X

Kitlesel özelleştirme (mass customization) hızlı moda endüstrisinin çevreye verdiği zararı azaltabilir mi?

Her alanda olduğu gibi moda sektöründe de hızlı tüketimin norm haline geldiği günümüzde, global pazarda görünürlüğü olan pek çok marka artan talebi karşılamak amacıyla sattığından çok daha fazla ürün üretip daha fazla stok yaratmaya çalışıyor. Bu durumsa gezegendeki kaynakların gereğinden fazla tüketilmesine ve kirletilmesine yol açıyor. Örneğin, S/M/L/XL gibi sabit kalıplarda, belirli sayılarda üretilen pek çok üründe belirli bedenlerin hızla tükendiğine, bazı bedenlerin ise indirim döneminde bile talep görmediğine ve tüketiciler tarafından tercih edilmediğine mutlaka dikkat etmişsinizdir. Peki, bu stok fazlası ürünlere ne olduğunu hiç merak etmiş miydiniz? Dünyadaki toplam sera gazı emisyonlarının yaklaşık %10’unu moda sektörü üretirken, hızlı tükenmesi ihtimaline karşın fazla stokla üretilen, büyük çoğunluğu plastikten üretilmiş polyester gibi kumaşlara sahip pek çok ürün her geçen gün daha da büyüyen çöp yığınlarının bir parçası haline geliyor ya da yakılarak sera gazı halinde atmosfere karışıyor. Hızlı moda endüstrisinin çevreye verdiği zararı azaltmanın bir yolu olarak ortaya atılan ‘kitlesel özelleştirme’ (mass customization) fikri, müşterilerin kendi zevklerine ve ölçülerine göre büyük moda markalarından kişiselleştirilmiş giysi talebinde bulunabildikleri bir sistem oluşturulmasını merkezine alıyor.

Moda sektöründe ihtiyaç fazlası üretimin önüne geçmeyi amaçlayan bu fikir her ne kadar lojistik zorlukları ve üretim süresini uzatması nedeniyle markalar tarafından tercih edilmese de, Kaliforniya UC Riverside Üniversitesi’nde Üretim ve Hizmet Operasyonları Yönetimi alanında yapılan yeni bir araştırma, doğru koşullar altında yapılan kitlesel özelleştirmenin, moda sektöründe daha yüksek karla ve çevresel atıkları önemli ölçüde azaltarak üretim yapılmasını mümkün kılabileceğini öne sürüyor.

Giysileri toplu olarak üretmeye devam eden ancak kişiselleştirmeye de imkan veren ve stoklarını arz-talep dengesi sağlayarak doğru yönetebilen markalardan kendi bedenlerine, zevklerine ve tercihlerine uygun olarak tasarlanmış giysiler almaya istekli olan tüketiciler sayesinde, özellikle stok fazlası üretim nedeniyle zarar eden firmaların üretim süreçlerini çok daha sürdürülebilir ve çevre dostu hale getirebilmeleri mümkün olabilir.

Kaliforniya UC Riverside Üniversitesi Üretim ve Hizmet Operasyonları Yönetimi bölümünde akademisyen olan Adem Örsdemir ve Pennsylvania Üniversitesi’nden araştırmacı Aydın Alptekinoğlu’nun ortak çalışması olan araştırma, kişiselleştirilebilir moda anlayışını benimseyen ancak seri üretim de yaparak hibrit bir sistem sürdüren bir moda firmasının süreçlerini analiz etti. Araştırmacılar, şirketin gelirini en üst seviyeye çıkarmak için yaptığı ürün seçimlerini, ürünlerin değerini ve stok yönetimi süreçlerini modelledi. Araştırmacılar, üretici firmaların uzun vadede kişiye özel tasarım seçenekleri sunmalarının hızlı moda endüstrisinde yer alan markaların karlılığını önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koydu.

Araştırmacıların oluşturduğu modele göre, tüketiciler kendilerine özel üretilen giysiler için görece daha uzun bir süre beklemeye ikna edilebildiğinde kişiselleştirilmiş seri üretimin hem hem tüketici, hem çevre, hem de üretici için getirileri önemli ölçüde artıyor. H&M gibi hızlı moda markalarının stok fazlası ürünlerini elden çıkarma ya da geri dönüşüm maliyetleri yasal düzenlemelerle artırılabilirse, bu hibrit modelin çok daha hızlı şekilde yaygınlaşabileceği ve pazar payı çok büyük olan firmalara daha fazla fayda sağlayabileceği öne sürülüyor. Bu noktada, özellikle hibrit modele geçiş aşamasında seri üretim ve kişiselleştirilmiş üretim arasında iyi bir dengenin sağlanması ve moda markalarının her iki süreci de dengeli bir şekilde yürütebilmesi gerekiyor.

Yapılan bu araştırmadaki modelleme şimdilik moda sektörü üzerinden kurgulanmış olsa da, araştırmacılar çalışmanın bulgularından yola çıkarak fazla üretimin çevresel problemler yarattığı farklı endüstrilerde benzer çalışmalar yapılabileceğini vurguluyor.

İlginizi çekebilir: Sürdürülebilir moda: Hem tarz sahibi olup hem çevreci kalabilmek

Kaynaklar: Science Daily, Title Press, 10 News 

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale