Propolisin faydaları: Kovandan gelen şifalar arı sütü, polen, arı ekmeği ve ham bal

Ben, 20 yıldır arı ürünleri sektöründe görev yapan bir Gıda Yüksek Mühendisiyim. Aynı zamanda bir kadın girişimciyim. Oğlumun ayda birkaç defa sürekli ateşi çıkıyordu ve sürekli antibiyotik kullanmak zorunda kaldığımız için antibiyotiklere karşı alerjisi oluşmuştu. Uzun süren arayışlarım sonunda, doktor tarafından oğlum için tek çarenin, bağışıklığının arttırılması olduğunu öğrendim. Oğlumun bağışıklığını doğal olarak güçlendirme yollarını aradığım dönemde propolis ve arı sütü ile tanıştım. Ama ülkemizde üretilmediğini ve Çin’den geldiğini öğrenince öncelikle oğlum için kendim üretmeye karar verdim. Eşim Taylan Samancı da arıcılık uzmanı Ziraat Yüksek Mühendisi. Bir arıcıdan bizim için propolis ve arı sütü üretmesini rica ettik. Ama propolis ham halde vücudun sindirebildiği bir ürün olmadığı için, kendi laboratuvarımda ekstrakte ederek yani özütleyerek damla haline getirdim. Oğlumda propolisin ve arı sütünün mucizevi şifasını gözlemledikten sonra tüm annelere ulaştırma hayaliyle yola çıktım.

Eşim Taylan Samancı ve İTÜ Gıda Mühendisliği bölümü öğretim görevlisi Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu ile birlikte ülkemizde ilk kez “Sözleşmeli Arıcılık” modeliyle yerli propolis üretimini 2013 yılında İTÜ ARI Teknokent’te kurduğumuz firmamızda Sözleşmeli Arıcılık modeli ile başlattık. Şu anda propolis, arı sütü, polen, arı ekmeği, ham bal ve arı ürünleri içeren karışım, damla, sprey, şurup ve tablet formlarında inovatif katma değerli, %100 doğal, katkısız ürünler üretiyoruz.

Kovandan elde edilen ürünlerin her biri farklı bir faydaya sahip…

Propolis nedir?

Propolis arıların bitkilerin yaprak, sap ve tomurcuklarından topladıkları çok güçlü antioksidan ve antimikrobiyal etkilere sahip tamamen doğal bir arı ürünüdür. Arılar tarafından, kovandaki mikropları yok etmek ve kovanın sterilizasyonu için kullanılır. Arı petek gözlerini önce propolis ile kaplar sonra ana arı petek gözüne yumurtasını bırakır. Bu sayede yumurtanın sağlıklı bir şekilde gelişmesi sağlanır. Ayrıca arılar, propolisle sıvanan petek gözlerine balını, polenini, arı sütünü koyar. Böylece arının ürünleri de kovanda bozulmadan saklanır.

Propolisin faydaları nelerdir?

• Güçlü bir antioksidan ve antimikrobiyaldir. Patojen (hastalık yapıcı) bakteri, mantar ve virüslerin gelişmesini önler.
• Günlük antioksidan ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur.
• Nardan 80 kat daha fazla antioksidan maddeler içerir.
• Bağışıklık sisteminin güçlenmesine ve hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olur.
• Solunum sistemi rahatsızlıkları (astım, bronşit, bronşiolit), mevsimsel alerjiler, ağız içi aft, uçuk, mide bağırsak hastalıkları ve kansere karşı olumlu etkileri olduğu bilimsel olarak ortaya konulmuştur.
• Özellikle çocuklar kreş, okul vb. kalabalık ortamlarda hastalık yapıcı etmenlere maruz kalırlar. Propolis hem yetişkinlerin hem de çocukların rahatlıkla kullanabileceği bir üründür. Hastalanma sıklığının azalmasına ve hastalık durumunda daha çabuk toparlanmaya yardımcı olur.
• Kanser hücrelerinin yok olmasını sağlarken, sağlıklı dokuya hiçbir zarar vermez.
• Vücutta canlı ve sağlıklı hücre sayısını arttırır. Detoks etkisiyle, vücuttaki toksinleri ve hücrelere zarar veren maddeleri uzaklaştırır. Vücudu daha sağlıklı ve zinde hale getirir.

Propolisle ilgili bilimsel çalışmalar var mı? Propolisin yan etkisi var mı?

Propolisle ilgili binlerce bilimsel araştırma ve kanıt bulunmaktadır. Propolis yeni bir ürün değildir. Binlerce yıldır dünyanın hemen her ülkesinde tamamlayıcı tıpta kullanılan, araştırılmış, binlerce olumlu sonucu yayınlanmış ve Amerikan Pediatri Akademisi tarafından da çocuklar için özellikle önerilen bir üründür. Propolisin hiçbir yan etkisi yoktur. Vücutta birikim yapmaz. Propolisi tükettikten sonra en fazla 12 saat içinde, vücuttaki toksinleri ve hücre atıklarını da bağlayıp, vücuttan atılır. Yani başka bir ifade ile vücudu temizler. Toksinleri ve hücrelere zarar veren maddeleri vücuttan uzaklaştırdığı için vücudu zamanla daha sağlıklı ve zinde hale getirir. Faydaları bilimsel çalışmalarla da ispatlanmıştır. 

İyi bir propolis özütü nasıl olmalı?

Propolis doğal yapısı gereği ham halde balmumu ile karışıktır ve sindirilebilmesi için özütlenmesi gerekir ama bu işlem doğru yapılmaz ise son üründe propolis bulunduğundan bahsedemeyiz. Propolis glikol, etanol, gliserol gibi maddelerin bulunduğu sulu çözgenler ile özütlenebilir ama sadece su ile özütlenmesi mümkün değildir. Eğer su ile özütlenebilseydi, her yağmur yağdığında kovanda propolis eriyip giderdi yani arıların petek gözleri yok olurdu, kovanda delikler meydana gelirdi. Bu nedenle sadece su ile özütlendiği iddiası ile satılan ürünlerin (su bazlı propolis) içeriğinde hiç propolis bulunmamaktadır. Ve insan sağlığı açısından da hiçbir yarar sağlamayacaktır. Propolisin sağlık üzerine etkilerinden bahsedebilmemiz için mutlaka uzman gıda mühendisleri kontrolünde doğru yöntemlerle özütlenmiş ve sözleşmeli arıcılık yöntemiyle kovandan sofraya tüm süreçleri kontrol altında olan yerli (Anadolu propolisi) ürünler tercih edilmelidir.

Propolis nasıl tüketilmeli?

Propolis ham halde vücudumuz tarafından sindirilememektedir. Mutlaka damla formunda (özüt) tüketilmelidir. %10 propolis içeren damladan (özütten) günde çocuklar en az 10 damla, yetişkinler en az 20 damla tüketmelidir. Hastalık dönemlerinde kullanım miktarı en az 4 katına çıkarılmalıdır.

Arı sütü nedir?

Arı sütü, arılar tarafından üretilen, propolis ve baldan tamamen farklı bir arı ürünüdür. Tıpkı anne sütüne benzer…Arılar bu ürünü, yavru arıları beslemek için kendi vücutlarından salgılar. Arı sütü aynı zamanda kovandaki kraliçe arının yaşam boyu kullandığı besin maddesidir. Kovandaki işçi arılar yalnızca 45 gün yaşarken; hayatı boyunca arı sütü ile beslenen kraliçe arı 5-7 yıl arası yaşayabilir, ayrıca her gün kovana 2000 yumurta bırakarak koloninin devamlılığını sağlar. Kraliçe arı sadece arı sütüyle beslendiği için diğer arılardan 2 kat fazla gelişir ve 30 kat uzun yaşar.

Arı sütünün faydaları nelerdir?

• Çocuklarda bedensel ve zihinsel gelişimi destekleyici, iştah düzenleyici etkiye sahiptir.
• Magnezyum, çinko, demir ve B grubu vitaminlerini yüksek oranda içerir.
• İçeriğinde, başka herhangi bir gıda maddesinde bulunmayan; 10-HDA ve royalaktin gibi çok değerli fonksiyonel bileşenler yer alır.
• Ciltte kolajen sentezini arttırır.
• Beyin aktivitesini geliştirir.
• Kadınlarda yumurta sayısı ve erkeklerde sperm kalitesini arttırır.
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı korunmaya yardımcı olur.
• Performans ve zindeliği arttırarak gün içerisinde kendinizi daha enerjik hissetmenize katkı sağlar.
• Bağışıklığı güçlendirir.

Polen nedir?

Bitkilerin üreme hücreleridir. Arılar tarafından yavru beslenmesinde ve arı sütü salgılayan genç işçi arıların beslenmesinde yüksek miktarda kullanılır. Dünya üzerindeki tek “Tam Gıda” olarak adlandırılan polen, yaklaşık %20 oranında protein içerir. Ayrıca bileşimindeki lifler, mineraller, amino asitler, fenolik bileşikler ve vitaminlerle oldukça değerli bir besin maddesidir.

Polenin faydaları nelerdir?

• Doğal vitamin, mineral ve protein desteği sağlar.
• Mide bağırsak sistemi sağlığının gelişmesine yardımcı olur.
• Enerji ve zindelik verir.
• Doğurganlık arttırıcı etkiye sahiptir.
• Bileşiminde A, B, C, D, E vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum, çinko, demir gibi mineraller yer alır. 

Arı ekmeği nedir?

Arı ekmeği, polenin dış zarının arının kendi enzimleriyle sindirilip bütün besin içeriğinin açığa çıkmış halidir. Kısaca polenin fermente halidir. Enzimlerle zarın parçalanması bir fermentasyon işlemi olup, bu fermentasyonda yararlı bakteriler gelişmektedir.  Bu yönü ile arı ekmeği probiyotik özellik gösterir. Arı ekmeği yaklaşık %30 oranında protein içerir. Özellikle “K vitamini” açısından son derece zengindir.

Arı ekmeğinin faydaları nelerdir? 

• Fermente ürün olduğu için mide bağırsak sistemi sağlığını destekler.
• Doğal vitamin, mineral ve protein desteği sağlar.
• Enerji ve zindelik verir.
• Doğurganlık arttırıcı etkiye sahiptir.
• Bileşiminde A, B, C, D, E, K vitaminleri ile kalsiyum, fosfor, potasyum, magnezyum, çinko, demir gibi mineraller yer alır.
• Vücudun doğal mikrobiyotasını dengeler.

Ham bal nedir?

Bal, kovandan alındığı ham hali ile tüketilebilen bir gıdadır. Ama bal kovandan elde edildikten kısa bir süre sonra katılaşır yani kristalleşir. Halk arasında bu durum şekerlenme olarak da adlandırılır. Aslında bu tamamen doğal bir olaydır ve bal kristalleşmiş hali ile de tüketilebilir.  Ancak tamamen doğal olan ve sadece fiziksel bir değişim olan bu durumu engellemek için, ballara pastörizasyon dediğimiz, 65-76⁰C aralığında yüksek sıcaklık işlemi uygulanmaktadır. Süt ve meyve sularına raf ömrünü sağlamak amacıyla uygulanan bu işlemin ballara uygulanması hiç gerekli değildir. Zaten bal kovandan çıktığı haliyle bozulmayan, raf ömrü çok uzun bir gıdadır. Bu işlemin bala uygulanıyor olmasının tek amacı; balların, raflarda daha uzun süre şeffaf ve berrak bir şekilde kalmasını sağlamaktır. Ancak bal 45⁰C’nin üzerinde ısıtıldığında, besin değeri azalmaktadır. İçerisindeki enzimler, proteinler, vitaminler ve antioksidan özelliğe sahip fenolik ve flavonoid yapıdaki değerli bileşenler zarar görmektedir. Bu sebeple balın pastörize ve filtre edilmemiş hali yani “Ham Bal” şeklinde tüketilmesi daha doğrudur.

Ham balın faydaları nelerdir?

• Ham bal, iyi bir öksürük kesicidir.
• Mide bağırsak sistemi sağlığı açısından yararlıdır.
• İçerdiği vitaminler, mineraller, enzimler, fenolik ve flavanoid maddeler ile beslenmeye katkı sağlar.
• Yara ve yanıkların tedavisinde destekleyici olarak kullanılır.

Arı ürünlerinin sağlık üzerine etkilerinden bahsedebilmemiz için mutlaka uzman gıda mühendisleri kontrolünde doğru yöntemlerle özütlenmiş ve sözleşmeli arıcılık yöntemiyle kovandan sofraya tüm süreçleri kontrol altında olan yerli (Anadolu propolisi) ürünler tercih edilmelidir.