Birçoğumuzun kafeinle arasında bir çeşit sevgi-nefret ilişkisi var. Çok fazla kafein tüketmenin olumsuz etkileri olduğunu biliyoruz ancak uyanık kalmak, enerjimizi yükseltmek için ondan da vazgeçemiyoruz. Ufacık bir fincan kahve bile tüketmiş olsanız, metabolizmanızda 8-14 saat kadar o kafein kalıyor ve ilk başta enerjinizi yükseltse de ilerleyen saatlerde enerjinizin düşmesine neden oluyor.
Ancak kafeini bir alışkanlık şeklinde değil, verimliliği artırmak için stratejik olarak tüketebilirsiniz.
Kafeini stratejik olarak tüketin
The Productivity Project kitabının yazarı Chris Bailey, aşırı kafein tüketiminin olumsuz etkilerinden muzdaripken bir yandan da kafeini hiçbir zaman bırakmak istemiyordu ve günün birinde kafeini önemli şeylerden önce tüketmeye karar verdi. Önemli bir sunum yapmadan önce, önemli bir makale yazmadan önce, önemli bir işe başlamadan önce… Aslında Chris Bailey’nin kendi kendine yaptığı bu deneyin amacı oldukça basitti: Kafeinin yarattığı yüksek ruh halinden en verimli nasıl faydalanılabilir?
Kafein beynin adenozin denilen bir kimyasalı absorbe etmesine engel oluyor. Bu kimyasal ise beyinde yorgunluk sinyallerinin tetiklenmesini sağlıyor. Kafein aldığında adenozin absorbe edemeyen beyin, yorgunluk sinyallerini alamıyor. Kafeinin etkisi geçene kadar bu durum bu şekilde devam ediyor. Kafeinin etkisi geçtiğinde ise ani bir düşüş yaşanıyor ve tek yapmak istediğiniz şey uyumak oluyor. Eğer kafeini stratejik olarak tüketirseniz, beynin yorgunluk sinyallerini almadığı bu dönemi etkin bir şekilde kullanabilirsiniz.
Kafeinle birlikte neler tüketmemek gerekiyor?
Kafeinli içecekler tüketmeden önce kendinize bazı kurallar belirlemeniz gerekiyor. Eğer kafeini stratejik olarak tüketmek istiyorsanız, şekerli veya alkollü içeceklere yönelmemelisiniz. Bu tür içeceklerde sonradan gelen adenozin daha sert ve hızlı bir şekilde etki ederek yorgunluk ve bitkinlik hissini artırır. Kafeinli içecekler tüketmek istiyorsanız yeşil çay veta matcha ile yapılan içecekler tercih edebilirsiniz. Bu tür doğal kafeinler antioksidan açısından da zengin olduğu için kafein yıkımını yavaşlatıp düzenler.
Ne zaman kafein tüketmek gerekiyor?
Kafein tüketirken dikkatli olmakta fayda var. Verimliliği artırmak için gün içinde çok fazla kafein tüketip beyin yorgunluğunu artırmamalısınız. Öte yandan yaratıcı bir iş üzerinde çalışıyorsanız, kafeinden mümkün olduğunca kaçınmak iyi bir fikir olabilir. Günlük çalışma rutininiz açısından sabahları 09.30-11.30 saatleri arasında kafein tüketebilirsiniz. Sabahları kendinizi biraz daha miskin ve tembel hissettiğiniz bu saatlerde kafein tüketerek enerji seviyenizi yükseltebilirsiniz. Öte yandan, uyku kalitenizin etkilenmemesi için yatağa girmeden en az 8 saat öncesinde kafein tüketimini kesmeniz gerektiğini unutmamalısınız.
Kimler kafein tüketebilir?
Kafeinli içecekler tüketirken kafeinin bazı insanları daha farklı şekilde etkilediğini bilmelisiniz. Kafeinin içe kapanık kişileri, özellikle niceliksel işler yaparken veya zaman baskısı altında çalışırken olumsuz etkilediği biliniyor. Bunun sebebi ise içe kapanık kişilerin çevresel etkilerden daha fazla etkilenmesi. Kafeinle gelen ufacık bir etkilenme veya uyarılma, içe kapanık bir kişinin kontrolden çıkmasına neden olabiliyor. Öte yandan dışa dönük kişilerde ise tamamen tersi bir etki yaratıyor. Eğer dışa dönük ve sosyal bir kişiyseniz, önemli işlerden önce kafein almak sizin için harika bir seçenek olabilir. Zaman zaman içe kapanık, zaman zaman dışa dönük biriyseniz kafeini stratejik olarak tüketmek sizin için en iyisi olacaktır.
Kaynaklar:
Lifehack
The Muse
İlginizi çekebilir: Kahvenin beyin üzerindeki mükemmel etkilerini keşfedin