Kafein enerji veren ve daha uyanık kalmanızı sağlayan bir uyarıcıdır. Dünya çapında tüketilir ve genel olarak kahve veya çay tüketimi ile alınır. Kafein toplumun geneli için güvenli görülse de, sağlık uzmanları alımı konusunda biraz sınırlayıcı olunmasını öneriyorlar.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
Güvenli midir?
Pek çok insan için kafeinin en dikkat çekici etkisi enerji düzeyleri, odaklanma ve migren üzerindeki etkileridir. Hatta bazı kafeinli içeceklerin sağlığa faydalarının da olduğunu unutmamak gerekiyor. Ancak kafein bazılarında olumsuz yan etkilere de sebep olabilir ve hamilelikte bazı riskler doğurabilir.
Potansiyel faydaları nelerdir?
Kafeinin enerji düzeylerini ve odaklanmayı arttırdığı kanıtlanmıştır. Araştırmalara göre kahve beyni ve merkezi sinir sistemini uyarıyor, böylece uyanık kalmanızı sağladığı gibi zihinsel farkındalığınızı da keskinleştiriyor. Ayrıca ağrı kesiciler ile birlikte alındığı zaman baş ağrısı tedavisinde de etkili olabiliyor.
Bunlara ek olarak bazı kafeinli içeceklerde antioksidanlar bulunuyorlar ve bu bileşenler hücrelerinizi hasara karşı koruyorlar, inflamasyonu azaltıyor ve kronik hastalıkları savuşturuyorlar. Özellikle yeşil çay antioksidanlar bakımından zengin ancak diğer çay ve kahve türlerinde de ciddi miktarda antioksidan bulunuyor.
Potansiyel riskleri nelerdir?
Kafeinin potansiyel faydaları olabilir ancak özellikle gebelikte tüketiminde zararlı olabilecek bazı yanları da mevcuttur. Hamile kadınlar kafeini çok daha yavaş şekilde metabolize ederler. Bu nedenle kafeinin vücudunuzdan atılması normalden 1.5-3.5 kat daha uzun sürebilir. Kafein aynı zamanda plasentayı aşar ve bebeğin kan dolaşımına girer ve bu nedenle bebeğin sağlığı üzerinde etkileri olabilir.
Günde 200 mg’ın altında kafein tüketiminin herhangi bir düşük veya erken doğum riski ile bağlantısının bulunmadığı belirtiliyor. Bunlara ek olarak bazı kanıtlara göre kafeinin az miktarda tüketimi bile düşük doğum ağırlığı ile bağlantılı olabilir. Örneğin bir araştırmada günde 50-149 mg kafein alımının gebelikte düşük doğum ağırlığı riskini %13 oranında arttırdığı görülüyor.
Fakat bu konu üzerine daha fazla araştırma gerekiyor. Düşük, düşük doğum ağırlığı ve diğer yan etkilerin risk düzeyinin gebelikte kafein alımıyla mı bağlantılı olduğuna dair bağlantılar henüz kesin değiller.
Kafeinin diğer yan etkileri arasında yüksek tansiyon, kalp ritminde hızlanma, kaygılarda artma, baş dönmesi, huzursuzluk, karın ağrısı ve ishal bulunuyor.
Hamilelik için öneriler
Dolayısıyla hamileyseniz veya hamileliğe hazırlanıyorsanız günde 200 mg’ın altında kafein almanız öneriliyor. Bu da her gün aşağı yukarı 250-500 ml kahve veya 250-1000 ml çay anlamına geliyor. Ayrıca alımınıza dikkat etmenin yanında ürünün kaynağına da önem vermelisiniz.
Kafein içeren enerji içeceklerinin gebelikte tüketimleri herhangi bir şekilde önerilmiyor. Enerji içeceklerinde kafeine ek olarak bol miktarda şeker veya yapay tatlandırıclar bulunuyorlar ve bunların herhangi bir besin değeri yok. Ayrıca içlerinde bulunabilecek ginseng gibi bazı bitki özlerinin de hamile kadınlar için tehlikeli oldukları belirtiliyor. Enerji içeceklerindeki diğer bitkilerin hamilelik üzerindeki etkilerine dair yeterince araştırma yok. Bunun yanında hamilelikte bazı bitki çaylarından uzak durmak gerekiyor. Bunlar arasında hindiba kökü, meyan kökü ve çemen otu ile hazırlanmış çaylar bulunuyorlar.
Aşağıdaki çayların ise gebelikte güvenli oldukları belirtiliyor:
- zencefil
- nane
- kırmızı ahududu yaprağı (ilk trimesterde 1 kupadan fazla içmeyin)
- limon balmı
Tüm bitkisel şeylerde olduğu gibi bitki çaylarını da gebelikte içmeden önce doktorunuza danışmanız uygun olacaktır. Kafeinli içecekler yerine su, kafeinsiz kahve ve kafeinsiz çay türlerini tüketebilirsiniz.
Ayrıca kahvenin haricinde çikolata gibi kakao içeren atıştırmalıklarda da bol miktarda kafein olduğunu unutmamanız gerekir. Bu yüzden günlük toplam kafein alımınızı hesaplarken bunları da hesaba katmanız uygun olacaktır.
Önemli not: Bu yazıda yer verilen tüm bilgi ve öneriler bilimsel destekli makaleler baz alınarak, genel bilgilendirme amaçlı hazırlanmış olup herhangi bir uzman tavsiyesi içermemektedir. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurun.
İlginizi çekebilir: Hamilelikte aşırı terleme neden olur?