X

Kortizol seviyenizin doğru olmadığını gösteren işaretler

“Savaş ya da kaç” tepkisini duyduğunuzu tahmin ediyoruz. Peki, bu biyolojik tepkiden “kortizol” adı verilen küçük bir hormonun sorumlu olduğunu biliyor muydunuz? Vücudumuzun potansiyel stres faktörlerine uygun bir şekilde yanıt verebilmesi için sağlıklı seviyelerde kortizol üretimine ihtiyacı vardır. Benzer şekilde, gevşeme zamanı geldiğinde bu seviyelerin düşmesi de aynı derecede önemlidir. Eğer bu hassas denge sağlanamıyorsa, sonuçta bir dizi sağlık sorununa neden olabilir. Kendi stres tepkinizi kontrol altına almanıza yardımcı olmak için yapabilecekleriniz ve kortizol seviyenizin doğru olmadığını gösteren işaretler için okumaya devam edin.

Kortizol nedir?

Kortizol, adrenal bezler tarafından üretilen bir stres hormonudur. Birisi stresli hissettiğinde, kortizol seviyeleri bununla doğru orantılı şekilde yükselir. Uzmanlar, kortizolü “hayatımızdaki stresli uyaranlara uyum sağlamamıza yardımcı olan bir hormon” olarak tanımlıyor. Kortizolün birincil işlevi, proteini bir enerji türü olan glikoza dönüştürmektir. Kortizol bunu karaciğer ve kaslardaki proteini parçalayarak yapıyor. Glukokortikoid reseptörleri vücuttaki hemen hemen tüm dokularda bulunur. Bu nedenle, kortizol neredeyse her organ sistemini etkileyebilir (Sinir, bağışıklık, kardiyovasküler, solunum, üreme, kas-iskelet ve cilt).

Bu temel hormon kan basıncını, kalp atış hızını, enerji seviyelerini ve metabolizmayı düzenler. Fiziksel hastalıklar, psikolojik sıkıntılar, zihinsel sorunlar ve hatta uykusuzluk gibi durumların sonucunda stres faktörlerinin uyarılmasıyla birlikte adrenal bezlerimiz tarafından salınır.

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, çok yüksek veya çok düşük kortizol seviyeleri vücutta rahatsız edici semptomlara neden olabilir.

Yüksek kortizol seviyeleri belirtileri

Cushing sendromu olarak da bilinen, uzun süre boyunca çok fazla kortizol hormonu üretmek aşağıdaki belirtilere neden olabilir:

  • Özellikle yüz ve karın çevresinde kilo alımı
  • Omuzlar arasında “Buffalo kamburu”
  • Karın üzerinde çatlaklar
  • Yüksek kan şekeri (hiperglisemi)
  • Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
  • Zayıf kemikler ve kaslar
  • Akne
  • Osteoporoz
  • Anksiyete, depresyon, panik bozukluğu
  • Uykusuzluk hastalığı

Düşük kortizol seviyeleri belirtileri

Addison hastalığı olarak da bilinen yeterli kortizol üretememe, kendi vücudunuzun bağışıklık sistemi adrenal bezlerdeki hücrelere saldırarak kortizol üretimini engellediğinde gerçekleşen otoimmün bir reaksiyondan kaynaklanır. Düşük kortizol belirtileri şunları içerebilir:

  • Tükenmişlik
  • Kilo kaybı
  • İştahsızlık
  • Düşük kan basıncı
  • Tuz isteği
  • Yeterince şiddetli ise bilinç azalmasına veya deliryum
  • Derinin hiperpigmentasyonu

Bu koşulların tedavisi, diğer faktörlerin yanı sıra nedene bağlıdır. Kendi bireysel tedavi planınızı mutlaka doktorunuzla tartışmalısınız.

Kortizol seviyelerinin kontrolü neden önemli?

Veya başka bir soru: Kortizol seviyelerinizi kontrol ettirmeli misiniz? Çoğu durumda, cevap evet. Kortizol seviyeleri çoğunlukla sirkadiyen ritimde bir bozulma olduğunda test edilir. Bir hastanın hipofiz bezinde tümör veya herhangi bir adrenal kanser olup olmadığını kontrol etmek için de testler yapılabilir.

Eğer kendinizi hiperaktif hissediyorsanız bu, stres düzeyinizin beyin fonksiyonunuzu etkilediği anlamına gelebilir. Ek olarak, kalp hastalığı öykünüz varsa veya kronik ağrı çekiyorsanız, kortizol seviyenizin normal olup olmadığını kontrol ettirmelisiniz. Uznmanlar stresli hissediyorsanız, uyumakta güçlük çekiyorsanız veya enerjiniz normalden düşükse kortizol seviyelerinizi ölçtürmeniz gerektiğini belirtiyor.

Normal kortizol seviyesi kaç olmalı?

Normal kortizol seviyeleri günün saatine göre belirlenir. Kortizol seviyeleri sabahın erken saatlerinde zirve yapar ve gün boyunca kademeli olarak düşer; gecenin ortasında en düşük noktasına ulaşır. Bu nedenle, yüksek kortizol seviyelerinden veya Cushing sendromundan şüpheleniliyorsa, kortizol seviyeleri genellikle geceleri ölçülür. Düşük kortizol seviyeleri veya Addison hastalığından şüpheleniliyorsa, kortizol seviyeleri genellikle sabahın erken saatlerinde ölçülür, çünkü bu, kortizol seviyelerinin doğal olarak en yüksek olması gereken zamandır.

Her insanın temel kortizol seviyeleri farklıdır, ancak Cleveland Clinic normal kortizol seviyelerini şu şekilde tanımlar:

  • Sabah: Desilitrede 10-20 mikrogram (mcg/dL)
  • Öğleden sonra: 3-10 mcg/dL

Kortizol seviyenizin yüksek olduğu görülürse tüketilmesi önerilen yiyecekler ve çeşitli takviyelerden yardım alabilirsiniz. Kortizol seviyelerinin tespiti için genellikle hastaneye başvurup uzman hekimlerden yardım alırız. Benzer şekilde bireysel durumunuza yönelik bir tedavi planı oluşturmak için de herhangi bir anormal sonucu sağlık uzmanınızla görüşümelisiniz.

Kortizol seviyeleri nasıl test edilir?

Kortizol seviyelerini test etmek için üç farklı yöntemden yararlanılabilir:

  • Kan testi: Sabah ilk iş olarak; yani yemek yemeden veya bir şey içmeden önce yapılan bu kan testi, size en doğru ancak sınırlı kortizol sonucunu; kortizolun en yüksek seviyede olması gereken zamanda verecektir.
  • İdrar kortizol testi: Vücudunuzun gün boyunca birçok kez kortizol düzeylerini nasıl ürettiğini ölçer.
  • Tükürük örneği: Bu yöntem, gün boyunca kortizol düzeylerinin ayrıntılı sonuçlarını sağlar.

En iyi test yöntemi hem kişisel tercihleriniz hem de uzman görüşü ile belirlenir. Bununla birlikte, en doğru sonuçlar için kan testi en iyisidir; ancak bu da vücudunuzun gün boyunca nasıl kortizol ürettiğine dair bir bilgi sağlamaz.

Son olarak stres, günlük yaşamın normal bir parçasıdır. Yine de kronik stres, uzun süreler boyunca daha yüksek kortizol seviyelerine yol açabilir ve bu da sağlığınız için zararlı olabilir. Strese bağlı olarak çeşitli semptomlar yaşadığınızı düşünüyorsanız bir uzmana başvurarak kortizol testi isteyebilir; potansiyel anormallikleri görebilirsiniz. Kortizol seviyeniz hakkında endişeleriniz varsa onu kontrol altında tutmanın yollarını öğrenmek için mutlaka doktorunuza danışın.

İlginizi çekebilir: Gün içinde uygulayabileceğiniz stres yönetimi teknikleri

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale