Güneşten aldığımız D vitamini neden önemlidir, eksikliğinde neler olur?

D vitaminine güneş vitamini denilmesinin sebebi; yaklaşık % 80-90’ının deride ultraviyole ışınları sayesinde sentezlenmesidir. Bu sebeple özellikle kış aylarında D vitamini eksikliğiyle daha sık karşı karşıya kalabiliyoruz.

D vitamini eksikliği sadece ülkemizde değil, dünya üzerinde sık görülen yetersizliklerden biridir. Özellikle güneşten yoksun kalan ülkelerde ve koyu ten renkli bireylerde daha sık görülür. Yaşlılarda güneş görme süresinin azalmasına bağlı olarak eksiklik daha fazla görülebilir. Güneş kremi kullananlarda, karaciğer ve böbrek yetmezliği görülen hastalarda, obez bireylerde, Crohn, çölyak gibi emilim bozukluğu yaşayanlarda ve streroid grubu ilaç kullananlarda D vitamini eksikliği görülme olasılığı daha yüksektir.

Güneş ışınları yoluyla D vitamini sentezlemek de aslında sandığımız kadar kolay değil, bunun için gereken uygun koşullar var:

• Cildin direk güneş ışığına teması gereklidir, pencere veya cam arkasındayken D vitamini sentezi yoktur.
• Koruyucu güneş kremi kullanılmamalıdır.
• Güneş ışınlarının dünya yüzeyine ulaştığı özel bir açı olan zenith açısı D vitamini sentezi için gereklidir.
• Ülkemiz için D vitamini sentezi Mayıs ve Kasım ayları arasında gerçekleşir.
• Uygun ışın açısı için saatler 10.00 – 15.00 arasıdır.

D vitamini eksikliğinde ne gibi belirtiler görürüz?

Yaygın kemik ve kas ağrısı, kemik hassasiyeti, kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu, dengesizlik, sık görülen kırıklar yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmekte fayda var.

Yapılan son araştırmalar D vitamini eksikliğinin birçok hastalığa sebep olabileceğini söylüyor. Şizofreni, depresyon, astım, Tip 1 diyabet, MS, osteoartirit, osteomalasi, rikets ve pek çok kanser türünün D vitamini eksikliği ile ilişkili olabileceği düşünülüyor.

Kandaki D vitamini seviyesi

Kanda 25OH vitamin D düzeyi, D vitamini durumunu gösteren parametredir.

• 10 ng /ml: Şiddetli yetmezlik
• 10 ng/ml – 20ng/ml: Yetmezlik
• 21 ng/ml – 29ng/ml: Eksiklik
• 30 ng/ml: Yeterli
• 150 ng/ml: Toksik

Ne kadar D vitamini almalıyız?

Dünya Sağlık Örgütü yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-600 IU / gün D vitaminini öneriyor. Yetersizlik veya eksiklik durumlarında hekim kontrolünde doza karar verilebiliyor.

Uluslarası Osteoporoz Vakfı ise, 50 yaşın üzerinde veya menopoz dönemindeki kadınlarda kırıktan korunmak için günlük 1000 mg kalsiyum ve 800 IU D vitamini öneriyor.

İlginizi çekebilir: Diyet yaparken doğru ekmeği tüketmenin önemi: Hangi ekmeği ne kadar ve nasıl yemeli?

Yazarın diğer yazıları için tıklayın.