X

Kendine hizmet eden önyargı: Başarı sizden, başarısızlık dış mihraklardan mı?

Bir mülakata giriyorsunuz ve mülakatınız çok iyi geçiyor, sorulan her soruya anlamlı cevaplar veriyor ve karşı tarafı etkilediğinizi hissediyorsunuz. Sonunda da iş sizin oluyor. Bu sonucun ardındaki başarının tamamen sizin eseriniz olduğunu biliyorsunuz.

Ancak mülakatınızın kötü geçmesi ya da elenmeniz durumunda hemen bir dış sebep arıyor, sorulan sorulara, mülakatı yapan kişilere veya sizin dışınızdaki herhangi başka bir şeye suç atıyor, tüm sorumluluğu dış faktörlere yüklüyorsunuz. Çoğu insan başarının mimarının kendi olduğunu kolaylıkla kabul ederken, başarısızlık ya da hatalarına diğer insanların, koşulların ya da dış mihrakların neden olduğunu savunur. İşte bu, bilişsel sistemimizdeki “self serving bias” yani “kendine hizmet eden önyargı”dan kaynaklanır. Kendine hizmet eden önyargıda kişi başarıları ile övünürken, başarısızlık ya da hatalarını dış faktörlere yükler. Kendi eksiklerini ya da hatalarını görmemeyi tercih ederek, bunlardan öğrenme ve gelişme şansını da kaçırır.

Bu davranışımızın altında yatan en büyük neden özsaygımızı korumaktır. Özsaygı kişinin kendine ne kadar değer verdiği, kendini ne kadar onayladığı ve takdir ettiğinin ölçüsüdür. Kişinin başarılarını sürdürebilmesi için çok önemlidir. Özsaygı düştüğünde kişi yenilmiş, güçsüz ya da depresif hissedebilir. Hatta özsaygısı düşükken kötü kararlar verebilir, ilişkilerini çıkmaza sokabilir, böylece içinden çıkılamaz bir döngüye hapsolabilir. Özsaygı şişmesinde ise kişi narsisist özellikler gösterir, empati yeteneği azalır ve ilişkileri zarar görmeye başlar. Her konuda olduğu gibi denge burada da önemlidir.

İşte kendine hizmet eden önyargı bizim özsaygımızı yüksek tutmamızı ve değerli hissetmemizi sağlayan faktörlerden biridir. Bu bir anlamda başarılarımıza başarı katmamızı sağlarken, bir noktayı gözden kaçırmamıza da sebep olabilir: Başarısızlığın altında yatan nedenler…

Başarısızlıklarının nedenini dış dünyaya yükleyen insan, hatanın kendisinde olduğunu göremez. Hatasını göremediği için bunun altında yatan faktörleri anlayıp kendini geliştirme fırsatını da yakalayamaz. Her insan hata yapar ancak modern toplum insanların hatasız olabileceği yanılgısını yaratmıştır. Çocukluğumuzda okulla yerleştirilen bu bilinç, hem sosyal ortamımızda hem de iş hayatımızda karşımıza çıkar. Okulda düşük not alan öğrenci cezalandırılır ya da kötü muamele görür, arkadaşına karşı hata yapan kişi gruptan dışlanır, sevgilisine hata yapan kişi terk edilir, işyerinde hata ise asla kabul edilemez.

Halbuki insanın doğası ve sınırlı fiziksel kapasitesi, hatanın doğamızda olduğunun temel göstergesidir. Gündelik hayatınızı düşünün, yanınıza almayı unuttuğunuz bir eşyanız, eki koyulmadan gönderilen e-postalarınız, yanlış otobüse binmeniz, eve giderken bile yolu şaşırmanız… Her insanın hayatında bu hatalardan onlarcasını görebilirsiniz. Hata yapmaya bu kadar açıkken hata yapmayacağımızı varsaymak da aslında kendi kendimize hazırladığımız bir kandırmacadır.

Peki ne yapabilirsiniz?

Başarılarınızın haklı sevincini yaşayarak özsaygınızı korumanın yanında başarısızlık ya da hatalarınızı da bu gözle bir değerlendirebilirsiniz. Bir başarısızlık sonucunda öncelikle ‘’kendine hizmet eden önyargınızın’’ farkına varın. Örneğin o mülakatta seçilmemiş olmanızın nedenleri arasında sizin değiştirebileceğiniz neler var? Daha iyisini yapabilmek için neye ihtiyacınız var? Bu yenilgi size ne öğretti? Bundan sonra neyi farklı yapacaksınız?

Farkına varmak, başarısızlığı ya da hatayı kabullenmek ve üzerine düşünmek ilk başlarda iyi hissettirse de, bunları iyileştirmek için harekete geçmemeniz bir süre sonra özsaygınızı zedeleyecektir. Hatalarınızı irdelerken, gerçekçi dersler çıkarmanız, yapabileceğiniz aksiyonlar belirlemeniz ve bu aksiyonları tamamlamanız da özsaygınızı korumanız için çok önemlidir.

Depresyon

İnsanlar kendilerini ve durumlarını olumlu yönde görme ihtiyacındadır ancak bu durumun istisnaları da yaygındır. Yukarıda bahsettiğim ‘’kendine hizmet eden önyargı’’ denklemi depresyonda olan ya da karamsar insanlarda tam tersine işler. Yani bu kişiler başarısızlığın tek sorumlusunun kendileri olduğunu düşünürken başarının da tamamen şans ile geldiğini söylerler. Başarısızlığın sorumluluğunu alsalar da onu düzeltecek gücü bulamayabilirler. Bu durum onların içinde bulundukları durumu daha da zorlaştırarak depresyonlarını besler. Bilişsel psikoloji terapisi yardımıyla bu döngüden kurtulabilirler.

 

İlginizi çekebilir: İçimizdeki potansiyeli açığa çıkarmak için kendimizle nasıl konuşmalıyız?

Ayşe Nazar Çoban: ODTÜ Kimya Mühendisliği bölümünden 2008 yılında mezun olduğumdan beri petrol sektöründe çalışıyorum. 3 yaşında başladığım spor ise hayatımın merkezinde. Bugün hala aktif olarak antrenman yapıyor ve rüzgarı yakaladığım her an büyük bir tutkuyla uçurtma sörfü (kitesurf) yapıyorum. Öğrenmek, kendimi geliştirmek ve öğrendiklerimi çevremdekilerle paylaşmaktan oldukça keyif alıyorum. Peki, Upwind hikayem nasıl başladı? Çalışmakta olduğum şirketin yetenekli kadınlar programına seçildim ve bu programda bir koç ile çalışma fırsatı bulduğum zaman, bu işi profesyonel olarak yapmaya karar verdim. ICF onaylı koçluk, NLP eğitimlerinin yanı sıra Toronto Üniversitesi ve Yale Üniversitesi Psikoloji bölümünden eğitimler aldım. Şu an kurucusu da olduğum Upwind çatısı altında yaşam, kariyer ve nefes koçluğu desteği veriyorum.

Geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenmek isteyenlere: Fine Life Fermente Kajulu İçecek

Son yıllarda sağlıklı beslenme ve bilinçli tüketim alışkanlıklarının, daha önce hiç olmadığı kadar ilgi gördüğü kesin. Veganlık, vejetaryenlik, fleksitaryen gibi bitki bazlı beslenme türleri, sadece etik ve çevresel nedenlerle değil, aynı zamanda bütüncül sağlık açısından sunduğu çeşitli faydalar nedeniyle de dünya genelinde hızla yayılmaya devam ediyor. Bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına yönelik talepler hızla artarken çok sayıda bitki bazlı ürün de raflardaki yerini alıyor. Özellikle süt ürünlerine alternatif arayanlar için çok sayıda ürün piyasaya sürülüyor. Bu konuda öncü isimlerden biri olan Metro Türkiye de “Sofrada herkese yer var!” mottosuyla tüketicilerin ihtiyaçlarına, yenilikçi ürünlerle cevap veriyor.



Raflarında 400’den fazla bitki bazlı ürün sunan Metro Türkiye, geleneksel lezzetlerden vazgeçmeden bitki bazlı beslenme alışkanlıklarına sahip olmanın en leziz yollarını sunuyor. Ve güzel haber; Türk mutfağının favori içeceklerinden ayrana bitki bazlı alternatif sağlıyor: Fine Life Fermente Kajulu İçecek.

Lezzetli, vegan, fermente: Ayrana bitki bazlı alternatif

Herkes için sağlıklı beslenme ve sürdürülebilirlik anlayışıyla hareket eden Metro Türkiye, beslenme trendlerine ve değişen tüketici taleplerine verdiği önemle Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i raflara getiriyor. Geleneksel lezzetimiz ayrana bitki bazlı bir alternatif olarak öne çıkan Fine Life Fermente Kajulu İçecek, bitki bazlı beslenme alışkanlıklarını benimseyen ya da benimsemek isteyen herkesin beğenisine sunuluyor.

Metro Türkiye raflarında yerini almaya başlayan bu yenilikçi ürün, %27 oranında kaju fıstığı, tuz ve çeşitli probiyotikler içeriyor. Bunun yanı sıra katkı maddesi, koruyucu ve gluten içermemesiyle de dikkat çeken Fine Life Fermente Kajulu İçecek, hem bitki bazlı ürünleri tercih edenlerin hem de laktoz tüketmemeye önem verenlerin favorisi olmaya aday. Ayran alternatifi olarak soğuk tüketilebilen bu ürün, 250 ml’lik cam ambalajlarda satışa sunuluyor. Vlabel etiketiyle otel ve restoran gibi yeme içme işletmelerinde rahatça kullanılabilecek Fine Life Fermente Kajulu İçecek, menülere yeni vegan bir alternatif getirirken, müşteri memnuniyetini de artırma potansiyeli taşıyor.

Geçtiğimiz yıllarda süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler sunmuş olan Metro Türkiye, Metro Chef Veggie Bademli ve Fındıklı içecekler ile yoğurda alternatif Metro Chef Veggie Fermente Süzme Kaju’yu ve Metro Chef Veggie Meze Serisi’ni tüketicilerle buluşturmuştu. Bu yıl ise Türk mutfağının vazgeçilmezlerinden ayrana bitki bazlı bir alternatif getirerek hem sağlıklı hem de yenilikçi bir seçeneği yani Fine Life Fermente Kajulu İçecek’i tüketicilerle buluşturuyor.

Elbette Metro Türkiye’nin raflara taşıdığı yenilikçi ürünler sadece süt ve yoğurt gibi hayvansal gıdalara bitki bazlı alternatifler ile sınırlı değil. Çok daha fazlası, raflarda çoktan yerini aldı.

Bitki bazlı geniş ürün yelpazesi: 400’den fazla çeşit



Metro Türkiye’nin raflarındaki vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; falafel çeşitlerinden pizzaya, ranch sostan çamaşır yumuşatıcısına kadar 50’ye yakın çeşitte gıda ve gıda dışı bitki bazlı ürün sunuyor. Eğer tüm bu ürünleri ve çok daha fazlasını incelemek isterseniz hemen tıklayıpvegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine;vegan ürün yelpazesi içerisinde bitkisel bazlı hamburger ekmekten köfteye, mayonezden çikolataya çok sayıda çeşit bulunuyor. Üstelik gıda dışı vegan ürünlerin de sayısı oldukça fazla. Vegan yumuşatıcı, şampuan, sabun, hatta yağ çözücü bile bu geniş yelpazede yer alıyor. Dahası, Metro markalı ürün portföyünü de yenilikçi çeşitlerle sürekli genişleten Metro Türkiye, kendi markaları altında içli köfteden lahmacuna paçanga böreğinden haydari, havuç tarator gibi meze seçeneklerine; Metro Türkiye’nin Bitki Bazlı & Vegan Katalogu’nu keşfedebilirsiniz.

Temel gıdadan temizlik ürünlerine, kişisel bakımdan atıştırmalıklara aradığınız her şeyi bulabileceğiniz Metro Türkiye ile sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzına ulaşmak artık çok daha kolay.

*Bu yazı Metro Türkiye katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlginizi çekebilir: Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’nin zengin vegan ürün yelpazesini keşfedinVegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’Vegan beslenenlere müjde: Metro Türkiye’

 

İlgili Makale