X

“Klip kültürü”ne dengeli bir bakış: Klip kültürü nedir, olumsuz etkilerinden nasıl kurtuluruz?

Bilinç mozaikleşebilir ve hatta günümüzde mozaikleşmiş bir duruma da geldi. Sosyal medya bağımlılığının sunduğu çok sayıda ve alakasız olan bilgi bloğunu algılamaya ve analiz etmeye odaklanan zihinlerimiz bizi bütünlüğü anlamaktan bazen uzaklaştırıyor. Mini bilgi flaşları nedeniyle önceki zihinsel hücrelerimize uymayan, birbiriyle ilgisi olmayan haberleri ve girdileri öğrenemez hale gelebiliyoruz. Bu olgunun toplumda aldığı hale “klip kültürü” deniyor.

“Klip kültürü” ve onunla ilişkili olan klip düşünme olgusu ilk kez Alvin Toffler tarafından 1980’lerde araştırılıyor. Toffler’ın ardından ise hem Avrupalı hem de Rus araştırmacılar tarafından çeşitli alanlarda aynı olgu incelenmeye başlanıyor. Örneğin, Rus filozof Girenok (2014), bu tür düşünmeyi, bir kişinin “sadece bir darbeye” yanıt verme konusundaki belirli bir yeteneği olarak nitelendiriyor. Kanadalı filozof McLuhan (2005), elektronik iletişim araçlarının aktif kullanımının insanlığı “yazı öncesi çağa” geri götürdüğüne ve bunun temel olarak doğrusal karakter dizisinin bozulmasına yol açtığına dikkat çekiyor. Görüldüğü gibi araştırmacılar bu konuyu oldukça kötümser yaklaşıyor. Acaba klip düşünme olgusu bu kadar kötü bir şey mi?

Dijital bir cihazdaki bilgi kaynakları boldur. Anlık mesajlaşma programlarındaki ve sosyal ağlardaki tüm mesajları, forumlardaki ve bloglardaki gönderileri, e-postaları ve SMS mesajlarını okumamız, yanıtlamak için zaman ayırmamız ve bu işlemeleri yaparken yeni gelen gönderileri de takip etmemiz gerekebilir. Böyle bir bilgi ağı peşinde koşmanın yarattığı telaş, muhatabına gelen bilgileri derinlemesine analiz etmek için kesinlikle zaman bırakmaz, yalnızca hızlı bir bakış için eleştirel düşünmeyi azaltmaya yardımcı olur.

Unutulmamalıdır ki bizlerin küresel internet ağı üzerinden günlük olarak tükettiğimiz bilgiler çoğu zaman derinlikli değildir, tam tersine birçoğu çok yüzeysel, kolay algılanan verilerdir. Russkikh’e (2015) göre, çağdaşlarımız ve büyük çoğunlukla da gençler artık ciddi bilgileri okuma yeteneğine sahip değil. Akıllı telefon ekranından bilimsel bir metin okurken bile, çeşitli uygulamalardan gelen mesajlar ve bildirimler tarafından sürekli olarak dikkat dağılacak, zihin bildirimler arasında geçiş yapacak ve bu da bilgi algısını büyük ölçüde yavaşlatacaktır.

Farklı bilgi bloklarının gözlerin önünde hızlı ve sürekli bir şekilde değiştirilebilirliği, alınan bilgilerin genel özelliklerinin kısa süreli ezberlenmesine yol açar; yayınlanan çok uzun bir metin bloğundan sonra “çok uzun, okumadım” ifadesini sıklıkla görürüz. Bu hem yaratılan hap bilgi tüketimi açlığının hem de küçücük bir ekrandan asla metnin tamamını görememenin yarattığı bir algılama problemidir.

Bu problemi günümüzde hepimiz yaşıyoruz ama belki de en büyük zararı eğitim alan küçük ve genç bireyler yaşıyor. Olaylar arasında nedensel bir ilişki kurulamaması, öğrencilerin uygulamalı derslerdeki makaleleri anlamlı bir şekilde tekrar anlatamaması, sayfadan okumak zorunda kalması vb. durumlar bu olgunun doğrudan sonuçlarıdır.

Kısa süreli bellek, klip düşünmenin ayrılmaz bir özelliğidir. Beynin her taraftan gelen aşırı bilgi nedeniyle aşırı yüklenmesini engelleyen şey budur. Ancak eğitim açısından bu etki tersine çalışır; bir soruyu cevapladıktan kısa süre sonra, öğrenci sunulan bilgiyi tekrar edemez, çünkü beyni zaten onu kesmiş ve gereksiz olarak etiketleyip hafızadan silmiştir. Not alma, akış şemaları oluşturma, yüksek sesle konuşma ve tekrar anlatma yoluyla pekiştirilen belirli bir materyalin bilinçli olarak ezberlenmediği durumlarda, internette bulunan bilgiler, basılı olarak bile olsa, öğrencinin bilişsel yeteneklerini geliştirmeyecektir. Bu bilgi, onun bilincinden ayrı olarak var olacak, oraya sadece metni okurken söylendiği süre için dozlanmış bir biçimde ulaşacaktır. Sorunun cevabının tamamlanmasının ardından, çeşitli internet uygulamalarının bin kısa mesajına yer açmak için bilgiler silinecektir.

Yoğun bilgi akışını filtreleyerek ve onu küçük parçalara ayırarak beyni aşırı yüklenmeden korumak, çoklu görevleri yerine getirebilmemizi kolaylaştırmak, hızlı cevap bekleyen sorunlarda atak olmamızı sağlamak gibi olumlu yönleri de olan “klip düşünme fenomeninin” en olumsuz yönü, bireyin kendisini aldatmasına ve reklam, pazarlama ve manipülatif politika gurularının etkilerine açık hale gelmesine yol açmasıdır çünkü alınan bilgiye eleştirel yaklaşım yeteneği çoktan kaybolmaya başlamıştır.

Dikkat eksikliği, yeni bilgilere açık olma arzusunun kaybı, yaratıcı olmak için gereken yeteneklerin azalması diğer sonuçlarıdır. Bu fenomeni avantajımıza çeviremezsek, bir süre sonra hayata dair anlamlandırma arayışlarından vazgeçmeye başlayacak, zihinlerimizdeki çelişkilerin kaosuna maruz kalarak hayatın zorluklarını ele almak için karar vermede tutarsızlık yaşayacak ve hatta bunların sonuçları için tamamen zayıflayan bir sorumluluk duygusu ile baş başa kalmaya başlayacağız. Ayrıca cehaletin yüceltilip bilgeliğin aşağılanması nedeniyle haklı olduklarından şüphe duymayanların dünyasında geleceğimiz kolayca tahrip de edilebilecektir. Klip bilincini dengeye oturtamayan bir toplum, rasyonel temelleri ve mantığı neredeyse tamamen yok sayabilecektir.

Yukarıdakilerle bağlantılı olarak, ideolojik değişim prizması da dahil olmak üzere, yeni bilgi teknolojilerinin bireyin ve toplumun oluşumu üzerindeki etkisini analiz etmek için acil bir ihtiyaç vardır.

Klip düşünme tarzından nasıl kurtuluruz?

1. Paradoks yöntemi. Profesör Mikhail Kazinik tarafından kullanılır. Bu yöntem, eleştirel bilgi algısını teşvik eden bir çelişki yaratmaya dayanmaktadır. Her fenomen veya tarihsel olay için birbirini dışlayan iki tez bulabilir ve her birini analiz etmeye çalışabiliriz.

2. Kitap okumak. Klişe bir cümle gibi gelse de kitap okumak çok iyi bir panzehirdir.

3. Sunum veya deneme. Okuduğumuz bir film, kitap veya makale hakkındaki izlenimlerimizin kısa bir analizini yapmaya çalışabiliriz. Fikrimizi desteklerken olumsuz ve olumlu noktaları dürüstçe yansıtabiliriz.

4. Tartışmalara katılım sağlamak. Sosyal medya ağları, artıları ve eksileri olan mekanizmalardır. İnterneti artısıyla kullanabilmek, eleştirel ve sistemsel düşünmenin geliştirilmesi için ideal platforma erişmemizi sağlar. Güvenilir kaynaklardaki yayınları argüman olarak aramak ve en önemlisi de kendi düşüncelerimize karşı olan savları dikkatlice dinlemek veya izlemek iyi bir adım olabilir.

5. Dijital detoks. Zaman zaman uygulamalardan, anlık mesajlaşma programlarından ve sosyal medyadan uzaklaşabiliriz. Yaratıcılığımızı tetikleyen yollar arayabiliriz -ki bu tetikleyiciler çoğun zaman gerçek hayatta karşımıza çıkar. Bir dostla konuşurken, bir çocukla oynarken ya da bisiklet kullanırken insanın yaratıcılığı daha fazla ilham bulabilir.

6. Meditasyon. Bu ruhsal bir uygulama değil, odaklanmanıza, arka plan kaygısından ve bilgi gürültüsünden kurtulmanıza yardımcı olan zihinsel bir egzersizdir. Beyni eğitir ve psikolojik düzeyde yardımcı olur.

7. Bilişsel-davranışçı terapi. Beyni “yeniden yapılandırmak” ve kötü düşünme alışkanlıklarından kurtulmakla görevli psikoterapi ağır durumlar için denenebilir.

Aslında klip düşünme olgusu bir bozulma olarak değil de, bir adaptasyon olarak ele alınabilir. Beynimiz çok esnektir, değişen koşullara hızla tepki verir ve yeni özellikler geliştirir. Sadece onları nasıl kullanacağımızı öğrenmeniz gerekiyor. Örneğin günümüzde çok büyük miktarda bilgiyi ezberlemek yerine, onu hızlı bir şekilde bulabilmek, işleyebilmek ve görevleriniz için kullanabilmek çok daha önemlidir. Gelecek neslin yeni bir bilişsel sıçrama yaşaması ve düşünceleri çok farklı olması mümkündür. Yeter ki biz dengeyi bulabilelim…

Kaynak
A.R. Bukharbaeva, L.V. Sergerva-Clip thinking of generation Z
Andrey L. Kraynov, N.V. Shalaeva-Influence Of Clip Thinking On The Cognitive Abilities Of Students
G.P. Bakhtina- Computerization of society and the problem of “clip thinking”
NewsyList- What Is Clip Thinking And How To Benefit From It?

İlginizi çekebilir: Psişik uyuşma nedir ve bu uyuşukluk halinden nasıl çıkabiliriz?

Şerife Günaydın Karaköse: Yazar Şerife Günaydın Karaköse, 1980 Adana doğumlu. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Çağ Üniversitesi Özel Kamu Hukuku Yüksek Lİsansı'nı bitirmekle hukuk dünyasına girdi ve avukatlık mesleğine de halen devam ediyor. "Three", "The Shadow House","Happiest Hour","Uzaya Kaçan Küpe" ve "Keyfi Yanılsamalar" isimli kitapları hem Amazon hem de Barnes and Noble da online olarak yayımlandı. Yazarın denemelerini aktardığı www.allbyourselves.blogspot.com adlı bir blogu mevcut; aynı zamanda @mind_index Instagram profilinde de sanattan bilime, felsefeden psikolojiye kadar pek çok konu hakkında da içerik üretiyor.

‘Evdeki herkes barista’: Bosch VeroBarista ile kahve deneyiminizi zirveye taşıyın

Kahve, şüphesiz ki pek çoğumuz için lezzetli bir içecekten çok daha fazlası; adeta bir tutku, bir ritüel… Sabahın ilk ışıklarında enerji veren, gün içindeki küçük molalarda kendimizi şımartmamızı sağlayan, bazense sohbetlerin tadını ikiye katlayan en keyifli eşlikçi. O yüzden günün farklı anlarını, farklı kahvelerle taçlandırmak gibisi yok; ne de olsa her anın kendine has bir kahvesi var. Güne enerjik bir başlangıç yapmak için yoğun aromalı bir americano ya da gün içinde en sevdiğimiz tatlının yanında yumuşak içimli bir cappuccino en iyi seçim olabilir.



Peki ya bu seçimlerimizi evde barista ustalığıyla hazırlayabilir miyiz? Elbette. Bosch Tam Otomatik Kahve Makinesi VeroBarista ile günün her anına ve her damak tadına uygun lezzetli kahveler hazırlamak mümkün; çünkü VeroBarista ile evdeki herkes barista. Her fincanınızı ustalık eserine dönüştürmeye hazırsanız, işte VeroBarista ile yapabilecekleriniz:

Kahve çekirdeklerini dilediğiniz gibi öğütebilirsiniz

Barista ustalığında lezzetli kahveler hazırlayabilmenin ilk adımı, kahve çekirdeklerini doğru bir şekilde öğütmekten ve tazeliği korumaktan geçiyor. Güzel haber; VeroBarista tüm bunları sizin için yapıyor. CreamDrive, yüksek kaliteli seramik kahve öğütme ünitesi ve özel aroma koruyucu çekirdek haznesi ile günün her saati taze çekilmiş kahve çekirdekleriniz hazır.

Üstelik çekirdek öğütme inceliğini de dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Arka arkaya iki öğütme ve ısıtma sayesinde ekstra güçlü kahvenizi tadı daha az acı olacak şekilde hazırlayabilirsiniz. AromaDouble Shot Fonksiyonu ile kahve aromasından ödün vermeden ekstra yoğun kahveler hazırlamak da mümkün. E bir barista daha ne ister, öyle değil mi?

Farklı anları, farklı kahve çeşitleriyle taçlandırabilirsiniz

Taze çekilmiş kahve çekirdeklerinin mis kokusunun yanı sıra kahve hazırlamanın en güzel yanlarından biri de hiç şüphesiz her damak zevkine uygun farklı seçenekler yapabilmek. Sert tatları sevenler, yumuşak içim tercih edenler ya da daha eğlenceli köpüklü bir şeyler arayanlar… VeroBarista’da herkes için bir şeyler var. Cappuccino, flat white, latte macchiato, sütlü kahve, OneTouch Function ile hepsini tek tuşla hazırlayabilirsiniz. Dahası, yoğun tatları seviyorsanız americanonuz da VeroBarista ile hazır.

Belirtmekte fayda var ki; bir barista ustalığında kahve hazırlayabilmek için özellikle sütlü kahvelerde doğru lezzeti yakalayabilmenin en önemli sırrı sütün sıcaklığını ve kıvamını doğru ayarlayabilmek. Neyse ki VeroBarista, ideal demleme sıcaklığı konusunda tam bir usta. Sütlü kahvelerde bile mükemmel sıcaklığı yakalıyor, süt köpüğü ve sıcak su hazırlama seçenekleri ile her kahve türünü lezzetten ödün vermeden hazırlıyor. Ayrıca sütlü kahveleriniz için de hortumlu süt adaptörü sayesinde esnek çözümler sunuyor. İster kutudan, ister şişeden, ister kendi termosundan süt alın, VeroBarista ile sonuç hep aynı; hep mükemmel.



Kişisel tercihlerinizi kaydedebilirsiniz

Geçek bir barista kahve hazırlarken mutlaka kişisel dokunuşlarıyla fark yaratır; VeroBarista da evdeki herkesin kendi ‘barista’ dokunuşunu ekleyebilmesi için kişiselleştirilmiş tercihlere göre 4 adede kadar favori kahve kaydedebilme özelliğine sahip. Böylece her yudumda tam da istediğiniz gibi bir lezzete kavuşabilirsiniz. Ayrıca evinizde baristalığı başkasına devretmeniz gereken anlarda da kahvenizin yine tam istediğiniz gibi hazırlanacağından da emin olabilirsiniz 🙂 Sıfır risk, bol lezzet…

En sevdiğiniz kahveyi, en sevdiğiniz fincanda içebilmeniz için de VeroBarista üstüne düşeni yapıyor ve yüksekliği ayarlanabilir kahve çıkışı sayesinde 15 cm yüksekliğe kadar ayarlanabiliyor. En uzun latte macchiato bardaklarınızı bile rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Zamandan ve enerjiden tasarruf edebilirsiniz

Kahve hazırlarken lezzet kadar önemli bir şey daha varsa; o da şüphesiz ki zamandan ve enerjiden tasarruf edebilmek. VeroBarista, minimum ısınma süresiyle 45 saniye gibi çok kısa bir zamanda kahvenizi hazır hale getiriyor. Ayrıca her kahveden sonra autoMilkClean süt temizleme sistemi ile tam otomatik temizlik sunuyor ve kolayca çıkartılabilir damlama tepsisi, kahve posası kabı ve süt ağızlıkları bulaşık makinesinde yıkanabiliyor. Yani kahve keyfiniz bittiğinde sizi temizlikle hiç yormuyor. Ve son olarak ZeroEnergy Auto-off otomatik kapanma özelliği ile belirlenen saatten sonra enerji tasarrufu yapmak için kapanıyor, sizi düşündüğü kadar çevreyi de düşünüyor. Kim hem çok lezzetli kahveler yapan hem de akıllı özellikleriyle kahve hazırlamayı mükemmel bir deneyime dönüştüren böylesi bir yardımcıyı evinde istemez ki?

Siz de evinizin baristası olmaya hazırsanız, en lezzetli kahveleri kendi damak tadınıza göre ayarlamak ve her defasında mükemmel sonuçlar elde etmek için hemen tıklayabilir, VeroBarista ile tanışabilirsiniz.

*Bu yazı Bosch katkılarıyla hazırlanmıştır.





21 Günde Ustalaş: Hayatınızı dönüştürmenin kısa rehberi

Günümüz dünyasında insanlar hızlı ve etkili çözümler ararken, uzun vadeli değişikliklerin ne kadar süre gerektirdiği sorusu akıllarda yer ediyor. Araştırmalar, bir alışkanlık kazanmanın 21 günlük bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu gerçek, “21 Günde Ustalaş” serisini şekillendiren temel düşünce. Omega Yayınları’nın yayımladığı ve Marie-Claire Carlyle, Leon Nacson ve David A. Phillips gibi alanında prestijli yazarların katkıda bulunduğu seri, hayatın farklı alanlarında bir dönüşüm yaşamak isteyen okurlara kısa ama derinlemesine bir yolculuk sunuyor. Peki, bu serinin her kitabı, okura nasıl dokunuyor? Gelin, seriye birlikte göz atalım.



Marie-Claire Carlyle-Para Mıknatısı: Zenginliğe Giden Yolda Bir Yol Haritası

Serinin ilk kitabı olan Para Mıknatısı, parayla olan ilişkimize yeni bir perspektif getiriyor. Carlyle, paranın sadece maddi bir unsur olmadığını, aynı zamanda kişisel değerimizin ve başkalarına sunduğumuz katkının bir yansıması olduğunu öne sürüyor. Kitap, okuyucuları “zengin” olmanın ötesine taşıyarak, yaşamlarında gerçekten neye değer verdiklerini sorgulamalarına yardımcı oluyor. Paranın bir enerji olduğu fikri üzerine kurulu bu kitap, hayata daha fazla refah çekmek isteyenler için önemli adımlar sunuyor. Okur, mevcut finansal alışkanlıklarını gözden geçirmeye ve “para mıknatısı” olma yolunda ilerlemeye davet ediliyor. Carlyle’ın dili basit ama etkileyici. Kitap, “Paranın Değeri” ve “Niyet Etmenin Gücü” gibi bölümlerle, paraya olan bakış açınızı tamamen değiştirebilir. Ancak bu kitap, sadece bir kişisel gelişim kitabı değil; alışkanlıkları kökten dönüştürmek isteyen herkes için bir rehber niteliğinde. Para ve refah konusunda mevcut düşünce kalıplarını yıkmak isteyen okurlar için güçlü bir başlangıç noktası sunuyor.

Leon Nacson-Rüyalar: Bilinçaltınızı Keşfetmek İçin Bir Araç

Serinin ikinci kitabı olan Rüyalar, sadece uyku sırasında yaşadığımız olayların ötesinde, bilinçaltımızın derinlerine bir yolculuk yapmamıza yardımcı oluyor. Nacson, rüyaların anlamını çözebilmek için onları hatırlamanın önemini vurgularken, okuyuculara kendi rüya günlüğünü tutmanın faydalarından bahsediyor. Modern yaşamın karmaşasında, rüyalarla ilgili sembollerin ve temaların nasıl çözüleceğine dair pratik bilgiler sunuyor. Kitap, rüya yorumlamada bireysel deneyime önem vererek okuyucunun kendi rüyalarının dilini öğrenmesini sağlıyor. Rüyaların sembolizmi üzerine yoğunlaşan bölümler, okurun bilinçaltına dair ipuçlarını yakalamasını kolaylaştırıyor. “Düşmek, Uçmak ve Kovalanmak” gibi herkesin yaşamış olabileceği rüya temalarına açıklık getirirken, kişinin ruhsal yolculuğunda bir rehber olma niteliği taşıyor. Nacson, rüyaların günlük hayatımızdaki yansımalarına dikkat çekiyor; bu da kitabı okura bilinçaltıyla ilgili derin bir keşif fırsatı sunan önemli bir araç haline getiriyor.

David A. Phillips-Numeroloji: Sayıların Gizemli Dünyası

Üçüncü kitap Numeroloji ise, yaşamın derin sırlarını anlamak için sayıların gücüne odaklanıyor. Phillips, Pisagor’un öğretilerine dayanan bu kadim bilim dalını modern hayata uyarlayarak, insanların kendilerini ve çevrelerindekileri daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Numeroloji, sadece kişilik analizi değil; aynı zamanda kariyer seçimleri, ilişkiler ve ruhsal gelişim açısından da rehberlik sunuyor. Phillips, kitabında sayılara dair teorik bilgilere ek olarak, gerçek dünyadan ünlü örnekler sunarak konuyu daha somut bir hale getiriyor. “Ruh Sayıları” ve “Adların Gücü” gibi bölümler, okurların kişisel yaşamlarına dair önemli çıkarımlar yapmasına olanak tanıyor. Numerolojiye ilgi duymayanlar bile, bu kitap sayesinde yaşamlarını yeni bir gözle değerlendirmeye başlayabilir.

21 Günlük Yolculuk: Alışkanlıklar ve Dönüşüm

Bu seri, alışkanlıkların nasıl şekillendiğine ve yaşamda yeniye yer açmanın neden önemli olduğuna dair kapsamlı bir rehber niteliğinde. Her kitap, 21 gün boyunca okuru derin bir içsel yolculuğa çıkarıyor ve bir yandan kısa süreli bir rehber gibi görünse de her birinin arkasında büyük bir felsefi altyapı bulunuyor. Para Mıknatısı, finansal refahın anahtarlarını sunarken; Rüyalar bilinçaltımızı çözmemize yardım ediyor ve Numeroloji kişisel potansiyelimizi anlamamıza kapı aralıyor. Bu serinin en büyük gücü, herkesin hayatında bir noktada değişiklik yapma ihtiyacını hissetmesi ve 21 gün boyunca süren bu küçük ama etkili adımların, büyük dönüşümlere yol açma potansiyelinde yatıyor. Her kitap, farklı bir tema etrafında dönse de ortak payda: Bireyin kendi gücünün farkına varmasını sağlamak ve bunu bir alışkanlığa dönüştürmek.



Sonuç olarak, “21 Günde Ustalaş” serisi, hayatta bir adım öne geçmek ve yeni bir başlangıç yapmak isteyenler için ilham verici bir çalışma. Her kitabın derinliği, okurun kendine dair yeni keşifler yapmasına olanak tanıyor. Seriyi okurken hem kişisel gelişiminize katkıda bulunacak hem de alışkanlıklarınızı yeniden gözden geçireceksiniz. Hayatta yeni bir sayfa açmak için siz de bu 21 günlük yolculuğa çıkmaya hazır mısınız?

Bu yazı Deniz Poyraz tarafından kaleme alınmıştır.

İlginizi çekebilir: Yaratıcılık bir hayal mi? Yaratıcı olmak mümkün mü? İyi ama nasıl?





İlgili Makale