John Hopkins Üniversitesi tarafından akıl hastalığı olan kişilerle yapılan bir araştırma, kandida mantar enfeksiyonu ile akıl hastalığı arasında bir bağ olduğunu, bu enfeksiyonun şizofreni veya bipolar bozukluk hastalığı olan erkeklerde daha sık görüldüğünü ortaya koydu.
Araştırmacılar, bulgularının akıl hastalıklarıyla mantar enfeksiyonu arasında bir neden-sonuç ilişkisini göstermediğinin altını çiziyor. Ancak bu araştırma sonuçları yaşam tarzı, bağışıklık sistemi zayıflıkları, boğaz-beyin bağlantısı ve hafıza zayıflaması hakkında daha detaylı araştırmaların önünü açabilir. Araştırmayı yapan ekipten Doç. Dr. Samily Severance, araştırmada elde edilen bulguları şöyle değerlendiriyor:
“Kandida mantar enfeksiyonunun akıl hastalıklarına neden olduğunu veya tam tersini söylemek için çok erken. Ancak birçok kandida mantar enfeksiyonu daha ilk evrelerinde tedavi edilebiliyor. Bu yüzden uzmanların, akıl hastalığı olan hastalarındaki bu tür enfeksiyonlara daha dikkatle yaklaşmaları gerekiyor.”
İlgili yazı: Rosenhan Deneyi: Akıl hastalarına konulan tanılar doğru olmayabilir mi?
Severance, kandida enfeksiyonunun şeker alımını azaltma, beslenme düzeni değişikliği, gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınma ve hijyen kurallarına daha çok dikkat etme sayesinde önlenebileceğini söylüyor.
Kandida mantarı, aynı fungus mantarı gibi insanların sindirim sisteminde düşük oranda bulunan bir mantar türü. Sıcak ve nemli ortamda hızla artan çoğalan kandida mantarının yanma, kaşıntı, boğazda veya ağız içinde iltihaplanma gibi semptomları var. Ayrıca bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden oluyor ve genital bölgede oluşan kandida mantarı kadınlarda ve erkeklerde bulaşıcı olabiliyor. Daha ciddi vakalarda ise kandida mantarı kana karışarak dolaşım sisteminde yayılıyor. Ancak birçok insanda vücudun kendi sağlıklı bakterileri ve bağışıklık sistemi, kandida mantarının çoğalmasını engelliyor.
İlgili yazı: Psikolog ve psikiyatristlerin akıl hastalarından duyduğu 14 etkileyici cümle
Bilim insanlarının bu araştırmaya yönelmesinin sebebi ise daha önce yapılan başka araştırmaların sonuçları. Buna göre şizofreni hastalığı bağışıklık sistemi problemleriyle ilişkili olabilir ve bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde mantar enfeksiyonu daha fazla görülüyor. Doç. Dr. Severance, gözlemledikleri hastalar ve hastaların ailelerinin geçmişte mantar enfeksiyonu geçirdiklerine dair öyküler paylaştıklarını ve bu nedenle mantar enfeksiyonuyla akıl hastalığı arasında bir bağ olabileceği düşüncesi üzerine bu araştırmayı başlattıklarını söylüyor. Araştırmacıların kandida mantarına yoğunlaşmalarının sebebi ise bunun vücutta en çok görülen mantar olması.
Araştırma kapsamında yaşları 18 ile 65 arasındaki 808 kişiden kan örnekleri alındı. Bu kişilerden 277’sinin herhangi bir zihinsel hastalık öyküsü yoktu, 261’i şizofreni teşhisi konmuş, 270’i de bipolar bozukluk teşhisi konmuş kişilerdi. Alınan kan örneklerine, geçmişte mantar enfeksiyonu yaşanıp yaşanmadığının anlaşılması için de bazı işlemler uygulandı.
Yaş, ırk, ilaç kullanımı ve sosyo-ekonomik durum gibi faktörler hesaba katıldıktan sonra, zihinsel hastalıklarla enfeksiyon oranları arasındaki bağlantı incelendi.
İlgili yazı: Şizofreninin nedenleri neler?
Araştırmacılar, katılımcıların tümüne baktıklarında kandida mantarıyla zihinsel hastalıklar arasında bir bağlantı bulamadı. Ancak sadece erkeklerden alınan kan örnekleri incelendiğinde, şizofreni teşhisi konulanların yüzde 26’sında, sağlıklı olanların ise yüzde 14’ünde kandida mantarı saptandı. Kadınlardan alınan kan örneklerinde ise şizofreni teşhisi konulanlar (yüzde 31,3) ile sağlıklı olanlar arasında (yüzde 29,4) enfeksiyon oranı bakımından ciddi bir fark tespit edilmedi.
Bipolar bozukluk konusunda da benzer sonuçlar elde edildi. Bipolar bozukluk teşhisi konulan erkeklerin yüzde 26,4’ünde kandidaya rastlanırken, sağlıklı erkeklerde bu oran yüzde 14 oldu.
Araştırmacılar, yaşam şekline ilişkin değişkenler dikkate alındığında bipolar bozukluk teşhisi konulan erkekler ile kandida enfeksiyonu arasındaki ilişkinin evsiz kalmakla alakalı olabileceğini düşünüyor. Evsiz olan birçok kişide stres, sağlıklı yaşam ve beslenme düzeni konusunda belirgin olmayan değişikliklere maruz kalıyor ve bunlar da kandidanın neden olduğu enfeksiyonlara davetiye çıkarabiliyor.
İlgili yazı: Bipolar bozukluk ve tedavi yöntemleri
Ancak şizofreni teşhisi konulan erkekler ise kandida enfeksiyonu arasındaki ilişkiyi evsizlik veya başka çevresel özelliklerle ilişkilendirmek mümkün değil.
Doç. Dr. Severance araştırmadan elde edilen bulgular sayesinde yaşam şekline ilişkin çevresel unsurlar ve bağışıklık sistemi ile şizofreni ve bipolar bozukluk arasında bir bağlantı olabileceği düşüncesinin desteklendiğini söylüyor. Ancak bu unsurların, her bir hastalık için farklı olabileceğinin de altını çiziyor. Ayrıca, zihinsel hastalıklar ve bunlara ilişkin semptomlar kadınlarda ve erkeklerde de büyük farklılık
gösterebiliyor.
Kaynak:
PsychCentral