İstenmeyen durumlarda yaşanan cinsel uyarılmanın bilimsel açıklaması

Cinsel uyarılma, her ne kadar partnerinizle yaşayacağınız cinselliği kolay kılmaya yarasa da, istenmeyen durumlarda ya da beklenmedik anlarda yaşandığında büyük bir sorun olabiliyor. Seksin istenmediği, hatta bundan kaçınıldığı zamanlarda dahi genital uyarılma belirtilerinin yaşanması, bireyleri zor durumda bırakabiliyor. Ve bu bahsettiğimiz durum, özellikle rızasız cinsel ilişki, yani taciz ve tecavüz durumları için geçerliliğini koruyor.

Uyarılmanın kaynağı beynimiz

Peki istemediğimiz halde neden zaman zaman genital uyarılma belirtileri yaşıyoruz? Cinsellik eğitimleri veren Emily Nagoski’ye göre bu sorunun yanıtı beynimizde. Beyinde “ödül merkezi” olarak adlandırılan bölüm, birbirine bağlı fakat ayrılabilir üç farklı sistemden oluşuyor. Nagoski bu üç bölümü hoşlanma, isteme ve öğrenme olarak adlandırıyor. İstenmeyen anlarda yaşanan genetik uyarılma ise, Nagoski’nin deyimiyle söz konusu üç bölümün arasındaki ilişki eksikliğinden kaynaklanıyor.

Son yıllarda yapılan araştırmalar, seksle alakalı etkenlerde genital kan akışının arttığını gösteriyor. Üstelik bu artış hoşlanma ve isteme deneyimlerinin olmadığı durumlarda da geçerli. Bu konuyu biraz daha iyi anlamak için, beynin ödül sistemindeki öğrenme bölümünü Pavlov’un köpeği deneyiyle açıklayabiliriz. Yaygın bilinen deneyde bilim insanı Pavlov, köpeğine yiyecek vermeden önce bir zili çalıyor ve bunu her seferinde tekrarlıyor. Ve bir noktadan sonra, köpeğin yiyecek olmasa bile zili duyduğunda salyalarının akmaya başladığını gözlemliyor. Beynin öğrenme bölümü de, tıpkı bu deneydeki gibi işliyor. Sonuç olarak seksle alakalı, seksi çağrıştıran herhangi bir uyaranla karşılaşıldığında, bunu isteyip istemememiz ya da bundan hoşlanıp hoşlanmamamız önemli olmaksızın genital uyarılma yaşayabiliyoruz. Nagoski bunu ‘uyarılma uyumsuzluğu’ olarak adlandırıyor.

İlginizi çekebilir: Cinsellikle ilgili doğru bilinen yanlışlar

Genital uyarılma cinsel arzudan bağımsız olabilir

Bu noktada partneriyle cinsel birliktelik yaşamak isteyen kişilerin aklına başka bir soru gelebilir: ”Partnerimin ne istediğini ve sevdiğini nasıl bileceğim?” Geçtiğimiz dönemlerde Hollywood’da ortaya çıkan taciz skandalları üzerine başlatılan MeToo akımı sırasında, kendisine en çok sorulan sorunun bu olduğunu belirten Nagoski, buna verilen sözlü yanıtların tek dikkate alınması gereken şey olduğunu ifade ediyor. Buna göre; partneriniz ‘hayır’ dediğinde, bunun tek bir anlamı vardır: Hayır. Olumsuz yanıt veren, o sırada seksi istemediğini söyleyen partnerin genital uyarılma yaşıyor olması, aslında cinselliği istediğini değil, uyarılma uyumsuzluğunu yaşıyor olduğunu gösterir.

Pek çok çift, uyarılma uyumsuzluğu nedeniyle sorun yaşıyor ve partnerlerin cinsel birlikteliği istemedikleri halde manipüle edilmeleri söz konusu olabiliyor. Ancak, genital uyarılmanın cinsel arzudan bağımsız gerçekleştiğini bilip buna göre davranmak, çiftlerin psikolojik ya da cinsel şiddetten uzak sağlıklı bir cinsel hayat yaşamalarını sağlayabilir.

Emily Nagoski’den uyarılma uyumsuzluğu ile ilgili daha fazlasını öğrenmek için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz:

İlginizi çekebilir: Aşk hormonu oksitoksin hakkında bilmeniz gereken 11 ilginç bilgi