Müdürünüzle olsun, sevgilinizle olsun herhangi bir insanla ilişkinizde bir şeylerin yolunda gitmediğini hissettiğiniz, ama sorunun ne olduğunu tam olarak çözemediğiniz oldu mu? Zaman zaman kendimiz gibi davranmadığımızı, o an başka bir ortamda ve başka kişilerle olsak çok farklı kararlar vereceğimizi hissederiz. Verdiğimiz kararların olağandışı oluşunu da işin gerekliliği, arkadaş ya da sevgili için yapılan fedakarlık olarak sınıflandırır ve böylece, kendimizi iyi hissetmeye çalışırız.

Hayatta birtakım fedakarlıklar ya da orta noktada buluşmalar gerekli, hatta mecburidir. Ancak, karşımızdaki kişi fark etmeden bizi kontrol altına altına almaya çalışıyor da olabilir, ve kendi fikir değişikliklerimizden bunu ayırt etmek epeyce zordur.

Siz Uplifers okurları kontrol delisi insanları görünce tanıyabilsinler diye, bu tip insanların ortak özelliklerinden bahsetmek istedik.

İnsanların 4 fizyolojik özelliği

Freud ile ortak çalışmaları ile bilinen İsviçreli psikiyatr Carl Jung, insanların 4 fizyolojik özelliğinden bahseder. Bunları şöyle listeleyebilir ve hayatımızın bir yerinde kurduğumuz cümleler üzerinden örneklendirebiliriz:

1. Algılama: “Ver, bakayım”, “Önce bir görmem gerek”, “Güzel kokuyor”
2. Öngörü: “İçimde kötü bir şeyler olacağına dair bir his var”, “Bugün güzel bir gün olacak gibi”, “Sende özel bir şey olduğunu biliyorum”
3. Düşünme: “Probleme mantıklı açıdan yaklaşalım”, “Bu daha önce de olmuştu”
4. Hissetme: “Ağrı hissediyorum”, “Bu odadaki enerjiyi seviyorum”

Algı ve öngörü, bilgiyi nasıl topladığımıza dair fikir verirken, düşünme ve hissetme bu bilgiyi nasıl değerlendirdiğimiz ve yargıladığımız ile ilgilidir. Sıradan insan, bu dört özelliği bünyesinde barındıran ve bunların farkında olan, davranışlarını doğru değerlendirebilen insandır.

Oysa kontrolcü diye adlandırılan karakter, bu özelliklerden en az birinden yoksundur ve bunun farkında değildir. Kontrolcü kişinin kendine dair bilinci yeterince gelişmemiş olduğundan, kendinde var olmayan bu kontrolü dışarıda araması ve başkaları üzerinde denemesi olasıdır. Örneğin, “erkekler ağlamaz”, “koca adamsın, güçlü olman gerek” gibi kişiliği zedeleyici öğütlerle büyütülüp, hissetme özelliğinden yoksun bırakılmış erkeklerin, başkaları üzerinde güç üzerinden kontrol kurmaya çalışması kulağa -ne yazık ki- anlaşılabilir geliyor.

Kişi kendisiyle bağını kopardığında, yani bu 4 temel özellikten birini kaybettiğinde, bir kişilik problemi ortaya çıkar ve bu da, başkaları üzerinde kontrol kurmaya çalışmasına sebep olur. Bir diğer deyişle, içindeki karakteri dışarı çıkarmak yerine, dışarıda oluşturduğu kontrolden kendi içinde bir kale kurmaya çalışır. Buna birtakım psikologlar “geri bağlantı” (backwards connection) adını vermektedir.

Kontrolcü insanların hemen hepsinde görülen 2 önemli özellik vardır: “Tek akıl” (one-mindedness) davranışını benimsemeleri ve karşılarındaki kişinin ne düşündüğüne ve hissettiğine onun yerine karar vermeleri.

Kontrolcü İnsanların “tek akıl” özelliği

Kontrol delisi kişi, insanları oldukları gibi ve farklı yönleriyle görmekten hoşlanmaz ve onları kafasında soktuğu, olmayan bir formda görür. Kontrolcünün kafasında yarattığı ideal kişi, onun ne istediğini, ne düşündüğünü ve ne tepki vereceğini bilen kişidir. Yani kontrolcüyle “tek akıl”a sahip olan kişi…

Örneğin kontrolcü bir kadın, eşini sevdiğini iddia etse de aslında kafasında yarattığı, gerçekte varolmayan bir tanımı sever, gerçek eşini de mümkün olduğunca bu ideal şekle sokmak için uğraşır. Bir diğer deyişle, eşini kontrol eder ve beklediği tepkileri alamadığında da ona manevi olarak kötü davranır, görmezden gelir…

Kontrolcü kişinin tek aklı benimsediğini söylemişken, bunun ne şekilde anlaşılabileceğine dair de ipucu vermek gerek: Soru sorarak! Karşısındakinin kendiyle aynı algı seviyesine sahip olduğunu düşünen birine, örneğin yukarıdaki örnekte kocanın eşine “Bana neden böyle davranıyorsun?”, “Seni neden memnun edemiyorum?” gibi sorular sorması kadında öfke yaratacaktır. Çünkü, eşinin kendisiyle aynı şeyleri düşünmediği ve aynı algıya sahip olmadığı gerçeğiyle yüzleşmiş olacaktır.

Ne düşündüğümüzü bizden iyi bilenler

Kontrolcü, her şeyi en iyi kendisinin bildiğine ve karşısındakine de bu birikimini aktarması gerektiğine inanan kişidir. Kontrolcünün hedef aldığı kişi onun için tamamen, kendi duygu ve düşüncelerinin bir yansıması olur. Yemek sipariş ederken “sen onu sevmezsin” diyerek karşısındaki kişi adına karar verir; kişi zorlandığını söylediğinde kabul etmeyerek ona kendi limitlerini dayatır ya da vakit geçirmekten hoşlandığı arkadaşlarının aslında ne kadar işe yaramaz olduklarını ileri sürerek günlük rutinini değiştirmeye çalışır.

Bunlar haricinde, kontrolcülerde görülebilen diğer birkaç özelliği de şöyle listeleyebiliriz:

– Aşırı kıskançlık, bir kontrol belirtisi olabilir. Kontrolcünün, karşısındaki kişinin ilgisinin kendisinden başka birilerinde odaklanmasını kıskanması olağandır.
– Kontrolcü kendi öfkesinin suçunu kurbanına yıkar.
– Bir öfke nöbetinden sonra değişeceğine dair sözler veren kontrolcünün davranışlarında genelde değişiklik gözlenmez.
– Kontrolcü, kurbanını tamamen kendisine bağlamak için onu hediyelere boğabilir.

Kontrolcü insanlarla nasıl baş edilebileceğini merak ediyorsanız, yeni bir yazı çok yakında Uplifers’ta olacak. Bizi takip etmeye devam edin!

Kaynak

Tower of Power 

İlgili Ürünler

Sıfır Noktası: Ho’oponopono ile Mucizeler Peşinde

Pegasus Yayınları

Secret Günlük Öğretiler

Akaşa Yayınları Yaratıcı İmgeleme

Akaşa Yayınları