X

Kronik hastalıkları olan kişilere yardımcı olabilecek Kaşık Teorisi nedir?

Eğer kronik bir hastalığınız varsa muhtemelen sınırlı ve düzensiz bir enerjiye sahipsinizdir. Ne demek istiyoruz? Örneğin bir sabah kendinizi sakin ve iyi hissederek uyanabilirsiniz. İşlerinizi eksiksiz yerine getirebilir, evinizle ilgilenebilir, hatta sosyalleşebilirsiniz. Ama başka bir sabah şiddetli ağrı, beyin sisi ve yorgunlukla uyanınca en hafif gündelik görevler bile ciddi çaba gerektirir. İşte bu tür bir tutarsızlık, hayatın içindeki gündelik işlere yetişmek konusunda umutsuzluğa düşmeye yol açabilir. Sizinle aynı şekilde hissetmeyen sevdiklerinize, yaşadığınız bu enerji gelgitlerini açıklamak da imkansız gelebilir. Eğer ilişki kurabilir ve anlamlı bulursanız kaşık teorisi, size yardımcı olabilir.

Kaşık teorisi nedir?

Kaşık teorisi kronik hastalık, kronik ağrı veya sakatlıkla yaşayan insanların herhangi bir günde görevlerini tamamlamak için harcayacakları sınırlı miktarda enerjiye (kaşıkla temsil edilir) sahip olduklarını ileri sürer. Bu, kronik sağlık koşullarıyla yaşayan insanların sınırlı enerjilerini nasıl harcayacakları konusunda zor ve enerji tüketen seçimler yapmak zorunda oldukları anlamına gelir.

Belirli bir görevi tamamlamak için kişinin kaç kaşık alması gerektiği günden güne, önemli ölçüde değişebilir. Bu da ileriki bir tarihte kaç kaşığınız olabileceğinden emin değilseniz, gelecekteki etkinlikleri planlamayı daha zor bir hale getirebilir. Bir örnekle açıklamak gerekirse, diyelim ki Sinan’ın ciddi eklem şişmesi ve ağrısına neden olan osteoartrit’i var. Bir gün için kullanabileceği sadece yedi kaşığa sahip. Sabahları duş alıp giyinmesi iki kaşık alıyor. Sinemaya gitmek gibi diğer faaliyetlerse ona daha fazla kaşığa mal olacak…

Kaşık teorisine göre, herhangi bir engeli veya kronik sağlık sorunu olmayan kişiler, günlük beklentileri karşılamaya yetecek kadar kaşıkla uyanıyor. Bedenlerine, evlerine, işlerine, okullarına ve sosyal planlarına yönelebiliyor ve enerjilerinin biteceğinden endişe etmiyorlar. Ancak kronik bir sağlık sorunu veya engeli olan bir kişi, daha önce de belirttiğimiz gibi sınırlı sayıda kaşıkla uyanıyor. Beyin sisi, kafa karışıklığı, ağrı ve baş ağrısı gibi belirtiler gün boyunca sahip olduğu bu kaşıkları da tüketebiliyor. Hatta bu kişiler sahip olduklarından daha fazla kaşık kullanmaya çalıştıklarında bitkin düşebiliyor ve daha fazlasını yapamaz hale gelebiliyorlar. Ya da aşırı kullanımın bedelini, ertesi gün daha da kötü semptomlar ve daha az kaşıkla uyanarak ödüyorlar.

Kaşık teorisi nereden geliyor?

Kaşık teorisinin kökeni, blog yazarı Christine Miserandino’ya kadar gidiyor. Lupus hastalığı ile yaşayan Miserandino, kaşık teorisini 2003 yılında bir akşam yemeğinde arkadaşına basitleştirilmiş terimlerle açıklamaya çalışırken, kronik rahatsızlıkları olan insanların her gün nasıl sınırlı bir enerji (kaşık) ile şekilde uyandıklarını açıklamaya çalıştı (Lupus, deriyi ve eklemleri etkileyen, ağrı ve yorgunluğa neden olan kronik bir hastalıktır). Peki neden kaşık?

Miserandino yaşadıklarını arkadaşına aktarmanın bir yolunu ararken onlar yemek masasındaydı. O zamandan beri kaşık teorisi, kronik hastalık ve sakatlıkla yaşayan insanların her gün sahip oldukları sınırlı enerjiyi harcamadaki karmaşık seçimleri açıklamak için kullanılıyor.

Kaşık teorisi ve ruh sağlığı ilişkisi

Kaşık teorisi, yorucu kronik hastalıkları olan kişiler için bir iletişim aracı olarak ortaya çıktı. Bazıları, zihinsel sağlık sorunlarının günlük aktivite kapasitesini nasıl sınırlayabileceğini açıklamak için de kaşık teorisini benimsiyor. İşte kaşık teorisinin zihinsel sağlık koşullarına ve nöroçeşitliliğe sahip insanlara nasıl uygulanabileceğine dair bazı örnekler:

  • Stres: Stresli koşullar altında gerçekleştirilen bir görev, sakin ve destekleyici bir ortamda tamamlanan aynı görevden daha fazla kaşık gerektirebilir.
  • Depresyon: Majör depresyonu olan biri, duş almak veya yemek yemek için yeterli kaşığa sahip olmayacak kadar ağır hissederek uyanabilir.
  • Anksiyete: Hızlı kalp atış hızı veya nefes almada zorluk, birinin vücudunu hızla tüketebilir ve onu birkaç kaşıkla bırakabilir.
  • Otizm: Bir bakkalın veya yoğun bir okul ortamının aşırı duyusal yükünü idare etmek, o gün için kişinin kaşıklarının çoğunu kullanmasını gerektirebilir.

Kaşık teorisi nasıl uygulanır?

Kaşık teorisi, özelleştirilebilir bir matematiksel metafor kullanır. Ölçüt kaşık seviyenizi bilmek, görevlere öncelik vermenize yardımcı olabilir. Bu kaşık işleminizi paylaşmak, sevdiklerinizin sınırlı enerjiyle nasıl idare ettiğinizi anlamalarına yardımcı olabilir.

1. İlerleme hızı için kaşık teorisini kullanma

İlerleme hızı için kaşık teorisini kullanma, tek seferde çok fazla enerji yakmanızı engeller. Ayrıca, öncelikli görevler için enerji ayırmanıza da yardımcı olur. Bunu yapmanın birçok yolu vardır. Bu, istediğinizden daha az ama zevk almanıza yetecek kadar da çok aktivite yapmayı içerebilir. Veya daha büyük projeleri birkaç günde yapabileceğiniz daha küçük görevlere bölebilirsiniz.

Kaşık teorisini kullanarak kendi hızınızı ayarlamak için önce, ortalama bir günde sahip olduğunuz kaşık sayısını hesaplayın. Kaşık tahmininiz, görevleri planlamanıza ve aşırı yorgunluğu önlemenize yardımcı olabilir. Örneğin, ağrı, beyin sisi, yüksek duygular veya yorgunluk gibi semptomları şiddetlendirmeden bu örnek aktivitelerden kaç tanesini yapabilirsiniz?

  • İlaç almak: Bir kaşık
  • Giyinmek: Bir kaşık
  • TV izlemek: Bir kaşık
  • Duş almak: İki kaşık
  • Okumak veya ders çalışmak: İki kaşık
  • Hafif ev işi yapmak: Üç kaşık
  • Yemek yapmak ve yemek yemek: Üç kaşık
  • Çalışma: Dört kaşık
  • Bir arkadaşı veya akrabayı ziyaret etmek: Dört kaşık
  • Bir sağlık kuruluşu randevusuna gitmek: Dört kaşık

Belirli insanların ve deneyimlerin, sınırlı kaşıklarınıza en layık olduklarını düşünebilirsiniz. Ortalama günlerde, bunlara öncelik verebilirsiniz. Semptomların yüksek olduğu günlerde ise kaşıklarınızın bittiğini kabul etmek, semptomlarınızı kötüleştiren faaliyetleri sınırlamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca dinlenmeye ve şarj olmaya odaklanabilmeniz için kendinize şefkat göstermenize de katkıda bulunur.

2. İletişim için kaşık teorisini kullanma

Yorucu kronik hastalıkların değişen sınırlamalarını anlamak sevdikleriniz için zor olabilir. Kaşık teorisini nasıl açıklayacağınızı anladığınızda, kaşıkları başkalarıyla bir tür iletişim dili olarak da kullanabilirsiniz:

  • “Bugün bunu yapacak kadar kaşığım yok.”
  • “Çok zorladım ve kaşıklarım bitti.”
  • “Bunu zaten planladım. Bu yüzden bunu yapmak için yeterli kaşığım olmayacak”
  • “Bana bu konuda yardımcı olabilir misin? Bunu seninle yapmaktan daha çok zevk alabilmem için bana birkaç kaşık kazandıracak.”
  • “Bugün için planlarımızı iptal etmek zorundayım. Dün çok fazla kaşık kullandım, bu yüzden bugün için yeterince kaşığım yok.”

Bir kaşıkçı olup olmadığımı nasıl anlarım?

Kronik bir hastalık, zihinsel sağlık durumu veya sakatlıkla başa çıkan herkes kendini kaşıkçı olarak tanımlayabilir. Kronik yorgunluk, tüm hastalıkların ve uzun süreli sakatlıkların bir belirtisi değildir. Ancak enerjiyi sınırlayanlar şunları içerir:

  • Lupus, multipl skleroz (MS) ve romatoid artrit (RA) gibi otoimmün hastalıklar
  • Miyaljik ensefalomiyelit (ME), tedavi sonrası Lyme hastalığı sendromu (PTLDS) ve uzun süreli COVID gibi post-viral ve post-bakteriyel hastalıklar
  • Fibromiyalji
  • Kronik migren
  • Postural ortostatik taşikardi sendromu (POTS) gibi otonomik disfonksiyon
  • Depresyon gibi zihinsel sağlık koşulları
  • DEHB ve otizm gibi nörogelişimsel farklılıklar
  • Kronik ağrılar

Sonuç olarak birisi size “kaşıkçı” olduğunu söylerse, herhangi bir göreve ayırabilecekleri enerji miktarının sınırlı olduğunu unutmayın. Kaşık teorisini kullanmak, kronik hastalığı olan birinin, bu tür kişisel ayrıntıları paylaşacak kadar size güvendiğini gösterirken, ihtiyaçlarını ve sınırlarını belirtmesinin de etkili bir yoludur.

Kaynaklar: verywellhealth, goodrx

İlginizi çekebilir: Mutlu ve sağlıklı ilişkilerin sırrı: Öpüşüp Barışma Teorisi (Kiss and Make Up Theory)

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

‘Evdeki herkes barista’: Bosch VeroBarista ile kahve deneyiminizi zirveye taşıyın

Kahve, şüphesiz ki pek çoğumuz için lezzetli bir içecekten çok daha fazlası; adeta bir tutku, bir ritüel… Sabahın ilk ışıklarında enerji veren, gün içindeki küçük molalarda kendimizi şımartmamızı sağlayan, bazense sohbetlerin tadını ikiye katlayan en keyifli eşlikçi. O yüzden günün farklı anlarını, farklı kahvelerle taçlandırmak gibisi yok; ne de olsa her anın kendine has bir kahvesi var. Güne enerjik bir başlangıç yapmak için yoğun aromalı bir americano ya da gün içinde en sevdiğimiz tatlının yanında yumuşak içimli bir cappuccino en iyi seçim olabilir.



Peki ya bu seçimlerimizi evde barista ustalığıyla hazırlayabilir miyiz? Elbette. Bosch Tam Otomatik Kahve Makinesi VeroBarista ile günün her anına ve her damak tadına uygun lezzetli kahveler hazırlamak mümkün; çünkü VeroBarista ile evdeki herkes barista. Her fincanınızı ustalık eserine dönüştürmeye hazırsanız, işte VeroBarista ile yapabilecekleriniz:

Kahve çekirdeklerini dilediğiniz gibi öğütebilirsiniz

Barista ustalığında lezzetli kahveler hazırlayabilmenin ilk adımı, kahve çekirdeklerini doğru bir şekilde öğütmekten ve tazeliği korumaktan geçiyor. Güzel haber; VeroBarista tüm bunları sizin için yapıyor. CreamDrive, yüksek kaliteli seramik kahve öğütme ünitesi ve özel aroma koruyucu çekirdek haznesi ile günün her saati taze çekilmiş kahve çekirdekleriniz hazır.

Üstelik çekirdek öğütme inceliğini de dilediğiniz gibi ayarlayabilirsiniz. Arka arkaya iki öğütme ve ısıtma sayesinde ekstra güçlü kahvenizi tadı daha az acı olacak şekilde hazırlayabilirsiniz. AromaDouble Shot Fonksiyonu ile kahve aromasından ödün vermeden ekstra yoğun kahveler hazırlamak da mümkün. E bir barista daha ne ister, öyle değil mi?

Farklı anları, farklı kahve çeşitleriyle taçlandırabilirsiniz

Taze çekilmiş kahve çekirdeklerinin mis kokusunun yanı sıra kahve hazırlamanın en güzel yanlarından biri de hiç şüphesiz her damak zevkine uygun farklı seçenekler yapabilmek. Sert tatları sevenler, yumuşak içim tercih edenler ya da daha eğlenceli köpüklü bir şeyler arayanlar… VeroBarista’da herkes için bir şeyler var. Cappuccino, flat white, latte macchiato, sütlü kahve, OneTouch Function ile hepsini tek tuşla hazırlayabilirsiniz. Dahası, yoğun tatları seviyorsanız americanonuz da VeroBarista ile hazır.

Belirtmekte fayda var ki; bir barista ustalığında kahve hazırlayabilmek için özellikle sütlü kahvelerde doğru lezzeti yakalayabilmenin en önemli sırrı sütün sıcaklığını ve kıvamını doğru ayarlayabilmek. Neyse ki VeroBarista, ideal demleme sıcaklığı konusunda tam bir usta. Sütlü kahvelerde bile mükemmel sıcaklığı yakalıyor, süt köpüğü ve sıcak su hazırlama seçenekleri ile her kahve türünü lezzetten ödün vermeden hazırlıyor. Ayrıca sütlü kahveleriniz için de hortumlu süt adaptörü sayesinde esnek çözümler sunuyor. İster kutudan, ister şişeden, ister kendi termosundan süt alın, VeroBarista ile sonuç hep aynı; hep mükemmel.



Kişisel tercihlerinizi kaydedebilirsiniz

Geçek bir barista kahve hazırlarken mutlaka kişisel dokunuşlarıyla fark yaratır; VeroBarista da evdeki herkesin kendi ‘barista’ dokunuşunu ekleyebilmesi için kişiselleştirilmiş tercihlere göre 4 adede kadar favori kahve kaydedebilme özelliğine sahip. Böylece her yudumda tam da istediğiniz gibi bir lezzete kavuşabilirsiniz. Ayrıca evinizde baristalığı başkasına devretmeniz gereken anlarda da kahvenizin yine tam istediğiniz gibi hazırlanacağından da emin olabilirsiniz 🙂 Sıfır risk, bol lezzet…

En sevdiğiniz kahveyi, en sevdiğiniz fincanda içebilmeniz için de VeroBarista üstüne düşeni yapıyor ve yüksekliği ayarlanabilir kahve çıkışı sayesinde 15 cm yüksekliğe kadar ayarlanabiliyor. En uzun latte macchiato bardaklarınızı bile rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Zamandan ve enerjiden tasarruf edebilirsiniz

Kahve hazırlarken lezzet kadar önemli bir şey daha varsa; o da şüphesiz ki zamandan ve enerjiden tasarruf edebilmek. VeroBarista, minimum ısınma süresiyle 45 saniye gibi çok kısa bir zamanda kahvenizi hazır hale getiriyor. Ayrıca her kahveden sonra autoMilkClean süt temizleme sistemi ile tam otomatik temizlik sunuyor ve kolayca çıkartılabilir damlama tepsisi, kahve posası kabı ve süt ağızlıkları bulaşık makinesinde yıkanabiliyor. Yani kahve keyfiniz bittiğinde sizi temizlikle hiç yormuyor. Ve son olarak ZeroEnergy Auto-off otomatik kapanma özelliği ile belirlenen saatten sonra enerji tasarrufu yapmak için kapanıyor, sizi düşündüğü kadar çevreyi de düşünüyor. Kim hem çok lezzetli kahveler yapan hem de akıllı özellikleriyle kahve hazırlamayı mükemmel bir deneyime dönüştüren böylesi bir yardımcıyı evinde istemez ki?

Siz de evinizin baristası olmaya hazırsanız, en lezzetli kahveleri kendi damak tadınıza göre ayarlamak ve her defasında mükemmel sonuçlar elde etmek için hemen tıklayabilir, VeroBarista ile tanışabilirsiniz.

*Bu yazı Bosch katkılarıyla hazırlanmıştır.





21 Günde Ustalaş: Hayatınızı dönüştürmenin kısa rehberi

Günümüz dünyasında insanlar hızlı ve etkili çözümler ararken, uzun vadeli değişikliklerin ne kadar süre gerektirdiği sorusu akıllarda yer ediyor. Araştırmalar, bir alışkanlık kazanmanın 21 günlük bir süreç olduğunu belirtiyor. Bu gerçek, “21 Günde Ustalaş” serisini şekillendiren temel düşünce. Omega Yayınları’nın yayımladığı ve Marie-Claire Carlyle, Leon Nacson ve David A. Phillips gibi alanında prestijli yazarların katkıda bulunduğu seri, hayatın farklı alanlarında bir dönüşüm yaşamak isteyen okurlara kısa ama derinlemesine bir yolculuk sunuyor. Peki, bu serinin her kitabı, okura nasıl dokunuyor? Gelin, seriye birlikte göz atalım.



Marie-Claire Carlyle-Para Mıknatısı: Zenginliğe Giden Yolda Bir Yol Haritası

Serinin ilk kitabı olan Para Mıknatısı, parayla olan ilişkimize yeni bir perspektif getiriyor. Carlyle, paranın sadece maddi bir unsur olmadığını, aynı zamanda kişisel değerimizin ve başkalarına sunduğumuz katkının bir yansıması olduğunu öne sürüyor. Kitap, okuyucuları “zengin” olmanın ötesine taşıyarak, yaşamlarında gerçekten neye değer verdiklerini sorgulamalarına yardımcı oluyor. Paranın bir enerji olduğu fikri üzerine kurulu bu kitap, hayata daha fazla refah çekmek isteyenler için önemli adımlar sunuyor. Okur, mevcut finansal alışkanlıklarını gözden geçirmeye ve “para mıknatısı” olma yolunda ilerlemeye davet ediliyor. Carlyle’ın dili basit ama etkileyici. Kitap, “Paranın Değeri” ve “Niyet Etmenin Gücü” gibi bölümlerle, paraya olan bakış açınızı tamamen değiştirebilir. Ancak bu kitap, sadece bir kişisel gelişim kitabı değil; alışkanlıkları kökten dönüştürmek isteyen herkes için bir rehber niteliğinde. Para ve refah konusunda mevcut düşünce kalıplarını yıkmak isteyen okurlar için güçlü bir başlangıç noktası sunuyor.

Leon Nacson-Rüyalar: Bilinçaltınızı Keşfetmek İçin Bir Araç

Serinin ikinci kitabı olan Rüyalar, sadece uyku sırasında yaşadığımız olayların ötesinde, bilinçaltımızın derinlerine bir yolculuk yapmamıza yardımcı oluyor. Nacson, rüyaların anlamını çözebilmek için onları hatırlamanın önemini vurgularken, okuyuculara kendi rüya günlüğünü tutmanın faydalarından bahsediyor. Modern yaşamın karmaşasında, rüyalarla ilgili sembollerin ve temaların nasıl çözüleceğine dair pratik bilgiler sunuyor. Kitap, rüya yorumlamada bireysel deneyime önem vererek okuyucunun kendi rüyalarının dilini öğrenmesini sağlıyor. Rüyaların sembolizmi üzerine yoğunlaşan bölümler, okurun bilinçaltına dair ipuçlarını yakalamasını kolaylaştırıyor. “Düşmek, Uçmak ve Kovalanmak” gibi herkesin yaşamış olabileceği rüya temalarına açıklık getirirken, kişinin ruhsal yolculuğunda bir rehber olma niteliği taşıyor. Nacson, rüyaların günlük hayatımızdaki yansımalarına dikkat çekiyor; bu da kitabı okura bilinçaltıyla ilgili derin bir keşif fırsatı sunan önemli bir araç haline getiriyor.

David A. Phillips-Numeroloji: Sayıların Gizemli Dünyası

Üçüncü kitap Numeroloji ise, yaşamın derin sırlarını anlamak için sayıların gücüne odaklanıyor. Phillips, Pisagor’un öğretilerine dayanan bu kadim bilim dalını modern hayata uyarlayarak, insanların kendilerini ve çevrelerindekileri daha iyi anlamalarına yardımcı olmayı hedefliyor. Numeroloji, sadece kişilik analizi değil; aynı zamanda kariyer seçimleri, ilişkiler ve ruhsal gelişim açısından da rehberlik sunuyor. Phillips, kitabında sayılara dair teorik bilgilere ek olarak, gerçek dünyadan ünlü örnekler sunarak konuyu daha somut bir hale getiriyor. “Ruh Sayıları” ve “Adların Gücü” gibi bölümler, okurların kişisel yaşamlarına dair önemli çıkarımlar yapmasına olanak tanıyor. Numerolojiye ilgi duymayanlar bile, bu kitap sayesinde yaşamlarını yeni bir gözle değerlendirmeye başlayabilir.

21 Günlük Yolculuk: Alışkanlıklar ve Dönüşüm

Bu seri, alışkanlıkların nasıl şekillendiğine ve yaşamda yeniye yer açmanın neden önemli olduğuna dair kapsamlı bir rehber niteliğinde. Her kitap, 21 gün boyunca okuru derin bir içsel yolculuğa çıkarıyor ve bir yandan kısa süreli bir rehber gibi görünse de her birinin arkasında büyük bir felsefi altyapı bulunuyor. Para Mıknatısı, finansal refahın anahtarlarını sunarken; Rüyalar bilinçaltımızı çözmemize yardım ediyor ve Numeroloji kişisel potansiyelimizi anlamamıza kapı aralıyor. Bu serinin en büyük gücü, herkesin hayatında bir noktada değişiklik yapma ihtiyacını hissetmesi ve 21 gün boyunca süren bu küçük ama etkili adımların, büyük dönüşümlere yol açma potansiyelinde yatıyor. Her kitap, farklı bir tema etrafında dönse de ortak payda: Bireyin kendi gücünün farkına varmasını sağlamak ve bunu bir alışkanlığa dönüştürmek.



Sonuç olarak, “21 Günde Ustalaş” serisi, hayatta bir adım öne geçmek ve yeni bir başlangıç yapmak isteyenler için ilham verici bir çalışma. Her kitabın derinliği, okurun kendine dair yeni keşifler yapmasına olanak tanıyor. Seriyi okurken hem kişisel gelişiminize katkıda bulunacak hem de alışkanlıklarınızı yeniden gözden geçireceksiniz. Hayatta yeni bir sayfa açmak için siz de bu 21 günlük yolculuğa çıkmaya hazır mısınız?

Bu yazı Deniz Poyraz tarafından kaleme alınmıştır.

İlginizi çekebilir: Yaratıcılık bir hayal mi? Yaratıcı olmak mümkün mü? İyi ama nasıl?





İlgili Makale