Koşucu sakatlıkları: Plantar fasciitis ve kolay tedavi yöntemi

Son zamanlarda koşu hakkında pek bir şey yazmadığımı fark etmiş olmalısınız. Çünkü bir koşucunun başına gelebilecek en kötü şey benim başıma geldi: Sakatlık geçirdim. Aslında başlarda sakatlandığımı anlamadım. İran’a gittikten sonra sol ayağımda hafif bir acı hissetmeye başladım. Ben Tochal dağında koşarken bir taş topuğuma vurduğunu zannediyordum.

Bir gün acıyordu, bir gün acımıyordu. Haziran sonu Kaçkar Ultra Trail yarışında 45 km koşup yarışı bitirdim ama istediğim gibi koşamadım. Hem genel olarak yorgun hissediyordum hem de her adım attığımda topuğumda acı hissediyordum. Gecen ay “Artık yeter, tedavisiz geçmeyecek” diye kabullendim ve bir doktor bulmaya çalıştım. Facebook’ta koşucu arkadaşlara doktor arıyorum diye mesaj bıraktım ve Adım Adım grup listesine bir mail attım. En az 30 cevap geldi. Koşucular arasında böyle bir dayanışma olduğunu görmek de beni ayrıca mutlu etti.

Aldığım tavsiyeler üzerine, biraz da kendi araştırmalarımla bir doktor belirledim. İnanmazsınız ama hem gitmek istiyor hem de hiç gitmek istemiyordum. Bildiğiniz gibi Eylül sonu Likya Yolu Ultra Maratonu’na katılacağım ve gerçekten “Koşu yasak, sadece yüzebilirsiniz” diye bir şey duymak istemiyordum. Dr. Selim Muğrabı’nin Fulya’da Fulya Ayak Cerrahisi isminde bir muayenesi var.

Selim Bey ayakaltına bastı, ayağım ile fleksiyon/ekstansiyon hareketi yaptı ve bana dedi ki sizin ayağınızın altındaki ayak parmaklarından topuk kemiğine uzanan adale bantları (Plantar fascia) kalınlaşmış. Hemen arka bacağımın esnekliğine baktı ve arka bacaklarımın kaslarının fazla kısa olduğunu teşhis etti. Ben hep, bütün kaslarımız birbirine bağlı olduğu için vücudumuzda aslında tek kasımız varmış gibi düşünürüm. Bunu kendisinden de duymak benim çok hoşuma gitti. Evet, ayağım ağrıyordu ancak sebebi başka bir şeydi.

Doktor bana iki çözüm önerisi getirdi: Önce özel tabanlık ve spesifik egzersizler. Plantar fascia kalın olduğu için çalışmıyor şu anda ve iyileşmeye kadar tabanlık plantar fascia görevini görecek. Ek olarak her gün spesifik esneme hareketi verdi bana.

Tabanlık ölçümü için ilk önce ayak baropedografileri makinesine sonra da yürüyüş bandına çıktım. İki dakika boyunca farklı hızlarda çıplak ayak ile yürüdüm. Ondan sonra iki aletten, nereye bastığımı, nasıl adım attığımı ve yere nasıl bastığımı gösteren bir sürü grafik ve resimler çıktı. Daha önceden sağ ayağımda bazı sakatlıklar yaşadığım için, sol ayağımı daha fazla kulanıyorum. O yüzden üç sene önce sol ayağımda stres kırığı ve bu sene plantar fasciitis oluşmuş. Vücut inanılmaz bir şey. Kendisi korumak için yürüyüş stili bile değiştirebilir! Bir de “Step time” (adım zamanı) benim gibi bir koşucu için çok fazla kısa. Demek ki tek ayakta fazla kalmak istemiyorum çünkü ağrıyor. Bu analizler benim için hazine değerinde oldu.

Tabanlık kullandıktan sonra farkı hemen görmeye başladım ama hala bir acı kalıyordu. Tabanlık kullanımından 1 hafta sonra Selim Bey bana bir PRP enjeksiyonu tavsiye etti.

PRP enjeksiyonu nedir?

PRP (Platelet rich plazma) yada trombositten zengin serum ortopedik cerrahinin son yıllardaki en çok kullandığı tedavi yöntemlerinden birisi. Bilindiği üzere vücudumuzda herhangi bir bölgede yaralanma meydana geldiğinde pıhtılaşma hücreleri (trombositler) bu bölgeye giderek iyileşmenin gerçekleşmesi için birçok madde üretiyor ve iyileşmenin gerçekleşmesinde ana hücre grubu olarak rol oynuyor. Bu fikirden yola çıkarak 5 yıl önce kişinin kendi kanı alınarak içine hiçbir katkı maddesi vermeksizin trombositler ayrıştırılarak yaralı bölgeye uygulanması fikri gündeme gelmiş. Burada yaralı bölgede kişinin kendi hücrelerinin bir iyileşme reaksiyonu başlatması fikri üzerinde durulmaktadır. Öncelikle asil tendinitis ve tenisçi dirseği problemlerinde uygulaması başlanmış olan bu tedavide, olumlu sonuçlar elde edilmesi üzerine PRP’nin kullanım alanı genişlemiş ve bugün topuk ağrısı (plantar fasciitis) için de kullanımına başlanmıştır. 1 er hafta ara ile 3 doza kadar yapılabilmektedir. Uygulama sonrası 24 saat istirahat ve ardından germe egzersizlerine başlanması tedavinin genel prensiplerini oluşturuyor. PRP topuk ağrısından dirençli vakalarda ve profesyonel hızlı spora dönmeye ihtiyacı olan hasta grubunda oldukça iyi sonuçlar vermektedir.

Benim için PRP enjeksiyonu nasıl geçti?

Önce benden kan alındı. Ondan sonra verdiğim kan santrifüj ile karıştırmış ve kan konsantre olmuş (PRP). O zamana kadar özel bir şey yoktu. İğneyi görünce biraz endişelendim çünkü bayağı uzundu. Derin bir nefes aldım ve Selim bey enjeksiyon yapınca hakikaten acı çektim, ama kısa sürdü (15 saniye). Ondan sonra 20 dakika buz tedavisi yapıldı ve eve döndüm. İki saat sonra acı başladı ve toplam 3 gün sürdü. Üç gün boyunca aksayarak yürüdüm.

PRP beni nasıl etkiledi?

Dr. Selim Muğrabi enjeksiyondan 4 gün sonra koşabileceğimi söyledi. Dört gün bekledim ve ondan sonra 10 ve 15 km arasında bazen sırt çantasız bazen 7.5 kg sırt çantası ile koşmaya başladım. Bildiğiniz gibi Eylül sonu Likya Yolu Ultra Maratonu’na katılacağım ve yarış esnasında yiyeceklerimi ve malzememi kendim taşıyacağım. O yüzden sırt çantası ile antrenman yapıyorum. Ama en önemlisi her gün sabah ve akşam streching egzersizi yapıyorum. Geçen Cumartesi günü Haziran ayındaki 45 km’lik Kaçkar Ultra yarışından sonra ilk kez uzun koşu yaptım. Arkadaşım Gözde ile beraber 31,5 km asfaltta koştum. Gerçekten mucize gerçek oluyor gibiydi. Ağrısız koştum ve çok rahat koştum. Aşağıdaki videoda koşudan sonra ne yaşadığımı ve nasıl hissettiğim anlattım.

Likya Yolu Ultra Maratonu’na 10 gün kaldı. Bu Cumartesi günü bir uzun koşu daha yapacağım. Ondan sonra dinlenip sadece daha kısa mesafe koşuları yapacağım. Antrenmanlarımın ve hazırlığımın nasıl gittiğini ve yarış esnasında yaşadıklarımı merak ederseniz Instagram ve Facebook hesaplarımdan takip edebilirsiniz.

Çok şanslı olduğumu düşünüyorum. Hem vücudum hızlı toparladı hem de Dr. Selim Muğrabi iyi bir yaklaşım uyguladı. Koşu bana yasak değildi ama dikkatli bir şekilde tekrar koşmaya başladım ve PRP enjeksiyonu iyileşme sürecimi hızlandırdı.