Kronik yorgunluğunuzun sebebi demir fazlalığı olabilir

Bütünsel Yaşam Koçluğu çalışmasına başlayan uzman diyetisyen bir danışanım, “Çok sağlıklı bir diyet uyguluyorum, her gün min. 1 saat spor yapıyorum, günde 6 saat uyuyorum, gün içinde powernap’ler alıyorum, bedenimin ihtiyacı olan tüm vitamin, mineraller ve özellikle demir hapını takviye olarak da alıp, her gün 4 şişe yeşil su içiyorum. Uykularım düzenli, haftada 1 yoga ve masaj da yaptırıyorum. Tüm bunlara rağmen çok yorgun ve halsiz hissediyorum, eklemlerim ağrıyor. Genel olarak yaşama karşı bir isteksizlik duyuyorum, etrafta olup biten her şey beni sinirlendiriyor.” dediği anda anlamıştım. Meta Health Üniversitesi’nde sağlıklı yaşamı aşırı, bir din haline getiren kişilerde gördüğümüz bir durumdu bu: Demir fazlalığı.

Her şeyin azı karar, çoğu zarar

Kanda demir fazlalığı 3 şekilde oluşuyor:

1. Genetik olarak hemokromatoz hastası iseniz.
2. Düzenli alınan kan transfüzyonu, Akdeniz anemisi (Talasemi), ya da aşırı alkol tüketimi
3. Demir zengini yiyecekleri tüketirken extra alınan demir hapları

Normal koşullarda insan bedenin günlük demir ihtiyacı:
• Erkekler için 10 mg
• Kadınlar için 20 mg
• Çocuklarda 2mg’dir.

Şayet düzenli ve sağlıklı bir yaşama rağmen:

• Sürekli bir halsizlik, karın ağrısı ve ishal
• Hafıza zayıflaması, depresyon
• Libido kaybı
• Düzensiz kalp atımı
• Eklem ve kemik ağrıları

yaşıyorsanız, kandaki demir miktarınızı ölçtürmek iyi olacaktır. Kandaki demir miktarı, total demir bağlama kapasitesi (TIBC), doymamış demir bağlama kapasitesi (UIBC) ve feritin testleri ile ölçülür. Kan testinde, kan örneğiniz analiz için laboratuvara gönderilir. Transferin doygunluğu 45’ten büyük ya da eşitse, anormal kabul edilir. Ayrıca, proteine bağlı demir seviyesi de kontrol edilir. Bir diğeri de serum feritin testidir. Kadında 200mg/L ve üzeri erkekte 300mg/L ve üzeri anormal kabul edilir. Feritin testi demir depolayan protein seviyesini gösterir. İki testin de anormal çıkması durumunda; C282Y mutasyonunu kontrol etmek için özel bir kan testi yapılır.

Kandaki demir yüksekliği, düşüklüğü kadar önemli bir durum

Uzun vadede kanser riskini arttırır, erken yaşlanmaya, organlarda oksitlenmeye sebep olur. Şeker hastalığı, kalp rahatsızlıkları, nefes darlığına da sebep olacaktır kanda uzun süre yüksek bulunan demir. Kalp kadar karaciğer rahatsızlığının da habercisi olabilir.

Böyle bir durum ile karşılaştığınızda doktorunuza başvurun, tıbbi ve günlük önlemler ile kandaki demir seviyesini düşürmek için çalışmalara başlayın. Tıbbi olarak kandaki demir yüksekliği “flebotomi” adı verilen bir yöntem ile tedavi edilir. Bu yöntemde kişiden düzenli olarak (2 haftada 1) yarım litre kan alınır. Tüm kanın neredeyse on ikide biri. Düzenli feritin seviyesi kan testleri ile izlenir.

Sanılanın aksine, beslenmede demir yoğunluğu yüksek yiyecek ve içecekleri kesmek çok da etki yaratmayacaktır.

Ancak yine de demir emilimini azaltmak için demir içeren gıdaları ve C vitamini demir emilimine yardımcı olduğundan belli bir dönem beslenmenizden çıkarabilirsiniz. Tedavi süresinde alkol azaltılmalı, mümkünse hiç alınmamalıdır. Vücutta demir fazlalığı, demir kullanan bakteriler için uygun ortam hazırlar ve enfeksiyon riskini arttırabilir. Bu durumda çiğ deniz ürünleri yememek de mantıklı olacaktır. İyileşme sürecinde yemek sonrası çay ya da kakao tüketimi demir emilimini azaltacağından uygulanabilecek bir yöntemdir.

Türkiye’de ilk defa 2 yıl önce powercoaching.us tarafından sunulan, IMMA (International Meta Medicine Assosiation) sertifikalı Meta Health Practitioner – Sağlık Koçu eğitimi 2016 yılında Ocak ayında olacaktır. Yüksek Performans’ta Sağlıklı Yaşam Koçluğu almak ya da eğitimleri için bana email atabilirsin: [email protected] / [email protected]