konuşmak için kullanabilecekleri miselyum adı verilen bir tür ağ oluştururlar.
Kulağa çılgınca gelse de bu doğru! Mantarlar, bitkiler için iletişim yolu görevi görüyor. Bu yüzden bu simbiyotik ilişki bahçenizdeki bitkilerin genel sağlığını iyileştirebilir. Vahşi doğada bitkiler doğal olarak mantarlarla bu ilişkileri zaten oluşturuyorlar, ancak söz konusu bahçeler olduğunda toprağın sürülmesi, böcek ilacı ve herbisitlerin kullanılması ve diğer insan müdahaleleri ile denge bozulabiliyor.
Mantarlar toprak kirliliğini nasıl giderir?
Mantarlarla ilgili şaşırtıcı olan tek şey tabii ki bu değildi. Onlar ayrıca topraktaki kirliliği de giderme yeteneğine sahipler. Eğer motor yağı, benzin, kentsel ve banliyö bahçelerinde bulunan diğer yaygın kirletici maddelerden kaynaklanan toprak kirliliği ile ilgili kaygılarınız varsa, mantarlar bu sorununuzun çözümü olabilir. Bu süper ayrıştırıcılar, normalde toprakta veya suda onlarca yıl kalabilen maddeleri parçalıyorlar. Aslında mantarlar zaten orman yangınlarından, çiftliklerden ve endüstriyel kirlilikten kaynaklanan kirliliği gidermek için kullanılıyorlar. Dolayısıyla bundan bahçeniz de yararlanabilir.
Peki mantarların sandığınızdan çok daha büyük olduklarını biliyor muydunuz?
Yerden yükselen bir mantar gördüğünüzde, var olanın yalnızca onda birini görüyorsunuz demektir. Mantar miselyum, toprağın büyük bir kısmına nüfuz eder ve görünmeyen ayrışma işini yaparken toprağı sağlam tutar. Yerin üstünde gördüğünüz kısım, aslında mantarların üreme organlarıdır. Bir mantarın mantar kısmı, tohumlar gibi mantarı yeniden üretecek olan sporları taşır.
Siz de bahçenizde mantar yetiştirebilirsiniz
Bahçenizde mantar yetiştirmek, bir mantar kiti veya sert ağaç kütüğü, yemek için biraz sert ağaç yongası veya talaş, sporlar ve biraz saman kullanmayı içerir. Nemli kalması daha kolay olacağından gölgeli bir alan seçin. Besin tabanını bırakın, sporlarla tohumlayın, ardından samanla örtün. Ardından 2-3 kat daha yiyecek, tohum ve saman ile değiştirin.
Sporları iyice sulayın ve nemli tutun. Sporları örtmek için yapraklar veya çim kırpıntıları kullanmayı da düşünebilirsiniz. Burada önemli olan, sporların nemli kalmasını sağlamaktır, bu nedenle bir tür malç tabakası eklemek, tohumlanan alanın sporların çimlenmesi için yeterince uzun süre ıslak kalmasına yardımcı olur.
Veya mantarların bahçenizde doğal olarak büyümesini sağlayabilirsiniz
Bahçenizde mantarların doğal büyümelerini teşvik etmek için ille de mantar yetiştirmenize gerek yok. Düşen birkaç dalı bir miktar yaprak veya saman örtüsüyle bırakmak, doğal olarak oluşan mantarların gelişmesini sağlayacaktır. Ayrıca mantarların büyümesi için bol miktarda besin sağlamak üzere bahçenin nemli, gölgeli bir alanında sert ağaç yongaları veya talaş kullanarak mantar büyümesini teşvik edebilirsiniz. Hatta muhtemelen bahçenizde henüz fark etmediğiniz bazı mantarlar var, bu nedenle sıcak bir yaşam alanı sağlamak, onların gelişmesine izin verecektir.
Şimdi, bahçenizdeki mantarlara teşekkür etmeye ne dersiniz?
Tüm bu bilgilerden sonra, bir dahaki sefere bahçenizde ortaya çıkan bir mantar gördüğünüzde, ona daha yakından bakın. Sporlarını tuttuğu kapağın altındaki solungaçları görebiliyor musunuz? Onu büyüten miselyumu görüp göremediğinizi öğrenmek için yakındaki toprağı hafifçe kazmayı düşünün.
Hifler ister görünür ister görülemeyecek kadar küçük olsun, onların bitkilerinizin köklerinin etrafına veya içine doğru uzandıklarını, bitkilerinizin ürettiği şeker karşılığında onlara su ve besin gönderdiklerini hayal edin. Mantarların ayrıştırıcılar ve toprak mühendisleri olarak yaptıklarını düşünün. O mantarı koparıp gömmeye karar verseniz bile, önce “Teşekkür ederim” demeye ne dersiniz?
Kaynaklar: lifehacker, thisnzlife.co.nz
İlginizi çekebilir: Türkiye’de yetişen yenilebilir mantar çeşitleri