X

Hava kirliliği baş ağrısına sebep olur mu?

Hava kirliliği, dünya çapında ciddi bir problemdir ve nörodejeneratif hastalıklar, inme, otizm, depresyon ve gelişim gerilikleri gibi pek çok rahatsızlıkla bağlantısı vardır. Ayrıca artan miktarda kanıtlara göre hava kirliliği migren gibi baş ağrısı bozukluklarına da sebep olabiliyor. Bu nedenle hava kirliliğinin baş ağrıları üzerindeki etkilerine ve kendimizi koruma yollarına bir bakış atmak gerekiyor.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kötü hava kalitesi baş ağrısına yol açar mı?

Dünyanın çeşitli yerlerinde yapılan çalışmalara göre hava kirliliği ve baş ağrısı sıklığı arasında ciddi bir bağlantı var.

Baş ağrısı ile bağlantılı olabilecek bazı kirleticiler şöyle:

  • Parçacık maddeler: Havada asılı kalan küçük katı ve sıvı tanecikler, örneğin toz, kirler, kurum ve duman gibi şeyler, solunduklarında zararlı olabiliyorlar.
  • Azot oksit: Bu kırmızı-kahverengi renkli gaz yakıtların yanması sonucunda ortaya çıkar ve ciğerleri rahatsız eder ve solunum yolu hastalıklarına karşı direnci azaltır.
  • Kükürt dioksit: Kükürt dioksit renksiz ve kendine has kokusu olan bir gazdır ve genellikle çürük yumurtaya benzer bir kokusu vardır. Kükürt içeren fosil yakıtların yakılması sonucunda ortaya çıkar. Kükürt dioksitin solunması solunum yolu problemlerine sebep olur ve ayrıca asit yağmurlarının oluşumuna sebep olur.
  • Ozon: Üç oksijen atomundan oluşan bir gazdır. Atmosferin üst katmanlarında olduğunda bizi UV ışınlarına karşı korur. Ancak zemin seviyesinde olduğunda güneş ışığı sayesinde kirletici maddeler ile etkileşime girer ve bu nedenle solunum sistemine zarar veren bir duman ortaya çıkar.
  • Karbon monoksit: Bu gazın kokusu veya rengi yoktur. Odun, gaz veya yağ gibi yanıcı maddeler tam olarak yanmadıklarında ortaya çıkar. Çok karbon monoksit solumak ölümcül olabilir çünkü kanın oksijen taşımasına engel olur.
  • Polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH): PAH adı verilen kimyasallar kömür, ham petrol, benzin gibi ürünlerde doğal olarak ortaya çıkarlar ve ayrıca fosil yakıtlar ile organik bileşenlerin yanması sonucunda da ortaya çıkarlar. Bunlardan bazılarının kansere sebep oldukları biliniyor.
  • Uçucu organik bileşenler: Bunlar çoğunlukla boyalarda, solventlerde, temizlik ürünlerinde ve yakıtlarda bulunurlar. Yüksek dozda maruz kalmak göz, burun ve boğaz tahrişine, ayrıca bulantı ve baş ağrılarına sebep olur.
  • Biyoyakıtlar: Geri dönüşebilir organik maddelerden üretilen biyoyakıtlar, örneğin odun, tezek gibi şeylerin yakıt olarak kullanılması sonucunda havaya kirleticiler dağılır ve bu da hava kirliliğine sebep olur.

Hava kirliliğinin baş ağrılarına sebep olmasının tam mekanizması henüz çözülmüş değil. Ancak kötü hava kalitesinin sinir sisteminde inflamasyona yol açarak baş ağrılarına sebep olabildiğine, bunun sonucunda nöroinflamasyon ve hücre ölümü ortaya çıktığına inanılıyor.

Hava kalitesinin sizi etkilediğini nasıl anlayabilirsiniz?

Hava kalitesinin sizi etkilediğini, hava kirliliği yüksek olduğunda sağlığınızda ortaya çıkan değişimlere ve herhangi bir sıra dışı belirtiye sahip olup olmadığınıza göre tespit edebilirsiniz. Çeşitli internet sitelerinde bölgelerin hava kirliliğine dair veriler bulunuyor ve bunları aşağıdaki belirtilerle eşleyebilirsiniz:

  • baş ağrıları
  • öksürük
  • hapşırma
  • nefes darlığı
  • göğüs darlığı
  • baş dönmesi
  • bitkinlik
  • göz, burun ve boğazda tahriş

Bir belirti günlüğü tutmanız baş ağrılarınızın sebebinin hava kalitesi olup olmadığını tespit etme konusunda yardımcı olacaktır. Hava kalitesinin sizi nasıl etkilediğini anladıktan sonra doktorunuz bir tedavi planına geçebilir.

Kötü hava kalitesinden kaynaklanan baş ağrılarından nasıl kurtulabilirsiniz?

Aşağıda bu rahatsızlığı kontrol altına almanın bazı yolları mevcut:

  • Maruziyeti azaltın: Kötü hava kalitesine sebep olan kirlilik, alerjenler gibi kaynakları tespit edin ve bunlara maruz kalmayı azaltın. Kirli günlerde dışarıda olmaktan veya pencereleri açmaktan kaçınabilirsiniz.
  • Reçetesiz ağrı kesiciler: Ağrı kesiciler baş ağrısını hafifletmeye yardımcı olacaklardır.
  • Hava temizleyiciler: Sertifikalı hava temizleme cihazlarından faydalanarak pek çok kirleticiden kurtulabilirsiniz. Ancak optimum performans için temizleyiciyi de düzenli olarak temizlemeniz gerekiyor.
  • Bol su için: Dehidrasyon baş ağrılarını daha kötü hale getirir ve bu nedenle gün içinde susuz kalmamak için bol su içmelisiniz.
  • Soğuk kompres: Soğuk kompres veya buz torbalarını alnınıza veya ensenize koymak ağrıyı hafifletir.
  • Öz yağlar: Bazı insanlar nane veya lavanta yağı gibi öz yağlar kullanmanın baş ağrılarına iyi geldiğini belirtiyorlar. Kokuları koklayabilir veya şakaklarınıza sürebilirsiniz.
  • Profesyonel yardım alın: Eğer baş ağrınız devam ederse, bir uzmana danışın. Altta yatan sebebin tespit edilmesi ve doğru tedavi çözüm sağlayabilir.

Sonuç olarak hava kirliliğinden kaynaklanan baş ağrıları çok yorucu olabilirler ancak onları kontrol altına almanın yolları vardır. Hava temizleyiciler, bol sıvı almak, kirleticilere daha az maruz kalmak belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca bölgenizdeki hava kalitesini takip etmek ve kirlilik yüksek olduğunda gerekli önlemleri almak da fayda sağlar. Eğer baş ağrısı devam ederse, profesyonel bir yardım alarak teşhis ve tedaviyi gerçekleştirebilirsiniz.

Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.

Kaynak: healthline

İlginizi çekebilir: En yaygın 5 tip baş ağrısı ve tedavi önerileri

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale