Kötü anıları silmek mümkün mü?

Çoğumuzun öğrencilik hayatından hatırladığı bir şey var: Sınavdan önce o dersle ilgili bütün konuları ezberleyip sınav bittikten sonra, artık ihtiyacımız olmayan bilgileri zihnimizden atmak. Birkaç gün sonra bırakın detayları, konuların başlıklarını bile hatırlamayız. Böyle anlarda, sanki o bilgileri bilerek unutuyormuşuz gibi gelir.

Dolayısıyla yakın zamana kadar kasıtlı unutmayla ilgili çok fazla bilimsel verinin elde edilmemiş olması biraz şaşırtıcı. Fakat son birkaç yılda yapılan bazı araştırmalar gösterdi ki; doğru koşullarda anılarımızı kasıtlı olarak unutabiliriz. Kulağa basit gelebilir, ancak isteyerek unutabilmek kuşkusuz müthiş bir yaşam becerisi olacaktır.

İlginizi çekebilir: Beyin gücünüzü ve hafızanızı birkaç alışkanlık edinerek geliştirin.

Kasıtlı unutma nasıl işliyor?

Yakın zamanda yapılan bir araştırma bu soruya ışık tutuyor. Uzun süredir hafıza üstünde başarılı çalışmalar yürüten Jeremy Manning ve Kenneth Norman, unutulmak istenen anıların ilk kaydedildiği zihinsel bağlamı silerek bunu yapabileceğimizi söylüyor.

Manning ve Norman, yaptıkları çalışmada insanlardan henüz öğrendikleri kelimeleri hatırlamalarını istedi ve bu sırada beyinlerinde neler olduğunu gözlemledi. Gözlemleri sırasında fark ettikleri şey beynin hatırlamaya çalışırken öğrenme sırasında aktif olan zihinsel bağlamı hatırlamak, unutmaya çalışırken ise bu bağlamı unutmak ve bu bilgilerin inşasını destekleyen zihinsel altyapıyıyı salıvermek için çaba sarf  ettiği oldu.

Unutmak için gerekli olan bağlam, aynı zamanda hatırlamada da elzem olduğu için içgüdüsel bir anlama sahip. En güçlü hafıza tekniği olan ‘hafıza sarayı’ yönteminde de hafızayı geliştirmek için mekansal bağlamın gücü kullanılır. Bu şekilde bilgileri bir dizi mekan (bağlam) içinde hayal edip daha sonra o mekanları ziyaret ederek hatırlamayı sağlarız. Bir başka deyişle, iyi bir organizasyona ev sahipliği yapmak için hangi etkinliğin nerede yapılacağından emin olmak gerekir. Bütün etkinliklerin aynı alanda gerçekleştiği bir organizasyon, dağınık bir hafızayla aynı özellikleri taşıyacaktır.

Araştırmacıların ulaştığı sonuç; hafıza sarayı tekniğinde eski deneyimleri hatırlamak için kullanılan yöntemin aynı şekilde unutmak için de kullanılabileceği yönünde. Anılarımızı kaydettiğimiz bağlamları silerek kötü anılarımızı da artık hatırlamamayı sağlayabiliriz. Konuyla ilgili daha net bilgi ve kazanımların elde edilebilmesi için ilerleyen dönemlerde daha fazla araştırma yapılması gerekse de, kötü anıları silmenin mümkün olabileceğini artık biliyoruz. Bu ise, birçoğumuz için mutluluğa katkı sağlayacak muhteşem bir deneyim olarak görünüyor.

İlginizi çekebilir: Uykunun öğrenme ve hafıza üstündeki etkileri

Kaynak:

theguardian.com