Kendinde ustalaşmaya doğru: Zen meditasyonu yaparken nelere dikkat etmelisiniz?

“Kendini sev ve uyan…
Bugün, yarın, her zaman,
Önce kendi yolunu oluştur, sonra diğerlerine öğret,
Ve ıstırabı yenilgiye uğrat.
Hilebaz olanı düzeltmek için,
Zor olanı yapmalısın,
Kendini hizalandırıp düzeltmelisin.
Kendi ustan sensin,
Başka kim olabilir ki?
Kendini hizalandır,
Ve ustanı keşfet.” 
Dhammapada’dan alıntı

Zen meditasyonun asıl temeli kendimizde ustalaşma üzerine kurulu. Bu temeli oluşturmak da aslında meditasyonun kendisi oluyor. Zen meditasyonu yapmanın 3 temel prensibi duruş, nefes ve zihnin olmaması. İşte ustalaşma burada başlıyor. Zihnin olmadığı yerde ustalık; aydınlanma, acılardan çözünme ve özgürlük ortaya çıkıyor. Zen meditasyonu fiziksel bir kültür olarak görülmemeli diyor ustalar veya adım adım öğrenilecek bir meditasyon stili değil. Çünkü maddesel olandan özgünleşmeye olan çabada öğretinin kendisi zaten senin içinde ortaya çıkıyor. Gerçeğin ve bilgeliğin kendini gerçekleştirmesi.

Meditasyonda, problemlerin çözümleri senin kendine baktığın aynadan yansıyor. İnsan zihni kendi doğasında iken aslında tam bir özgürlüğe sahip. Onu sınırlandıran ve kendi doğasından uzaklaştıran ise biz oluyoruz. Direnç gösterdiğimiz her şey ile onu kendi doğasından uzaklaştırıyoruz. Düşüncelerimizden özgürleşerek ıstırabımıza son vermek isterken, o ıstırabı yaratanın kendimiz olduğunu fark etmek… Aydınlanma o an başlıyor.

Yaşamın ne kadar süreceğini ve bir sonraki an ne olacağını bilemiyor olmamıza rağmen biliyormuş gibi (genelde hiç bitmeyecek gibi) yaşıyoruz. Ve planlarımızın, beklentilerimizin dışında bir şey olursa sarsıntıya uğrayıp düşüncelerimizin etkisi ile ıstırap çekebiliyoruz. Zen meditasyonu tüm bunlardan özgürleşmek için değil, pratiğin kendisinin devrim yaratmasına imkan vermekle ilgili. Zihnini açmaya fırsat yaratmanı sağlayan bu meditasyonla bilgeliğinin hazinelerine ulaşıp bunları başkaları ile cömertçe paylaşabiliyor ve onlara da mutluluk ışığını yaymış oluyorsun.

13. yüzyıldaki Japon Zen Ustası Dgen’in meditasyonu uygulama konusunda yönlendirmeleri ise;

• Gerçek kendi içinde mükemmel ve bütünleyicidir. Yeniden keşfedilen bir şey değil; çünkü zaten vardı. Gerçek uzaklarda değil; o her zaman burada, bu anda. Ulaşılacak bir şey, bir hedef, bir misyon değil, her adımında var olan.
• Başkalarının fikirlerini takip etme, kelimeleri olmayan içindeki sesi dinlemeyi öğren. Bedenin ve zihnin arınacak ve her şeyin bir olduğunu fark edeceksin.
• Meditasyon pratiği fark etmek için bir yol veya araç değil; aydınlanmanın kendisi.
• Entelektüel bilginin derinliğini kitaplarda araştırırsın. Kendi gerçek “ben”i aydınlatmak için içeriye çekilmen ve içeriye dikkatini vererek ışık tutman gerekli.
• Bedenin ve zihninle ilgili fikirler, düşünceler kendiliğinden kaybolmaya başladığında, özdeki gerçek tamamıyla ortaya çıkar. Zen basit şekilde gerçeğin kendini ifade etmesi; burada çaba, zorlama, uğraş yok.

Zen meditasyonlarınızı yaptığınız yer önemli. Aslında tüm meditasyonlar için geçerli fakat Zen ustalarının önerisi çevrenizin temiz ve sessiz olması. Dikkatinizi dağıtacak bir şeyin olmamasına özen göstermek gerekiyor. Meditasyon öncesi midenizi şişirecek şekilde yemek yememenizi ve içmemenizi öneriyorlar. Mide dolu olduğunda sindirim sistemi hazım yapmak için enerjiyi alacak ve senin meditasyon yapman için ihtiyaç duyduğun enerji maalesef eksik olacak.

Her şeyi bir kenara bırakabilirsiniz, çünkü meditasyon esnasında hiçbir şeye ihtiyacınız yok. İyi veya kötü hangi düşünce çıkıyorsa onları da serbest bırakın. Hatta ortaya çıkan düşünceleri sınıflandırmaya çalışan bir zihin varsa onu kendi haline bırakarak odağınızı nefesinize getirebilirsiniz. Bir sürü düşünce hücum edebilir, dikkatinizi çekmeye çalışabilir, hepsini akışa bırakabilirsiniz. Eğer tutunmaya çalışan bir düşünce varsa o zaman onu etiketleyebilirsin, yani “bu bir düşünce” diyerek etiketle içinden ve yola devam et. Sadece rahat olmanız yeterli ve meditasyon yaptığınızı da unutabilirsiniz. Bir sonuca ulaşmak için değil, kendinizle buluşmak için buradasınız.

Zen meditasyonu yapmak için buraya tıklayabilirsiniz. 

Nasıl nefes almalı, meditasyona nasıl oturmalı ve nasıl devam etmeli, bir sonraki yazımda bunlardan bahsedeceğim. Deneyimlerinizi paylaşmak isterseniz Instagram’da @meltem_fakabasmaz yazabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Kendinizle buluşmanız var, gecikmeyin: Zen meditasyonu nedir?