dummy

Kendine gerçekten iyi bakıyor musun: İyi bir öz-bakım için ne gereklidir?

Kendine gerçekten iyi bakıyor musun: İyi bir öz-bakım için ne gereklidir?

Kendine iyi bak.” Herhalde bu cümleyi duymayan ya da kullanmayan bir kişi bile yoktur. Kimi zaman bir arkadaşımız bu cümleyi bize söyler, kimi zaman da bu cümleyi sarfeden taraf biz oluruz. İyi de cümledeki temenni sadece havada mı kalıyor, yoksa biz kendimize gerçekten de iyi bakıyor muyuz? Öz-bakım, Dorothea E. Orem tarafından 1959 yılında geliştirilerek “Bireyin sağlığını, yaşamını ve iyilik halini korumak için gerekli becerileri doğru zamanlamayla başlatması ve uygulaması olarak tanımlanmaktadır (Akduman, Bolışık, Sönmez, 2004). Kişinin öz bakımı çocukluktan yetişkinliğe doğru bir gelişim göstermektedir.

dummydummy

Orem’in kuramına göre öz bakım kişisel özelliklerden, çevresel faktörlerden, demografik özelliklerden ve sağlık durumundan etkilenir (Orem 1991). Bunun yanı sıra; bireyin kişiler arası ilişkilerinden, iletişiminden, kültürel ve sosyal deneyimlerinden de etkilenir (Orem 1991). 

Orem, evrensel öz-bakımın gereksinimlerini aşağıdaki gibi sıralamıştır:

  • Yeterli hava alımının sağlanması
  • Yeterli su alımının sağlanması
  • Yeterli besin alımının sağlanması
  • Gıdaların vücuttan atılması
  • Aktivite ve dinlenme arasındaki dengenin sağlanması
  • Yalnızlık ve sosyal ilişki arasındaki dengenin sağlanması
  • İyilik halinin devam etmesi, insan temel yapı ve fonksiyonlarını bozanrisklerin önlenmesi
  • Bireyin sınırlılıkları ve istekleri arasında uyum olmasıdır (Bıçakçı, 2010).

Öz-bakım becerilerimizin kalitesi bizim sağlığımızı da etkiler. Mutlu ve sağlıklı bir hayat yaşamamız için öz-bakımı hayatımızın birçok alanına yansıtmamız gerekir. Öz-bakım genelde beş kategoriye ayrılmaktadır: 

Fiziksel

Öz-bakım deyince insanların aklına ilk gelen öz-bakım kategorisi fiziksel öz-bakımdır. Fiziksel öz-bakım örnekleri arasında günde 8 saat uyumak, sağlıklı beslenmek, spor yapmak, doktor kontrollerine gitmek vardır.

Psikolojik

Duygularının farkında olmak, onlara saygı göstermek, şükran günlüğü tutma, sınırlarımızı iyi çizmek, kendimize gün içinde rahatlama alanları yaratmak ve bir psikolog görmek psikolojik öz-bakıma verebileceğimiz örneklerdir.

İş yerinde öz-bakım

Bize destek veren ve bizim de destek verdiğimiz iş arkadaşlarına sahip olmak, her gün düzenli olarak öğle yemeği molası vermek, ofis dedikodularından uzak durmak, iş-özel yaşam dengesine dikkat etmek bu kategorinin örnekleri arasındadır.

Sosyal

İyi arkadaşlık ilişkilerine sahip olmak, sosyal çevremizle kaliteli bir iletişim içinde olmak gibi durumlar sosyal öz-bakım kategorisiyle ilgilidir.

Finansal

Genelde öz-bakım kategorilerinde bu kategoriye pek yer verilmese de ben finansal öz-bakımın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Finansal öz-bakım örnekleri arasında para biriktirmek, akıllı yatırımlar yapmak ve paramıza sahip çıkmak vardır.

Sizin kendinize ne kadar iyi baktığınızı anlamak için bu kategorilerin hepsine 1 ve 10 arası not verin. Örneğin fiziksel öz bakımınız için neler yapıyorsunuz? Peki ya psikolojik öz bakımınız için yaptığınız faaliyetler nelerdir? Kendinizi hangi kategoride geliştirmeniz gerekiyor? Gerçek mutluluk ve sağlığın yolu tüm bu öz-bakım kategorilerinin dengede olmasından geçer. Tüm bu kategoriler birbiriyle ilintilidir. Örneğin psikolojik öz-bakımımıza dikkat ederken finansal öz-bakımımıza dikkat etmememiz eninde sonunda psikolojimizi etkiler. O halde hangi öz-bakım kategorimizde dengesizlik varsa bu durumu düzeltmeye çalışalım ve hayatımızın her alanında kendimize gerçekten de çok iyi bakalım.

Bu arada size bir eğitim haberim var. WhatsApp ya da FaceTime üzerinden birebir görüşmeler şeklinde ilerleyen üç haftalık Öz Sevgi eğitimimle ilgileniyorsanız bilgi için rsolaker@gmail adresine yazabilirsiniz. Psikoloji ile ilgili egzersizler paylaştığım Instagram hesabım ise @ranakutvan.

Bu yazının tüm hakları Rana Kutvan’a ve Uplifers’a aittir. İzinsiz ve uygun şekilde referans verilmeksizin kopyalanması, çoğaltılması ve başka mecralarda paylaşılması kesinlikle yasaktır.

Kaynaklar:
Akduman, S., Bolışık, B., Sönmez, S. (2004). Sağlıklı ergenlerin öz-bakım güçlerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Dergisi, 7(1), 17-21.
Bıçakçı, H. (2010). Doğum sonrası annelerin öz-bakım gücünün hastane taburculuğuna hazır oluşluklarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi
Orem DE, Savannah GA (1991). Nursing concepts of practice. Fourth Edition, Mosby Year Book, 117-130

İlginizi çekebilir: İş-özel yaşam dengesi nasıl kurulur: Bu dengeyi kurmanıza yardımcı olacak 3 ipucu

Psikolog Rana Kutvan: İstanbul doğumlu olan Rana Kutvan lise öğrenimini Nişantaşı Kız Lisesi’nde tamamladı. Önce LCC’de bir sene akabinde de İstasyon Sanat Merkezi’nde iki sene süren bir moda eğitimi aldıktan sonra çeşitli firmalarda stilist olarak görev aldı. 1997-2008 tarihleri arasında New York’ta ikamet etti. Türkiye’de almış olduğu moda eğitimini Parsons School of Design’dan almış olduğu derslerle pekiştirdi. Kutvan moda eğitiminin yanı sıra City University of New York’a bağlı Hunter College’da Psikoloji ve Sanat Tarihi üzerine çift anadal lisans eğitimi görerek cum laude (yüksek onur) derecesiyle mezun oldu. Hunter College’a devam ettiği süre zarfında dünyanın önde gelen psikologlarından Albert Ellis’in Enstitüsünde staj yaptı. Bu staj süresince Ellis’in bulmuş ve de geliştirmiş olduğu Rational Emotive Behavior Therapy (REBT)’i yakından inceleme fırsatı buldu. Kutvan, Albert Ellis Enstitüsündeki stajının yanı sıra New York’un önemli psikoloji enstitülerinin düzenlediği workshoplara katıldı. Kutvan 2008 Mayıs ayında Türkiye’nin ilk Kişisel Gelişim ve Stil Danışmanlığı merkezi Karakter A’yı kurdu. Kurumsal ve bireysel hizmetler veren Rana Kutvan’ın referansları arasında Braun, CNN TÜRK, Aras Kargo, TURKCELL, Kuveyt Türk, Doğan Holding gibi şirketler vardır. Kutvan bireylere ve kurumlara Stres Yönetimi, Kadın Liderliği, İş Özel Yaşam Dengesi, Zaman Yönetimi, Kadın Ruhu isimli workshop çalışmaları düzenlemektedir. Kutvan Karakter A’nın yanı sıra 2008-2012 tarihleri arasında Profesör Dr. Kerem Doksat’dan süpervizyon aldı. Kutvan psikoloji ve kişisel gelişim çalışmalarında holistik bir yaklaşım uygulamaktadır. Rana Kutvan anadili olan Türkçe’nin yanı sıra anadili düzeyinde İngilizce, iyi derecede Fransızca, İtalyanca konuşmaktadır.

Anne evi rahatlığında seçimler: Anneler Günü’ne özel içinizi ısıtacak hediye önerileri

“An-ne”; iki hecesine dünyaları sığdıran; güven, sıcaklık, huzur, sevgi ve daha nice güzel duyguyla bizleri kucaklayan, yorgun günlerin ilacı, mutlu anların ortağı, düştüğümüzde koştuğumuz, sevincimizi ilk paylaştığımız o eşsiz kahraman. İki hece ama içinde bir ömür saklayan… Anne demek bir evin kalbi demek, sevgiyle hazırlanmış sofralar, kahve fincanında biriken mutlu anılar, bir koltukta kurulan huzur, sıcak bir evin rahatlığı demek. Çünkü bir annenin dokunduğu her şey, dünyayı biraz daha yaşanır kılar. İşte bu yüzden Anneler Günü yaklaşırken bu yıl onlara sadece bir hediye değil, hissettirdikleri o tarifsiz sıcaklığı, huzuru, ‘anne evi rahatlığını’ hediye etmek gerek. Ne de olsa her şeyin en iyisini, güzelini, rahatını, konforlusunu hak eden onlar.



Geçmişten günümüze dönüşümler geçirmiş olsa da bu özel ve anlamlı günün değişmeyen en önemli özelliği, kalbimizde ayrı bir yeri olan annelerimizi onurlandırmak için bir fırsat sunuyor oluşu. Şüphesiz ki annelerimizin bize kattığı güzellikleri bir güne sığdırmak mümkün değil ama bu özel günde özenle seçeceğimiz küçük bir hediye, onların bizim için ne kadar değerli olduğunu hissettirmek için şahane bir fırsat olabilir. Önemli olan, seçtiğimiz hediyeye sevgimizi katmak; tıpkı onların her lokmaya, her bakışa kattığı sevgi gibi. İşte birkaç sıcak öneri:

‘Anne kucağı’ gibi: Konforu eve taşıyacak hediyeler

Anne kucağının o benzersiz sıcaklığı, en zor zamanların bile en güzel ilacı değil mi? Ve evet aslında hiçbir hediye tam anlamıyla o sıcaklığı vermeye yetmez ama yine de biraz da olsa yaklaşabilir. Film keyfi için sıcacık ve yumuşacık bir battaniye, polar bir sabahlık, rahat terlikler, evin her köşesini anne sıcaklığına büründürecek ev tekstili ürünleri, yastıklar, kırlentler ve çok daha fazlası ile annelerinize bu Anneler Günü’nde huzur ve konforu hediye edebilirsiniz.

‘Anne eli değmiş’ gibi: Kişisel bakım ürünleri

Annelerimizin dokunduğu her yeri güzelleştirdiği aşikar… ‘Anne eli değmiş gibi’ dendiğinde her ne kadar lezzetli yemekler akıllara gelse de, bir atkının düğümünde, bir buklenin düzeltilmesinde de aynı özen var. Bazen son bir anne dokunuşu her şeyi bambaşka yapabilir. Annenizin kendisine de en az başkalarına gösterdiği kadar şefkatle ve özenle yaklaşması için kişisel bakım ürünlerinden şahane hediyeler seçebilirsiniz. Parfümler, cilt bakım ürünleri, saç şekillendiriciler, makyaj setleri ve çok daha fazlası bu özel günde annenizin yüzünde güller açtırabilir.

‘Annemin tarzı’ gibi: Zamansız, şık ve özel parçalar

Bazı parçalar vardır, bize hep annemizi hatırlatır. Onun yıllardır severek taşıdığı bir fular, özel günlerde takındığı bir broş ya da gençliğinden kalma bir ceket… Şimdi, o hatıraların yanına çok daha özellerini eklemenin tam zamanı. Zarif elbiseler, şık altın takılar, birbirinden güzel aksesuarlar, rahat ayakkabılar, yazlık kombinlerini tamamlayacak parçalar ve çok daha fazlası Anneler Günü’nde harika hediyelere dönüşebilir.

‘Anne sofrasından fırlamış’ gibi: Sofralara renk ve lezzet katan detaylar

Anne sofrası; her tabakta ayrı bir hikaye, her kasede ayrı bir emek ama hepsinde aynı lezzet. Kimi zaman dört gözle beklenen bayram sofralarının, kimi zaman okuldan eve dönüşte karşılayan leziz yemeklerin yıldızı annelerin sofralarını daha da güzelleştirecek, mutfakta geçirdikleri zamanları kolaylaştıracak pratik ve şık ürünler harika hediyeler olmaz mı? Şık yemek takımları, renkli masa örtüleri, kahve makineleri, mutfak robotları, airfryer’lar ve çok daha fazlası tek bir tık uzağınızda.

Pazarama’da ‘anne evi rahatlığında’ alışveriş

Annenize hissettirmek istediğiniz tüm bu duygular, bir hediyeye sığabilir mi? Belki tam olarak değil, ama Pazarama’da, onun kalbine dokunacak seçenekler sizi bekliyor.

Pazarama, binlerce ürün seçeneği, avantajlı fiyatlar, çok kanallı erişim imkanı ve güvenli ödeme alternatifleriyle size anne evi rahatlığında bir alışveriş deneyimi sunuyor. Bir hediye seçin, içine sevginizi katın ve annenize onu ne kadar çok sevdiğinizi bir kez daha gösterin. Aradığınız her şey Pazarama’da.

Ayrıca Anneler Günü’ne özel şahane kampanyalar da sizi bekliyor. Pazarama üzerinden yapacağınız 750 TL ve üzeri alışverişlerde geçerli “HEDIYE125” kupon kodu ile 125 TL indirim fırsatı yakalayabilir, eğer Pazarama Plus üyesi iseniz aynı tutardaki alışverişleriniz için “PLUS200” kupon kodunu kullanarak 200 TL’lik özel indirimden faydalanabilirsiniz. Hepsi ve daha fazlası için hemen tıklayın, tam anneme göre’ diyeceğiniz hediyeleri kaçırmayın.  Her şeyin en iyisini hak eden anneler için, bu Anneler Günü’nde sadece bir hediye değil, bir “teşekkür” armağan edin.

*Bu yazı Pazarama katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale
whatsapp