Whiplash yani kamçı yaralanması, genellikle motorlu bir taşıta arkadan çarpıldığı kazalarda yani travmalarda meydana gelir. Başınız normal hareket alanının ötesinde geriye doğru giderse, boyundaki kaslar, kemiği kemiğe bağlayan ligamentler, kemiği kasa bağlayan tendonlar hasar görebilir. Diğer travmalar da (örneğin düşme ya da spor kazaları) buna benzer etkilenmelere sebep verebilirler.
Vücudun hangi bölümü olursa olsun herhangi bir yaralanmaya maruz kalındığında ağrı, yaralanma sonrası hareketi kısıtlar; iyileşmenin sonrasında bile hareket korkusu oluşturabilir, ağrı hissedilebilir.
Whiplash yaralanması, hem kaza mekanizmasını yani travmayı hem de kaza sonrasında ortaya çıkabilecek ağrı gibi şikayetleri kapsayan bir kavram olarak kullanılır.
Whiplash kendini nasıl gösterir?
Belirtiler, whiplash yaralanmasından hemen sonra, birkaç gün içerisinde ya da haftalar içerisinde ortaya çıkabilir. Boyun ve omuzlarda ağrı ve baş ağrısı en sık görülen belirtilerdir. Kaslarda güç kaybı, kollarda uyuşma, bel ağrıları, baş dönmesi, görme bozuklukları, ışığa duyarlılık veya konsantrasyon zorlukları olabilir.
Belirtiler 6 aydan sonra da devam ederse kronik whiplash yaralanması denir. Kronik whiplash yaralanmasında örneğin boyunda ağrı ve sertlik, sırtta, omuzda ve kollarda yansıyan ağrılar, çene eklemi ağrıları ve baş ağrısını olabilir. Kronik ağrılar sinir sisteminde santral hipersensitivite olarak da anılan ve vücudun kas, eklem ve sinir dokularındaki fonksiyon değişikliklerine yanlış tepkiler verdiği bir çeşit aşırı duyarlılık sebebiyle ve aynı zamanda devamlı ağrı veren zorlanmalar sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Ayrıca genellikle örneğin hatırlama zorluğu yorgunluk ve baş dönmesi gibi bir dizi ağrısız nörolojik belirti mevcuttur.
Whiplash yaralanmasına yönelik hangi terapiler uygulanabilir?
- Kayroprakti
Whiplash yararlanması olan birçok hasta bir kayropraktöre görünmekten fayda görebilirler.
Kayropraktik terapi genellikle kişiye özel olarak uyarlanmış manipülasyon teknikleri, yumuşak doku teknikleri, egzersiz dönemi ve rehberlikten oluşur.
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon
Fizyoterapi tipik olarak farklı kas germe, yumuşak doku teknikleri, tedavi amaçlı ultrason ve lazer, egzersiz programı ve ayrıca bazı manüel tekniklerden oluşur.
- Shiatsu
Shiatsu’da miyofasyal (kas, bağ doku ağı) meridyenlere yönelik manuel manipülasyonları içerir, meridyenlere yönelik egzersiz programı da eklenir.
- Akupunktur
Akupunktur da iğne ile ilgili alanlara uygulama yapılır.
- Psikolojik terapi
Whiplash yaralanmasından sonrasındaki uzun bir süreç kişiyi hem psikolojik hem de sosyal olarak etkileyebilir. Bu sebeple whiplash yaralanması yaşayan birinin psikolojik terapiden fayda görmektedir.
Kaynaklar:
Saglikbilimi.com
ptu.typo3cms.dk
Yılmaz ÖT et al. Fizyoterapi Rehabilitasyon. 2011;22(1):44-49.
maic.qld.gov.au