İyisiyle, kötüsüyle stres: Stres gerçekten zararlı mı?

Günümüzde, nedeni bulunamayan ya da fiziksel bir anomaliye bağlanamayan baş ağrısı, uykusuzluk, ülser gibi rahatsızlıkların kaynağının stres olduğunu söylemek alışkanlık haline gelmiş olabilir. Ancak, stresin zararlı olduğuna dair yaygın kanının aksine, iyisi ve kötüsü olduğunu unutmamak gerek.

Daha önce bir yazımızda da bahsettiğimiz gibi, iyi (olumlu) stres kişinin büyümesine, başarıya ulaşmasına ve yeni beceriler kazanmasına yardımcı oluyor. Aile ve Toplum Sağlığı üzerine çalışmalarını sürdüren Dr. Thomas Sult’ın stresi kendi yararımıza kullanmakla ilgili tüyolarını siz Uplifers okurları için inceledik.

İyi stres, işleri yetiştirmeye yarayabilir

Bir işi olabildiğince öteleyip, son dakikada büyük bir konsantrasyon ve hızla bitiriverdiğiniz oldu mu? Endişeden soğuk terler dökerek başında oturmanız gerekse bile, işin yetişmeyeceğinden ötürü duyduğunuz stres size bu odaklanmayı sağlıyor. Çünkü belli bir miktarda stres, hedeflerimize ulaşmamızda bize gereken itici gücü sağlamakta büyük rol oynuyor.

Stres; beynimizde dur, savaş ya da kaç tepkisi oluşturan bir olay yaşadığımızda ortaya çıkar. İlk olarak yarattığı değişiklik, odaklanmanın artmasıdır. Acil bir durumda hızlı kararlar verip vücudumuzun elverdiğini sandığımızdan daha hızlı koşmamız ya da daha ağır yükleri kaldırmamız, veya bir sunum sırasında en zor sorulara yanıt verebilmemiz stres sayesinde gerçekleşir.

Ayrıca, stresin hastalıklarla savaşmada faydalı olduğu Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmayla kanıtlandı. Araştırmanın sonuçlarına göre stres, vücudun bağışıklığını güçledirmede ve ameliyat, kanser, enfeksiyon gibi önemli rahatsızlıklarla başa çıkmada önemli role sahip.

Stres – performans ilişkisi

Her şey gibi, stresin de fazlası insana zarar veriyor. Kronik stres uzun süreli bir kaygı bozukluğu yaratarak uyku problemleri, depresyon, şişmanlama, hafızada ve bilişsel aktivitelerde bozukluklara sebep olabiliyor.

İngiliz kardiyolog Dr. Peter Nixon, bir İnsan Fonksiyon Eğrisi (Human Function Curve) geliştirerek iyi ve kötü stresin kişinin performansı üzerindeki etkisini görsel olarak ifade etti. Stres-Performans Eğrisi olarak da tanımlanabilecek grafiğe göre, herkese göre değişkenlik gösteren belli bir noktaya kadar stres, uyarıcı bir etki yaparak performansı arttırıyor. Bu noktadan sonra ise stresin artması, yorgunlukla başlayan ve çöküşe doğru ilerleyen bir performans azalmasına neden oluyor.

İyi stresi arttırmak için 3 öneri

Yaşamın püf noktası, yeterince iyi stres barındırırken, kötü stresi olabildiğince azaltmak. İleri Tıp merkezlerinden Meno Kliniği, fiziksel ve ruhsal olarak yararlı iyi stresi arttırmak için çok basit 3 öğütte bulunuyor:

1. Egzersiz yapmak: Spor yapmak, bağışıklık sistemini uyaran endorfin hormonunun salgılanmasına ve kötü stresin azalmasına yardımcı oluyor.

2. Pozitif olmak: Araştırmalar, olumlu bir bakış açısına sahip insanlarda olumlu stresin daha yüksek miktarda görüldüğünü gösteriyor.

3. Tek bir işe odaklanmak: Son zamanlarda yapılan pek çok araştırmanın desteklediği üzere, aynı anda birden fazla işi yapmaya çalışmak (multitasking), stresin olumsuz yönde artmasına ve başarma hissiyle gelen rahatlamanın azalmasına sebep oluyor.

Kaynaklar

Whole9

Meno Clinic 

Sınırsız Yaşam