İlişkilerin en büyük zehiri: Mahşerin dört atlısıyla tanışın ve önleminizi alın

“Sevmek insanın kendi kendini aşmasıdır.”
Oscar Wilde

İlişkiler günümüz insanının çıkmaz sokaklarından. Televizyon haberlerinde de sık sık izliyoruz. Yıllar geçtikçe evlenme oranı düşüyor, boşanma oranı yükseliyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre ülkemizde sadece 2018 yılında 2017 yılına kıyasla yaşanan boşanmaların oranı yüzde 10,9 arttı (2017 yılında 128 bin 411 çift boşanırken, 2018 yılında 142 bin 488 çift dünya evinden çıktı). 2016-2017 yılları arasında boşanmaların hızı sadece yüzde 1,8 oranında artmıştı.

Tabii bu boşanmaların ardında çok çeşitli sosyoekonomik ve kültürel değişimlerin de etkisi var. Her şeyi kabullenen, evlilik davasından dönmemeyi ilke edinmiş X kuşağının çocukları olarak artık haklarımızı savunmayı ve 21. yüzyıl kadınları olarak kendi ayaklarımızın üzerinde durmayı pekala öğrendik. Belki biraz da bunun verdiği güçle hayatımızda yolunda gitmeyen her şey için daha çok şikayet etmeye başladık. Çalıştığımız şirket, ekonominin durumu, çocuğumuzla ilişkimiz, evliliğimiz…

Kısacası her şey bizler için bir şikayet aracına dönüşmüş durumda. Peki bizler sürekli şikayet enerjisindeyken, ilişkilerimizin, evliliklerimizin daha iyiye gitmesi gerçekten mümkün mü? Evrenin en temel yasası, “Benzer benzeri çeker” diyor. Ne yazık ki gerçek bu: Şikayet etmek hayatınızda daha çok şikayet edeceğiniz durum yaratmaktan başka hiçbir işe yaramıyor. O halde hayatlarımızda daha mutlu ilişkiler/evlilikler yaratabilmemiz için ne yapmamız gerekiyor ?

Aldığım kişisel gelişim eğitimlerinden bir tanesinde John Gottman’ın “Evliliği Sürdürmenin Yedi İlkesi” kitabı önerilmişti. Kitabın yazarı, aynı zamanda bir psikolog olan John Gottman, eşiyle birlikte 35 senede 3000’den fazla çifti araştırmışlar. Uzun yıllar süren bu araştırmaların sonucunda ilişkilerin bitmesine yol açabilecek dört temel davranış biçimini ortaya koymuşlar; bunları da “Mahşerin 4 Atlısı” olarak tanımlamışlar. Gelin şimdi bu kitaptaki bilgeliğe kulak verelim…

Eleştiri

Eleştiriler karaktere ve kişiliğe yönelik olumsuz ifadelerdir. En büyük zararı da bu şekliyle verir. Örneğin; “Sürekli kendin hakkında konuşmandan bıktım, ne kadar bencilsin” ifadesi eleştiriyken; “Sen sürekli kendin hakkında konuştuğunda ve nasıl olduğumu sormadığında kendimi önemsiz hissediyorum, lütfen bu konuda daha dikkatli olur musun?” şikâyettir.

Mutlu bir ilişkiye giden yol “sen” ifadesiyle eleştirilerde/yargılarda/genellemelerde bulunmak yerine “ben” dilini kullanmak ve duygularınızı samimiyetle, karşı tarafı suçlamadan ifade etmektir. “Ben” dili konuşulduğunda karşı taraf kendini suçlanmış hissetmez, çünkü bahsettiğiniz sizin duygularınızdır ve bunun sorumluluğu tamamen size aittir. Bu yaklaşımın pek çok çatışmayı daha başlamadan çözdüğünden emin olabilirsiniz!

Savunma

Eğer birinci madde çiğnendiyse ve çiftlerden biri “sen” diliyle konuşmaya başladıysa (“Sen egoistsin”, “Sen zaten hep dağınıksın, devamlı arkanı toplamak zorunda kalıyorum” vb..) karşı taraf yargılandığını hisseder ve bilin bakalım kendini savunmak için hangi yöntemi kullanır? O da “sen” dilini kullanıp karşı tarafı suçlamaya başlayacaktır. Savunmada en belirgin özellik karşı tarafın söylediklerini duymamaktır, çünkü kişi sadece kendi söylediklerine odaklanır. Çiftlerden biri diğerini eleştirdiğinde, diğeri savunma pozisyonuna girer; ancak savunma bir çeşit karşı tarafı suçlama olduğundan ve “sorun bende değil sende” mesajı içerdiğinden çatışma artarak devam eder. Kısır döngü oluşur.

Örneğin, “Bu senin hatan”, “Bunun sorumlusu sensin” , “Asıl sen bunu daha çok yapıyorsun” gibi ifadeler savunma ve aynı zamanda da suçluluk içerir.

John Gottman’a göre “Mutlu bir ilişkide olması gereken sadece kendini savunmaya çalışmak değil, çatışma anında sorunun bir kısmını kabul etmek ve sorumluluğu üstlenmektir.”

Küçümseme

İlişkilerde olmaması gereken en olumsuz davranış biçimlerinden biridir. John Gottman bu davranışı “eşlerden birinin kendisini diğerinden üstün görmesi ve diğerini küçümsemesi durumu” olarak açıklıyor. Tahmin edersiniz ki böyle bir ilişki biçiminde çatışma da kaçınılmaz olacaktır. Aşağılama ifadeleri içerisinde tiksinme mesajları da bulundurduğundan dolayı sorunların çözülmesi imkânsız bir hal alacak ve ilişkinin bitmesine yol açacaktır.

Örneğin; “Çok beceriksizsin”, “Zaten neyi bugüne kadar doğru yaptın ki”, “Ben sana söylemiştim”, “Bu yaptığın tam bir aptallık” vb. ifadeler kişiliğe yönelik suçlamalar, aşağılamalar içerir.

John Gottman’a göre “Mutlu bir ilişkide olması gereken, aşağılama yerine takdir etme ve saygı duymadır.”

Duvar örme

Duvar örme, tartışma sırasında çiftlerden birinin fiziksel ve ruhsal anlamda iletişimi kesmesi ve konuşmamasıdır. Çiftler bunu genelde küserek ya da sessiz kalarak yaparlar. Bu tutum karşı tarafa “Sen değersizsin”, “Sen önemsizsin” mesajı verdiğinden ilişkiye en çok zarar veren davranışlardan bir tanesidir. Çünkü pasif bir direniştir, iletişimi tamamen kestiği için ilişkide sorunların kronik hale gelmesine sebep olur. Bir kafeye gidip oturduğunuzda gözlem yapmanızı öneririm, böyle çiftleri görmeniz çok olası…

John Gottman’a göre ise “Mutlu bir ilişkide olması gereken sakinleştikten sonra sorun hakkında konuşmaktır.” Konuşmadığınız sürece karşı tarafın varsayımlar yapmasına izin verir, böylece ilişkinizde derin mutsuzluk çukurları kazmış olursunuz.

“İnsanlar köprü kuracakları yerde duvar ördükleri için yalnız kalırlar.”
Isaac Newton

Diyeceğim o ki… Önce siz tepkilerinizi değiştirin, zamanla karşı tarafın da tutumunun değiştiğini göreceksiniz. Tepkilerimizi değiştirebilmenin en verimli yolu ise bilinçaltı kayıtlarımızı, orada saklı tuttuğumuz “değersizlik, yetersizlik, utanç, kaybetme korkusu” gibi inançları değiştirmekten geçiyor. Gelin değişimi önce kendi içimizde ve dolayısıyla içinde bulunduğumuz ilişkilerin en yüce hayrına gerçekleştirelim. Sizler de Thetahealing yöntemiyle ilgili ayrıntılı bilgiye www.esindemir.com sitesinden ulaşabilir; her türlü sorunuz için benimle Instagram hesabımdan ve [email protected] mail adresim üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

Bilinçaltınızı değiştirin, dünyanız değişsin. Çünkü siz buna değersiniz…

Kaynaklar
Gottman, J.& Siver, N.(1999).The Seven Principles for Making Marriage Work: A Practical Guide from the Country’s Foremost Relationship Expert.

İlginizi çekebilir: İlişkilerin çıkmaz sokağından bir ses yükselir: “Ben değişemem”