Koşmak hayatımıza bir yandan sağlığı sokarken, ne yazık ki bir yandan da beraberinde yaralanma ve sakatlıkları da getirebiliyor. Koşucuların büyük bir bölümü de, hayatlarının bir döneminde bu sakatlıklardan az veya çok nasiplerini alıyorlar. Bu yaralanmaların büyük çoğunluğu yük binen ve koşuda yoğun olarak kullanılan eklem ve yumuşak dokularda -dolayısıyla bacaklarda- aşırı kullanıma bağlı gelişmektedir.
Sık görülen sakatlanmalar
1. Patellofemoral ağrı sendromu: Diz kapağı ile uyluk kemiği arasındaki eklem yüzeyindeki kıkırdak dokunun harabiyeti sonucu oluşan bu durum ‘koşucu dizi’ veya ‘ön diz ağrısı’ olarak da adlandırılır. Şikayetler genelde uzun süreli koşu ve uzun süre dizler bükülü oturma ile artar ve dizin özellikle ön kısmında ağrı olur.
2. İliotibial bant sendromu: Kalçanın dış yanından dize uzanan bir bant olan ‘iliotibial bant’ın koşu esnasında aşırı sürtünmesiyle koşu esnasında ağrı olarak beliren bu durum, koşucuyu zorlayabilir.
3. Plantar fasiit: Ayak tabanının altını saran bağ dokunun (plantar fasya) inflamasyonu sonucu oluşan bu yaralanmada koşucu ayak tabanında özellikle sabahları uyanınca belirgin olan ağrıdan şikayetçidir. Uzun süre/mesafe koşuları veya sert zemin koşuları riski arttırabilir.
4. Kaval kemiği ağrısı (Tibial stres sendromu): Koşucular arasında genellikle ‘shin splint’ olarak bilinen bu rahatsızlık daha çok koşuya yeni başlayanlarda veya uzun süre ara sonrası koşuya dönenlerde görülür. Kaval kemiğine yapışan bacak kaslarının ani yüklenme ile kaval kemiğinin zarında zorlanma ile gelişen yangısal tablodur.
5. Patellar tendinit: ‘Patellar tendinozis’ veya ‘sıçrayıcı dizi’ olarak da bilinir. Özellikle sıçramanın fazla olduğu voleybol gibi sporlarla uğraşanlarda fazla görülmekle birlikte koşucular gibi başka spor dalıyla haşır neşir olanlarda da görülür.
6. Aşil tendiniti: Baldır kasınızdan topuğa yapışan güçlü bir bağ dokusu olan aşil tendonu, koşu esnasında baldır kaslarının yoğun kullanımı sonucu gerilerek hasarlanabilir. Bu durumda topukta arka kısmında genelde sabahları veya koşu sonrası artan ağrı ve o bölgeye basınca ağrı hissedilir.
Bir koşucu olarak yukarıda bahsedilen durumlardan şikayetçi veya şüpheleniyorsanız, bu alanda deneyimli uzman hekimlere (fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi, spor hekimi, ortopedist) başvurabilirsiniz. Bu tip yaralanmalarda deneyimli bir hekim sizi etraflıca dinleyerek ve muayene ederek tanıyı koyabilir. Bu yaralanmalara zamanında tanı konup tedavi edildiğinde, ciddi tıbbi müdahale veya koşuya ara vermenizi gerektirmeksizin sizin ve hekiminizin uygulayacağı tedaviyle büyük oranda haftalar içinde düzelme gösterecektir. Fakat tedavi ve müdahaledeki gecikmeler hem tedavinizin daha uzun sürmesine hem de koşuya daha uzun soluklu ara vermenize veya antrenman programınızın aksamasına neden olabilir.
Yukarıdaki yazılar size bilgi vermek amacıyla yazılmıştır. Önerileri uygulamadan önce mutlaka hekiminize ya da ilgili uzmana danışınız.
Asics Team doktorlarından
Dr. Selcen Kanyılmaz Turgut
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı
Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği