Daha önce, kontrolcü insanların 2 önemli özelliğinden bahsetmiş ve onları gördüğümüzde nasıl tanıyabileceğimizi anlatmıştık. Kontrolcü insanları ayırt edebilecek farkındalık seviyesine ulaştığımızda, bir sonraki adım onları nasıl yöneteceğimizi öğrenmek olmalı… İşte bu yüzden, siz Uplifers okurları için kontrolcü insanlarla baş etme yollarını derledik.
Açıklamanın kolay olması adına, herhangi bir ilişkideki tarafları “kontrolcü” ve “kurban” olarak ikiye ayıralım. Kontrolcü insanların karşısında benimseyebileceğiniz 4 düşünce ve davranış biçimi var:
1. Unutmayın: Kimse sizin nasıl düşündüğünüzü ya da hissettiğinizi bilemez
Kontrolcü biriyle yeterince beraber olmuş kurbanların ortak özelliği, özgüvenlerinin yerle bir olmuş olmasıdır. Öyle ki, artık kontrolcü kişiye kendilerinden çok inanır, kendilerini bile kontrolcünün yaptığı tanımlar üzerinden ifade ederler. Oysa hiç kimse, bir psikolog ya da psikiyatr dahi sizi tanımlayamaz ve tanımlamamalıdır. Kendinizi tanıyın ve hakkınızda bildiklerinize güvenin. Yeterince özgüvenli birinin kendisi hakkındaki fikirleri kiminle karşılaşırsa karşılaşsın değişmeyecektir.
2. “Tek akıl”a dikkat!
Önceki yazımızda kontrolcü insanların “tek akıl” kullandığından; yani kurbanlarını kafalarında yarattıkları ve kendileriyle aynı şeyleri düşünüp hisseden ideal bir karaktere büründürdüklerinden bahsetmiştik. Artık bu tanımın farkında olduğunuza göre, psikolojik sınırlarınızı zorlayan insanlara tepki göstermeniz ve onları geri püskürtmeniz daha kolay olacaktır.
3. Sesinizi yükseltmekten korkmayın
Kontrolcüye karşı çıkmaktan, sesinizi yükseltmekten korkmayın: Sizin için oluşturulan tanımları, bunlar hakkında konuşmadan ya da sorunları dile getirmeden yıkamazsınız. Kurban da olsanız, ne yanıt vereceğinizin sorumlusu sadece sizsiniz.
4. “Ne?” tekniğini kullanın
“Controlling People” (Kontrolcü İnsanlar) adlı kitabın yazarı Patricia Evans, “Ne?” tekniğini kullanmamız gerektiğinden bahseder: Yani kontrolcüyü çığırından çıkaracak soruyu sorma tekniği. Oldukça basit olan bu davranış şeklini bir diyalogla örneklendirebiliriz:
+ Tekrar çalışmaya başlamak istiyorum.
– Sen ne istediğini bilmiyorsun.
+ Ne?
-Ne istediğini bilmiyorsun.
+ Ne?
– Kes şunu. Beni duydun: Sen aslında çalışmak istemiyorsun.
+ Saçma.
Anlamsız gibi görünen bu diyalogun kilit noktası, kontrolcünün size ne istediğinizi söyleme hakkını kendinde bulduğu noktada onunla tartışmayıp, tabir-i caizse “salağa yatmak”tır. Elbette hiçbir davranış tek bir diyalogla ya da bir kerede değişmez; ama kontrolcünün yanlış ve alışılmadık bir durum olduğunu fark etmesi, iyileşmesindeki ilk adım olabilir.
Yine de bu son tekniği, öfkesini kontrol edemeyebilecek, tehlikeli birine karşı denememek gerektiğini belirtelim. Çünkü, kişi kendini tehdit altında hissedecek ve daha şiddetli bir tepki verecektir. Eğer bir fiziksel şiddet korkusu söz konusuysa, böyle bir insan ile daha ciddi, belki de yasal yollardan faydalanarak baş etmek en doğrusu olur.
Çocuklarda kontrolcü özelliğin gelişimi
Kontrolcü bir ya da iki ebeveyn ile yetişen çocukların bu davranışı benimseyip, ileride başkalarına dikte etmesi neredeyse kaçınılmazdır. Terapistlerin gözlemlediği üzere, çocuklarda bu karakterin gelişmesi ayıcık gibi oyuncaklarıyla olan ilişkilerinden anlaşılabilir: Ayıcık (ya da başka bir peluş hayvan) çocuk için ideal kişidir: Her zaman dinler, anlar, istenen ve beklenen hayali cevabı verir. Ayıcıkla “tek akıl” olmak, onu tanımlamakla başlayan süreç, daha sonra arkadaşları ve diğer insanları kapsayacak şekilde genişleyebilir ve buna dikkat etmek gerekir.
Sizi kontrol ettiğini düşündüğünüz kişiyi arkanızda bırakabilirsiniz
Zaman zaman, kontrol edildiğinizi fark etseniz dahi ayrılmak ya da ortam değiştirmek imkansız gibi görünebilir. Müdürünüz kontrolcü biri de olsa sizin işe ihtiyacınız vardır; ya da eşinizin bu huyuna çocuklarınız için katlanmanız gerektiğini düşünebilirsiniz. Ancak, bunun sizi zaman geçtikçe daha mutsuz edeceğini ve baş edemediğiniz ya da en azından bir problem olduğunu kontrolcüye kabul ettiremediğiniz sürece bir kurban olacağınızı unutmayın.
Başka işler yapmak, başka şirketlerde çalışmak ve farklı bir hayat kurmak mümkün olabilir. Herkesin alışkanlıkları olabilir, ama zaten sizin için çok da konforlu değilse, konfor alanınızın dışına çıkmak kolaylaşacaktır. Konfor alanınızın dışına çıkmak için öneriler sunduğumuz yazımıza da göz atabilirisiniz.
Kaynak
Tower of Power