X

Kendinizle gurur duymak zor mu: Imposter Sendromu yaşıyor olabilirsiniz

Şansım yaver gitti. Benim yerimde kim olsaydı yapardı…
Herkes ne kadar iyi olduğumu söylüyor… Ne saçma… Ben özel bir şey yapmadım ki…
Benim fikirlerimi kim ne yapsın?
Ben bu notları/pozisyonu hak etmiyorum.

Bu ifadeler impostor sendromu diye bilinen kişinin kendini bir nevi “sahtekar” gibi hissettiği ve kendi başarılarını, performansını değersizleştirdiği bir durum. Psikolojide ortaya çıkışı 1978… Kadınlarda tespit ediliyor öncelikle.

Nilay Örnek’in Nasıl Olurum adlı podcast’lerinde Teoman’ı dinlerken çarptı bana tekrar. Milyonlarca hayranı olan, şarkıları insanların diline pelesenk olmuş Teoman kendi müziğini, şarkı sözlerini, kısacası “sanatını” sıradanlaştıran ve hatta değersizleştiren ifadelerle anlatıyor. “Bu gerçek mi?” diye düşünmeden edemiyor insan. Mümkün olsa yayını durdurarak
“Amma da saçmalıyorsun, sen Teomansın!” diyesi bile geliyor insanın.

Oscar ödüllü Natalie Portman mezunu olduğu Harvard Üniversitesi’nin kep töreninde yaptığı konuşmada Harvard’a kabulünün bir hata olduğuna inandığı zamanlardan, hatta bu konuşmayı vermesi istendiğinde bile çok memnun olmasına karşılık bunu yapabileceğine inanmadığından bahsediyor.

Teniste fenomen olan Serena Williams bir röportajında kendini hep yetersiz gördüğünü ve sadece ablası Venüs gibi olmak istediğini anlatıyor.

Imposter Sendromu

Dünyayı algımızı değiştiren ünlü fizikçi Albert Einstein bile yaşlılık yıllarında bir dostuna yaptıklarına karşı duyulan aşırı itibardan rahatsız olduğunu ve kendini üçkağıtçı gibi hissettiğini söylemiş.

Ne ilginç…

Kitleler hayran sana ama sen kendine ve yaptıklarına değil hayran olmak, değer bile vermiyorsun…

Neden olur ki bu?

Ne olur da kendi potansiyeline inanmaz insan? Yaptıklarını görmezden gelir, sıradanlaştırır?

Cevabı çok da şaşırtıcı değil…

İlk olarak aile dinamiklerine bakmak gerek. Çocukluğunda sürekli eleştirilmişsen, yaptıkların yetersiz bulunmuşsa, daha iyi yapman için eksiklerinin altı sıkça çizilmişse, gerçek dışı beklentiler yüklenmişsen, kendi yetkinliklerinden ve değerinden şüphe etmen doğal gibi geliyor bana. Ayrıca içinde yaşadığımız toplum, değer yargılarımız, mükemmeliyetçilik ve bitmek bilmeyen karşılaştırmalar da bu sendromu tetikliyor.

Yapılan araştırmalara göre insanların %70’inde imposter sendromu görülüyor. Diğer bir deyişle her 3 kişiden 2’sinde var. Size ne kadar yakın peki?

Imposter üçkağıtçı, dolandırıcı, sahtekâr demek. Kendinizi bu kelimelerle özdeşleştiremiyor olabilirsiniz. Ama ya kendinizden, değerinizden, emeğinizden, yetkinliklerinizden şüphe duymak olarak yeniden çerçevelersem bu kavramı? O zaman cevabınız değişir mi?

Gerçek şu ki birçoğumuz içimizde zaman zaman (kabul ediyorum ki bazılarımızda sık sık!) beliren bu şüpheci ve her işe olumsuz gözlüklerle bakan tarafı tanıyor ve biliyoruz. Bu durumla başa çıkmak için kendi yöntemlerimizi geliştiriyoruz: Kimimiz asla hataya yer açmamak ve hiçbir şeyi eksik yapmamak için gerekirse durmaksızın çalışıyoruz. Mükemmeliyetçi oluyoruz. Ne yapsak yeterli gelmiyor. Kimimiz bu memnuniyetsizlikle sürekli işlerimizi erteliyoruz. Kimimiz yardım istemeyi kendimize yakıştırmadığımız için her işin altından kendi başımıza kalkmaya çalışıyoruz.

Asıl önemli olanı kaçırıyoruz: Emeğimiz, çabamız, yetkinliklerimiz, kısacası kendimize kattığımız her şey… Elde ettiğimiz başarıları açıklayabilmek için de şansı, rastlantıları, doğru zamanda doğru yerde olmayı, sosyal ağların açtığı kapıları ileri sürüyoruz. Niyetimiz çoğunlukla bir sonrakinde çevrenin bizden beklentisini azaltmak. Bu çarpıtılmış gerçeklikle başa çıkmak için yine “gerçeğin”, şimdi ve burada kendimizde olanın farkındalığı önemli.

IS (imposter sendromu) çarptığında bunu fark etmek belki de ilk önemli adım. Konu ile ilgili bolca okumanızı tavsiye ederim. Okumak sizi iyileştirmez, farkındalığınızı besler. IS doğası gereği olumsuz bir hal ve bakış açısı içerdiğinden ana gelmek ve gerçekle temas kurmakta fayda var. İç sesinizin eleştirel yorumlarını, sert ve acımasız beklentilerini fark etmek ve her olumsuz iç sese gerçekle yanıt vermek…

Henüz yapamadıklarınızın bilincinde olarak yarının olasılıklarını açık tutarak…

IS kişinin dengelerini dağıtabiliyor. Aşırı çalışarak tükenebildiğiniz gibi asla harekete geçemediğiniz bir noktada da kalabiliyorsunuz. Belki de bu yüzden tespiti zor.

Yine de;

  • Hedefleriniz gerçekçi mi?
  • Güçlü yönlerinizin farkında mısınız?
  • Başarı tanımınızda “onaylanma” var mı?
  • Sosyal ve iş hayatınızı dengeli sürdürebiliyor musunuz?
  • Kendi başarılarınızla övünüyor musunuz?
  • Başarısızlığa tahammülünüz var mı?
  • Kendinizi çevrenizdekilerle karşılaştırır mısınız?

Bu sorulara verdiğiniz yanıtlar size fikir verecektir. Desteğe ihtiyacınız varsa bir uzmanla çalışmanızı tavsiye ederim. Bu arada bu yazıyı yazarken kendimdeki IS’e bolca temas ettim. Sen ne yorucusun IS! Ne zorsun!

İlginizi çekebilir: Sizi sabote eden iç seslerinizle tanışmak ister misiniz?

Aylin Geron: Ben Kimim? Yaşam boyu öğrenci, öğretmen, eğitmen, koç, danışman, mentör, yazar FMV Özel Işık Lisesi ve Boğaziçi Üniversitesi Batı Dilleri ve Edebiyatı Mezunuyum. Lisans eğitiminden sonra Sabancı, Harvard, Universiteit Leiden gibi seçkin kurumlardan eğitimler aldım. Detayları https://aylingeron.com/hakkimda/ bulabilirsiniz. Hayatıma yön veren en önemli değerlerden biri fayda sağlamak. Öğrenciyken arkadaşlarıma, çevremdeki çocuklara öğrendiklerimi paylaşarak başladım. Mezunu olduğum okula İngilizce öğretmeni olarak geri döndüğümde de çocuklarla ve gençlerle birlikte bu değerimi yaşatmaya çalışıyorum. Onlara fayda sağlarken ben de onlardan çok şey öğreniyorum. Her zaman öğrenmeye, değişime, yeniliğe meraklı ve hevesli oldum. Kendimi tanıma yolculuğuna çıkışım özgürlüğe verdiğim önemi ve yaşam tutkumu fark ettirdi: Öğrenme aşkı. Gençlerle öğretmenlikten öte bir yerlerde buluşma arzum ile önce 201eğitim ve öğrenci koçluğuna yöneldim. Ebeveyn koçluğu, DEHB koçluğu, mindfulness derken bilinçdışı ve Jung koçluğu ile tanıştım. Halen çocuklarla, gençlerle, ebeveynlerle ve hayatına değişim getirmek isteyen insanlarla işbirliği içinde çalışıyorum. Ben büyürken çevremi de büyütmek.. İşte mottom! İletişim: aygeron@gmail.com

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale