Sütün insan sağlığına olan olumsuz etkileri son dönemlerde beslenme uzmanları tarafından en çok tartışılan konulardan biri. Bunun en büyük sebeplerinden birisi de piyasadaki özellikle yağı alınmış sütlerin yapay tatlandırıcılar ve ekstra şekerle insan sağlığına zararlı hale getirilmesi.
Harvard Üniversitesi’nde Pediatri (Çocuk hastalıkları) bölümü doktoru olan David Ludwig, Journal of American Medical Association Pediatrics dergisinde yayınlanan bilimsel çalışmasında, ekstra şekerle tatlandırılmış içeceklerin insan sağlığı için zararlı olduğunu söylüyor.
Hepimizin bildiği gibi aşırı şeker tüketimi obeziteden diyabete bir çok kronik hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Şekerin insan vücuduna verdiği zarar nedeniyle Amerikan Pediyatri Birliği, geçtiğimiz aylarda şekerle tatlandırılmış içeceklerin tüketiminin zararlarını anlatan bir bildiri yayınladı.
Pediyatri Birliği açıklamasında düşük kalorili içeceklerin tüketilmesini, ve günde 3 fincan yağı azaltılmış süt içerek sıvı ihtiyacının karşılanabileceğini belirtiyor. Doktor Ludwig, bu noktada şöyle bir soruyla Pediyatri Birliği’nin bu kararını sorgulamış;
‘’Günde 3 fincan süt, uzun bir süreden sonra Amerika’da yaşayan insanlara beslenme konusunda verilmiş olan en iddialı beslenme tavsiyelerden biri. Bu tavsiye sonucunda insanlar yılda milyonlarca galon süt tüketmeye başladılar.’’
Ludwig’in bu konudan rahatsız olmasının ve tavsiyenin sağlığa zararlı olmasının altında ise, yağı alınmış sütlere eklenen ekstra şeker ve tatlandırıcılar var. Ludwig, şekerli içeceklerin tüketilmemesi konusunda halkı uyaran bir kuruluşun, ekstra şeker içeren yağsız süt içimini desteklemesini çelişkili buluyor.
‘’Yağı alınmış çikolatalı süt, insan vücudu için olası en büyük tehlikelerden biri: Sütün yağı alınıyor, bu nedenle tadı bozuluyor. Bu sütten çocuklara günde 3 fincan içirebilmek için şekerli bir tatlandırıcıyla tadını düzenlemeniz gerekiyor. Burada da ebeveynlerin en çok başvurduğu katkı maddesi, şekerli çikolata tozları oluyor. Süt, kalsiyum alabileceğimiz tek besin değil. Aynı miktardaki kalsiyumu çok farklı kaynaklardan edinebilirsiniz. Örneğin; haşlanmış lahananın 1 gramında sütün 1 gramında olan kalsiyumdan çok daha fazla miktarda kalsiyum var. Sardalya, tam tahıllar, fındık, yeşil ve lifli sebzeler yüksek miktarda kalsiyum içeriyor. ’’
Harvard’lı araştırmacı Ludwig’in araştırmaları, Amerikan Pediyatri Birliği’nin önerileriyle bu bağlamda ters düşüyor.
Trans yağlar ve rafine edilmiş çoklu doymamış bazı bitki yağları (mısır, soya, ayçiçeği, kanola vb.) vücut için oldukça zararlı ve uzak durulması gerekiyor. Ancak hindistancevizi yağı, süt yağı, otla beslenen hayvanlardan elde edilen hayvansal yağlar gibi doymuş yağların normal seviyede tüketilmesi, sağlık için herhangi bir tehdit oluşturmuyor.
Doymuş yağların zararlı olduğuna dair yıllardır süren tartışmalar, 2010 yılında American Journal of Clinical Nutrition isimli bilimsel dergide yapılan ‘’Doymuş yağların kronik kalp hastalıklarına ve dolaşım sistemi rahatsızlıklarına neden olduğuna dair kanıtlanmış herhangi bir bulgu bulunmamaktadır.’’ açıklamasından sonra yavaş yavaş azalmaya başladı.
Tam besinler olarak adlandırılan işlenmemiş gıdalarla beslenmenin sağlığımız için önemini sizlerle daha önceki bir yazımızda paylaşmıştık. Bu açıdan bakıldığında, süt ve süt ürünlerinde yağın alınmaması, besinin bütünlüğünün ve organikliğinin bozulmaması açısından büyük önem taşıyor. Yapılan araştırmalar, yukarıda da bahsettiğimiz hindistancevizi yağı, süt yağı gibi doymuş yağların kalp sağlığını desteklediğini, diyabeti kontrol altında tuttuğunu, vitamin emilimini arttırdığını, bağırsak kanseri riskini azalttığını ve hatta kilo verdirici bir etkisinin olduğunu gösteriyor.
İlginizi çekebilir: Süt kaç kalori?