Affetmek, insanın kendisine zarar veren kişiye karşı olan, intikam alma, öfke, kırgınlık, kızgınlık, nefret, misilleme isteği ve diğer tüm negatif duygularında bilinçli ve gönüllü olarak değişiklik yapma çabasıdır. Bu süreçte, zarar veren kişinin affedilmeyi hak edip etmediğinin veya özür dileyip dilemediğinin önemi yoktur. Affetmek tümüyle, insanın kendisi ve kendi iyiliği için yaptığı bir eylemdir.

Affetmek, size yapılan kötülüğü bağışlamak değildir

• Size zarar veren kişi veya kişilerin sorumluluğunu azaltmaya yönelik bir çaba,
• Yapılan kötü davranışları açıklamak veya bahane bulmak,
• Size zarar veren kişi veya kişilerin davranışlarını haklı göstermek,
• Size zarar veren kişi, kişiler ve olaylar ile uzlaşmak,
• Size yapılan veya başınıza gelen kötülükleri ve acı veren gerçekleri unutmak,
• Acınızı yok saymak, azaltmak veya küçümsemek,
• Kötülük yapan veya zarar veren kişi ile barışmak, eski ilişkileri yeniden başlatmak veya buna istek duymak,
• Affettiğiniz kişiye tekrar güven duymak,
• Karşı taraftan adalet beklentisi veya isteği içerisinde olmak da değildir.

Affetmek bir süreçtir. Bazen dakikalar veya saatler, bazen de haftalar, aylar veya yıllar alabilir.

Affetmenin yol haritası

Yaşananları tüm gerçeğiyle kabul edin. Yaşananların geçmişte kaldığının ayırdına varın.

• Kendi kurallarınızı dayatmayın. Kendi kurallarınızı dayatmak; değişmeyecek bir şeyi değiştirmeye çalışmak, değişmek istemeyen insanları değiştirmeye uğraşmak, üzerinde hiçbir kontrolünüzün olmadığı olayları kontrol etmeye çalışmak ve bunlara ilişkin kendi kurallarınızı oluşturup uygulamaya çabalamaktır. Geçmişi veya kişileri değiştirmeye çalışmak her zaman hüsran ve başarısızlıkla sonuçlanacaktır.
• Kendi duygularınızın sorumluluğunu alın. Olaylar yaşanmış bitmiş, devam edense sizin olaya karşı olan duygularınızdır.
• Empati yapın. İnsanlar bazen olağanüstü koşullarda inanılmaz kötülükler yapabilirler. Size zarar veren kişilerin, o sırada sağlıklı bir şekilde düşünmediğini ve pişman olacağı hatalar yapabildiklerini akıldan çıkarmamak gerekir. Kendi çocukluğunda veya hayatında başından geçen travmalar, stresler, yetiştirilme koşulları, anne babasının ona davranışları hakkında empati yapmak, affetmeyi kolaylaştırır.
• Herkesin hata yapabileceğini kabul edin. Kişinin kendisi dahil, herkes hata yapabilir ve kimse mükemmel değildir. Size kötülük yapana kin ve nefret yerine, şefkat, empati, farkındalık ve anlayışla yaklaşmak, hayatınıza pozitif duygu ve düşünceleri katmayı bilinçli olarak seçmektir.

Amaç, geçmiş ve geçmişin acı muhasebesiyle dolu kurbanın değil, zorlukların üstesinden gelmiş ve geleceğe dönük yaşayan bir kahramanın hikayesini yazmaktır. Kendimizi her zaman travmatize olmuş zavallı bir çocuk olarak görüp, devamlı şikayet edersek hiçbir zaman büyüyemeyiz.

Affetmemek, omuzlarımız ve sırtımıza taşıyabileceğimizden fazla yük almak gibidir. Fibromiyalji hastalarında yapılan çalışmalarda affetmenin, hastalık yakınmalarına ve ağrılarına iyi geldiği gösterilmiştir. Affetmeyen insanların ağrılarının tüm tedavilere rağmen devam ettiği göz önüne alınırsa, hastaların ağrılarının azalması biraz da bu yükleri taşımaktan vazgeçmelerine bağlıdır. Taşıdığınız öfkeyi, ayak bileklerinize takılı prangalara benzetirsek, her attığınız adımda bu prangaların ağırlığını taşımak, yürümenizi zorlaştırırken, yorgunluğa da neden olur.
Karşınızdakini affederken onun bunu bilmesinin hiçbir önemi yoktur. Bugün daha güçlü, daha pozitif, daha esnek ve psikolojik olarak daha dirençli olmanızı yaşadıklarınıza borçlu olduğunuzu unutmayın.

Affedebilen veya affetmeyi düşünen insanların…

• Sağlık problemleri azalır
• Stresleri azalır
• Tansiyon düzeyleri düşer
• Kalp hızları düşer, çarpıntıları azalır
• Kalp krizi riski azalır
• Daha az kas gerilimi çekerler
• Daha az ağrı duyarlar
• Daha az anksiyeteleri olur
• Depresyon oranları düşer
• Post travmatik stres bozukluğu gelişim riskleri azalır
• Kızgınlık şiddet ve süreleri azalır
• Ümitsizlik hisleri azalır
• Geleceğe pozitif bakma oranlarında artar
• Sorun çözme yetenekleri artar
• Kendine güvende artış olur
• Yaratıcı düşünme oranlarında artış olur
• Fibromyalji bulguları azalır
• Bağışıklık düzeylerinde artış görülür
• Kolesterol seviyeleri düzelir
• Uyku düzenleri düzelir

Her sabah ve her akşam, isterseniz de aralarda tekrar edebileceğiniz kadim Budist affetme meditasyonu (Jack Kornfield’dan tercüme edilmiştir):

Kendi kafa karışıklığım içerisinde,
Bilerek veya bilmeyerek,
Herhangi bir kimseye, bir şekilde zarar verdiysem,
Kendilerinden af diliyorum.

Kendi kafa karışıklıkları nedeniyle
Bilerek veya bilmeyerek,
Herhangi bir kimse, bana bir şekilde zarar verdiyse,
Onları affediyorum.

Henüz affetmeye hazır olmadığım
Herhangi bir durum varsa
Kendimi onun için de affediyorum.

Kendi kafa karışıklığım içerisinde
Kendime zarar verdiğim,
Kendime karşı çıktığım,
Kendimden şüphe ettiğim,
Kendimi hor gördüğüm,
Kendimi yargıladığım,
Kendime kötü davrandığım,
Tüm davranışlarım için
Kendimi affediyorum.

Bu yazıyı hazırlarken “Beynini Doğru Besle” isimli kitabımdaki affetme bölümünden yararlandım.

İlginizi çekebilir: Çocukken yaşadıklarınız sizi hasta edebilir mi?