X

LGBT sözlüğü: Cinsel yönelim, biyolojik cinsiyet ve toplumsal cinsiyet

LGBT sözlüğü

Açılımı “lezbiyen, gey, biseksüel, transgender” olan LGBT, modern toplumların günlük hayatına entegre olabilmiş bir kavram. Farklı cinsel yönelimleri kapsayan bu çatı kavram, temelde 4 ana unsurdan oluşuyor gibi görünse de; heteroseksüalite dışındaki cinsel yönelim ve cinsiyet kimlikleri aslında oldukça çeşitlidir. Ülkemizde adı maalesef nefret suçları ve toplumsal ayrıştırmalarla anılsa da LGBT kavramı, toplumsal demokrasiye ulaşmak adına hayati bir önem taşır. Uplifers olarak LGBT kavramının detaylarına inen ve bu kavram dahilinde duymanız mümkün olan sözcüklerden oluşan bir LGBT sözlüğü hazırladık:

LGBT kavramı iki erkeğin birbirine duyduğu cinsel yakınlıktan çok daha fazlasını ifade ediyor

Biyolojik cinsiyet:

Biyolojik cinsiyet, kişinin -psikolojik yönelimlerinden bağımsız olarak- doğuştan gelen penis, testis, vajina ve rahim gibi biyolojik özellikleri üzerinden tanımlanan cinsiyettir.

Toplumsal cinsiyet:

Farklı coğrafya ve kültürlerde cinsiyetlere yüklenen değer ve sorumlulukların geneline toplumsal cinsiyet adı verilir. Örneğin Türk toplumundaki erkeklerin toplumsal cinsiyeti ile Fransız erkekleri ile farklılık gösterebilir. Ataerkil – anaerkil toplum yapıları, toplumsal cinsiyet farklılıklarından doğar.

Toplumsal cinsiyet rolü:

İngilizce’de “Gender role” olarak karşılık bulan bu kavram, toplumun cinsiyetler için biçtiği rolleri ifade eder. Bu roller eril / dişil davranışları doğrudan etkiler. Örneğin biyolojik cinsiyeti kız olan bir çocuğun süslü elbiseler giyip sadece oyuncak bebeklerle oynamak zorunda hissetmesi, toplumun kadına biçtiği cinsiyet rolünden kaynaklanır.

Cinsiyetçilik (seksizm):

Herhangi bir cinsel yönelim ya da biyolojik cinsiyetin, diğerlerinden üstün olduğunu savunmaya cinsiyetçilik adı verilir.

Lezbiyen kelimesi köken olarak Yunanistan’ın Lesbos adasından geliyor

Cinsel yönelim:

İngilizcesi “sexual orientation” olan cinsel yönelim, aslında dünyaya gelen tüm bireylerin cinsel kimliklerini oluşturan temel unsurlardan biridir. Bazı toplumlarda “cinsel tercih” şeklinde tanımlanan cinsel yönelim kavramı özetle, herhangi bir seksüaliteye karşı hissedilen duygusal, zihinsel ve cinsel çekimi ifade eder ve bir tercih olarak nitelendirilemeyecek kadar spontane bir davranış biçimidir. Bazı cinsel yönelimleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

  • Eşcinsel: Duygusal ve cinsel olarak birbirine ilgi duyan hemcinslere verilen genel addır. Uzun yıllar boyunca cinsel ve davranışsal bir bozukluk olarak tariflenen eşcinsellik, 1970’li yıllarda Dünya Sağlık Örgütü’nün bir yayını ile hastalıklar literatüründen resmi olarak çıkarıldı ve bir cinsel yönelim olarak kabul edildi.
  • Heteroseksüel: Duygusal ve cinsel olarak karşı cinse ilgi duyan bireylere verilen genel addır. Heteroseksüellik pek çok toplumda kabul gören bir norm olduğu için, heteroseksüel bireyler cinsel yönelimlerini açıklama gereği duymazlar.
  • Gay: Bazı kültürlerde her iki biyolojik cinsiyet için kullanılsa da, gey sözcüğü aslında “erkek eşcinsel”leri tanımlar.
  • Lezbiyen: Birbirine romantik ve cinsel yakınlık duyan kadın eşcinseller için kullanılan lezbiyen sözcüğü, antik Yunan döneminde kadın şair Sappho’nun yaşadığı Lesbos (Midilli) Adası’ndan türetilmiştir.
  • Biseksüel: Her iki cinsiyete de ilgi duyabilen kadın ve erkekleri ifade eder. Ancak biseksüel bireyler, her zaman her iki cinsiyete de aynı derecede ilgi duymayabilirler. Lezbiyen eğilimleri baskın gelen kadın biseksüeller olabileceği gibi, kadınlardan daha çok hoşlanan erkek biseksüeller de vardır.
Transvestisizm

Cinsiyet kimliği:

Bireyin, biyolojik cinsiyet özelliklerinden bağımsız olarak psikolojik olarak kendini ait olduğu cinsiyeti ifade eder. Cinsel yönelimlerle çokça karıştırılan bu kimlikler şu şekilde açıklanabilir:

  • Transvestizim (Crossdressing): Bir toplumsal cinsiyet kimliğine göre davranma / giyinme isteği ile açıklanan cinsiyet kimliğidir. Geçici olarak bu tarz istekler duyabilen transvestistler, herhangi bir cerrahi müdahale beklentisi içinde olmadan sadece o şekilde giyinerek kendilerini ifade edebilirler. Ülkemizde transvestizm, travestilikle karıştırılıyor.
  • Travesti: Giyim ve davranış açısından karşı cinsin özelliklerine yakınlık duyan kadın ve erkekler şeklinde açıklanabilir. Biyolojik cinsiyet değişikliği söz konusu değildir.
  • Transseksüel: Transseksüel bireyler kendilerini tamamen karşı cinse ait hissederler. Yani transseksüelizmin kaynağı psikolojik taleplerdir. Ayrıca transseksüelizmin cinsel yönelimle bir ilgisi yoktur. Yanlış bedende dünyaya geldiğine inanan bir erkek transseksüeli kadın olduktan sonra da kadınlardan hoşlanan lezbiyen bir transseksüel olarak hayatına devam edebilir.
  • Transgender: Herhangi bir cerrahi işlemle ya da böyle bir işlem olmaksızın biyolojik cinsiyetinin karşıtını yaşayan bireyleri tanımlayan genellemedir.
  • İnterseks: Erkek cinsel organı ile doğan kadınları ve kadın cinsel organı ile doğan erkekleri ifade eder.

 

Kaynaklar:

Apa.org

ilga.org

 

İlginizi çekebilecek diğer içerikler:

Seksizm, Şiddet ve Futbol

Toplumsal cinsiyet rollerinin dışına çıkabilmek cesaret ister… Eşcinsel olmasanız bile!

Az bilinen cinsel yönelimleri tanıma kılavuzu

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit

Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale