X

Kolorektal kanser: Belirtileri neler, korunmak için neler yapılmalı?

Sindirim sisteminde, ince bağırsaktan sonra gelen ve kalın bağırsak olarak adlandırılan yaklaşık 1,5 metre uzunluğundaki bölüm, kolon ve rektumdur. Kolon ve rektum kanserleri, bu organların iç yüzeyindeki hücrelerden gelişir ve yakındaki lenf bezlerine yayılabilir. Aynı organı ilgilendiren bu kanser türlerine genel olarak kolorektal kanser adı verilir. 2014 yılı Türkiye Kanser İstatistikleri’ne göre Türkiye’de %8 görülme oranıyla en sık teşhis konan dördüncü kanser türü olan kolorektal kanser, ABD’de -deri kanserleri hariç- üçüncü ve kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer alıyor.

Genel olarak, kanserin yüzde 5 ila 10’unun genetik nedenlerden ortaya çıktığı, geri kalanının ise hayat tarzı ve çevresel faktörlere bağlı olduğu gösterildi. Çevresel faktörlerin tamamını kontrol edemesek de, kanserden korunmanın bir ölçüde elimizde olduğunu söyleyebiliriz. Kolon kanserinin nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber, şimdiye dek tanımlanmış risk faktörleri bize fikir veriyor. Bu yazı, özellikle kolon / kolorektal kanserden nasıl korunabileceğimize dair tıbbi yazılar gözden geçirilerek hazırlandı.

Kolorektal kanserin risk faktörleri

Genelde 50 yaş ve üstü kişilerde görülen kolorektal kanser vakalarında da, pek çok hastalıkta olduğu gibi aile öyküsü önemli. Türkiye Kanserle Savaş Vakfı’na göre, 20 bağırsak kanseri vakasının yaklaşık 1’i ailesel adenomatöz polipozis (FAP) ve herediter (kalıtsal) non-polipozis kolorektal kanser (HNPCC ya da Lynch sendromu) olarak bilinen kalıtımsal durumlardan kaynaklanıyor².

Daha önce kanser tanısı konmuş bir ya da daha fazla akrabaya sahip olan kişilerin doktora danışması ve gerekirse taramadan geçmesi kuvvetle öneriliyor.

Bağırsakta polip ya da adenom adı verilen oluşumlar ile, ülseratif kolit ya da Crohn hastalığı gibi uzun soluklu ve iltihaplı hastalıklar da bağırsak kanseri riskini artırabilir. Polip, kolon ve rektumda ortaya çıkabilen, iyi huylu bir tümördür; ancak kanserleşebildiği için, tespit edildiğinde alınması önleyici olur.

Kolorektal kanserin belirtileri

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, kolorektal kanserin belirtilerini aşağıdaki gibi sıralıyor:

  • Bağırsak alışkanlıklarında değişiklikler
  • İshal, kabızlık, bağırsakta tam boşalmama hissi
  • Dışkıda kan (parlak ya da koyu kırmızı)
  • Normalde olduğundan daha ince dışkılama
  • Genel abdominal rahatsızlık (gaz, kramplar, şişkinlik)
  • Bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı
  • Sürekli yorgunluk
  • Mide bulantısı, kusma

Bu belirtilerin hepsi mutlaka kanser olduğumuz anlamına gelmediği gibi, genelde kanser ilerlemeye ve evre atlamaya başlamadan ortaya çıkmayabilir. Dolayısıyla bu belirtileri yaşayanların mutlaka bir doktora görünmesi ve belirti şiddetine bağlı olarak uygun tedavi yöntemine doktorun karar vermesi gerekiyor. Kolorektal kanser olduğumuza karar verilse dahi, hepimizin bildiği gibi “erken tanı hayat kurtarır”.

Kolorektal kanserden korunmak için öneriler

Benzer yerlerde, neredeyse aynı düzende yaşayan kişilerin bazılarında kanser görülürken bazılarında görülmemesi, bu kişilerin vücudunda tümör oluşmadığı anlamına gelmiyor. Anjiyogenez, yani var olan kan damarlarından dallanarak yenilerinin oluşumu vücutta düzenli olduğunda, bunlar mikroskopik tümörleri beslemiyor ve böylece, tümör hücreleri çoğalıp yayılmıyor. Kanser, tümör hücreleri kendilerine besin kaynağı bulduklarında ortaya çıkıyor.

Vücudun dengesini korumak ve kanser oluşumunu tetiklemekten kaçınmak için birkaç uzman önerisi şöyle:

  • Meyve, sebze ve diğer lifli gıdaları tüketmek

Avrupa Prospektif Kanser ve Besin Araştırması (EPIC) çalışmalarına göre, meyve ve sebze tüketimi dengeli ve yeterli olan kişilerin bağırsak kanserine yakalanma riski düşüyor. Antioksidan bakımından zengin olan sebzeler aynı zamanda magnezyum gibi mineraller de içeriyor. 2012 tarihli bir makaleye göre 100 mg magnezyum dahi kolorektal kanser görülme riskini yüzde 12 azaltıyor. Yapılan başka bir çalışma da, kuru eriğin bağırsak bakterilerinin oluşumunu destekleyerek kanser riskini azalttığını öne sürdü.

Antioksidan bakımından zengin olan sebzeler aynı zamanda magnezyum gibi mineraller de içeriyor.

Araştırmalar, meyve ve sebzelerin yanı sıra tahıllarda da bulunan lifi tüketmenin de kolorektal kansere karşı alınabilecek önlemler arasında olduğunu gösteriyor. Ayrıca zeytinyağı gibi doymamış yağ kullanmaya dikkat etmek de önemli.

  • Sarımsak yemek

Bağışıklık sistemini güçlendiren ve tansiyonu düşürmeye yardımcı olan sarımsak, özellikle çiğ halde yendiğinde mide ve bağırsak kanseri riskini azaltıyor.

  • D vitamini seviyesine dikkat!

Araştırmalar gösteriyor ki, kanda D vitamini eksikliği, kolorektal tümörlerin gelişimini, dolayısıyla kanser riskini arttırıyor. Yeterli güneş ışığı ve (şayet hekimler tarafından öneriliyorsa) D vitamini takviyesi D vitamini eksikliği yaşamanızı önler.

  • İşlem görmüş etlerden uzak durmak

Salam, sosis ve jambon gibi işlem görmüş etlerden uzak durmak ve kırmızı etten çok beyaz ete ağırlık vermek faydalı olur, diyor makaleler. İşlem görmüş etlerde ortaya çıkan nitrat, sadece kolorektal kanser değil, pek çok kanser türü için de riski artırıyor.

  • Sigara ve alkol tüketimi kritik

Karaciğer yetmezliği ve siroz gibi pek çok karaciğer hastalığı alkol kullanımına bağlı olarak arttığı gibi, sigara ve alkolün kolorektal kanser riskini büyük oranda artırdığı kanıtlandı. Sigarayı bırakmak ve alkolü bırakmıyorsanız da azaltmak, daha sağlıklı yaşamanızı sağlar.

İlginizi çekebilir: Şaşırtıcı ama doğru 12 sağlık önerisi

Kaynaklar:

Mercola

MedicalNewsToday

cancer.org

kanser.gov.tr

Kanser Vakfı

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale