X

Kişiler arası ilişkilerimizdeki mevcut durumumuz: Günümüzden mi kaynaklanıyor, yoksa erken dönemlerimizden mi?

Erken deneyimler ve şemalar, etkileşim ritmleri, teröpatik süreç üzerine…

İnsan dünyaya geldiği andan itibaren iletişim kurarak ihtiyaçlarını gidermeye çalışmıştır. Yaşamın ilk dönemlerinde ebeveynlerle (anne, baba vs.) kurulan ilişki, yaşamın sonraki dönemlerinde kurulan ilişkileri belirlemede önemli role sahiptir. Bireyin ilk zamanlardaki içselleştirmelerinin yarattığı kaygı ne derece karşılanırsa (tepkilerin tutarlı, doyurucu, tamamlayıcı olması bakımından) bu duruma bağlı olarak daha sonraki dönemde ötekini kaybetme korkusu, özerklik durumları bir o kadar belirgin yaşanmaktadır.

Kişilik gelişimi ve davranışların temeli bu dönemdeki ilişkimize bağlı olarak yapılanmaktadır. Kişiler arası ilişkiler; algılanan ebeveynlik stilleri, erken dönem uyumsuz şemalar ve kendilik algısı beraberinde yine erken dönemde çevreyle kurulan ilişkiler ve deneyimler sonucu oluşmaktadır. Ve tüm bu önemli noktaların, bireylerin kişiler arası ilişki biçimlerini etkilediği, ilişki deneyimlemelerinde ortaya çıkmaktadır. Burada önemli olan bireyden çok bireyin dış dünya ile kurduğu ilişki biçimleridir.

Bizler, ilişki biçimlerimizi aslında etkileşim ritmlerimiz ile belirlemekteyiz. Yani ilişkideki yoğunluğumuz, zamanlamamız ve ilişkiyi nasıl yapılandırdığımız ile. Kişiler arası ilişkilerde duygu, düşünce ve davranış stilleri yani kişiler arası dinamizmlerin, ilişkinin yapısını etkilediğini, ilişkiye katkımızı göstermekte olduğunu, beraberinde gelen tanışıklık ve samimiyetin ise ilişki yoğunluğunu etkilediğini bilmekteyiz. Bu ritmlerin nasıl işlediği ise hem bizim iletişim kurma biçimimizi göstermekte hem de psikopatolojiyi anlamada bize yardımcı olmaktadır.

Sağlıklı ilişkiler mi kuruyoruz yoksa çoğu ilişkimizde başarısız mıyız?

Yetişkinlik dönemlerinde karşımıza çıkan psikopatolojik hastalıkların temelinde çocukluk ve ergenlik döneminde kurulan problemli kişiler arası ilişkilerin bulunduğu birçok çalışma ile kanıtlanmıştır. Olumsuz şemalar ve problemli kişiler arası ilişkilere bir örnek olarak şöyle bir durumdan bahsedebiliriz:

Birey ilişki sürecinde öfke duygusunu bir tehdit olarak algılayan bir şemaya sahipse, öfkesini sözel olarak ifade etmeyecek, sözel olmayan iletişiminde ise öfke duygusu gözlemlenecektir. Başka bir örneğe bakacak olursak; psikolojik olarak olumsuz, uyumsuz bireyler davranışları itibariyle ilettikleri mesajların farkında olamadıklarından aldıkları memnuniyetsiz, ya da daha karışık duygu ifadelerini içeren geri bildirimleri adlandıramamakta ve ortaya çıkan patolojik durum süreklilik göstermekle birlikte ilişki kuramaz hale gelinmektedir. Bu bireyler geçimsiz olarak damgalanmaktadır. Olumsuz duygulanımlara ve uyumsuz davranışlara yol açtığı halde şemalar bireye doğru gelmektedir, şema bireye tanıdıktır, bireyce bilinir.

Bireyler kendilerini şemalarını tetikleyen durumlara daha yakın hissetmektedirler. Bu durum uyumsuz, olumsuz şemaların temelini sağlamlaştırıcı ve sürdürücü olmaktadır. Aynı zamanda bu durum bireylerin şemalarının farkında olmamalarına ve bu şemaların dirençli olmasına da yol açmaktadır. Güvenli bağlanma, özerklik, duygu ve düşünceleri ifade edebilme, olumlu benlik algısı, amaç ve gelişim gibi maddesel bazda üzerinde durulacak gereksinimler doyuruldukları takdirde, ilişkilerde etkin iletişim kurabilen, ilişkileri yönetebilen, farklı ortamlara uyum sağlamada rollerinin farkında olan bireyler haline gelmek bir sonuç olacaktır.

İlgili yazı: Karşınızdaki kişiye bağlanma şekliniz ilişkinizi nasıl etkiliyor? 

Kişiler arası ilişkilerde teröpatik süreç ise, öncelikle bilgilendirmek, farkındalık yaratmak ve işbirliği sağlamak adına psikoeğitim vermek, kişiler arası envanterden yararlanarak bireylerin hayatındaki önemli kişileri ve ilişki biçimlerini anlamak, ilişkilerde yaşadığı çatışmalarda hangi yollarla başa çıkıldığının anlaşılmasını sağlayarak bu durumun farkına vardırmak, yaşanılan/yaşanılmış ilişkilerin niteliği, süresi ve mevcut durumu üzerine konuşmak, mevcut ilişkileri etkilediği düşünülüyorsa erken dönemdeki gelişimsel sürece ve deneyimlere bakmak (şemalar, benlik algısı üzerine konuşmak), belirti ve kaygılara dayanarak problem alanı belirlemek (bitirilmemiş iş/çözülmemiş yas, rol çekişmeleri, rol geçişleri, kişiler arası yetersizlikler) şeklinde işlemektedir.

İdil Arasan Doğan: İstanbul doğumlu olan Öğr. Gör. İdil Arasan Doğan, Üsküdar Üniversitesi Psikoloji Yüksek Lisans programı ile başladığı akademik yaşamını Psikoloji Doktora Programı ile sürdürmektedir. Yüksek Lisans Bitirme Tezini, Prof. Dr. A. Oğuz Tanrıdağ danışmanlığında "Alzheimer Hastaları Bakım Veren İyi Oluş Psikoeğitim Programının Bakım Verenlerin Tükenmişlik Sendromu Üzerine Etkisi" konusunda vermiştir. Üsküdar Üniversitesi Anne & Bebek Ruh Sağlığı Merkezi ve Türkiye Alzheimer Derneği’nde yönetim kurulu üyeliği bulunmaktadır. Akademik çalışmalarına; geriatri, anne & bebek ruh sağlığı, kişilerarası ilişkiler, pozitif psikoloji bağlamında devam etmekle birlikte özellikle yaşlanma, demans; Alzheimer, kişilerarası ilişkiler alanlarında yoğunlaşmıştır. Yapılandırmış olduğu "Hasta Yakınları İyi Oluş Programı"nı Kadıköy Alzheimer Merkezi’nde 3 yıl boyunca uygulamıştır ve halen aynı merkezde ayda 1 kez olmak üzere "Hasta Yakını Destek Programı"nı yürütmektedir.

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale