X

Güneşli bir gün intihara neden olabilir mi?

Uzun zamandır psikiyatrların iddia ettiklerine göre etkili antidepresan ilaçları zayıf insanların manik (depresif bozukluk) olmalarını sağlıyor. Reçeteli satılan antidepresanlar için bu durum zaten geçerlidir (İlaçların yan etkileri arasında bu durum en bilinenidir). Ayrıca SAM-E gibi etkili yan ürünlerde de manik bozukluk geçerli olabilmektedir. Manik bozukluk etkisi özellikle eski antidepresan ilaçlarında çok yaygın olup bu tarz ilaçlar gençlere kırmızı reçeteyle satılmaktadır. Bu durum doğanın kendi antidepresanı olan güneş ışığında da geçerlidir.

Mani, bipolar bozukluk rahatsızlık semptomu olup kişi aşırı derecede sevinçli veya dürtüsel olarak tedirgin olabilir. Bu kişiler genellikle umursamaz, uyku uyumayan ve dramatik bir şekilde antidepresan kullanma eğilimindedir. Yine de, bipolar bozukluğa sahip olmayan çocuklarda bile antidepresanlar, hem reçeteli hem de doğal olanlar, güçlü bir şekilde kişiyi tedirgin, asabi ve kaygılı yapmaktadır. Psikiyatrlar, danışanlara antidepresan tedavisi uyguladıktan sonra ilk birkaç gün onları çok dikkatli olarak izleme konusunda eğitimlidirler.

Bu noktada esas endişe; ağır depresyon geçiren ve intihar eğiliminde olan bir kişinin, aldığı antidepresan ilaçlarının da etkisiyle asabi ruh haline büründükten sonra, eğer intihara yönelik düşünceleri kaybolmazsa tedavinin erken dönemlerinde intihar etme riskinin artacak olmasıdır.

Peki eğer ilaç tedavisinde intihar riski psikiyatrlar arasında kaygı verici bir seviyede olarak tanımlanıyorsa, güneş ışığının intihar üzerindeki etkisi hakkında ne söyleyebiliriz? Pırıl pırıl güneşli bir gün, bir insanın hayatına son vermesine neden olabilir mi? Jama Psychiatry’de yayınlanan güncel bir araştırma bu soruya açıklık getirmeye çalışıyor.

Güneş ışığının insanların ruh hali üzerinde etkisi var mı?

İlk olarak, her ne kadar bazı kimseler bunu kabul etmese de, güneş ışığının kişilerin ruh hali üzerinde beyinde hipotalamus ve gözde de göz siniri vasıtasıyla doğrudan etkisi bulunuyor.

Güneşli günlerin ortaya çıktığı ilk günlerde ışığın bu ani değişiminin, gerginlik ve asabilik üzerinde etkisi var gibi görünüyor.

Örneğin; güneş ışığı yerine parlak beyaz ışığın kullanıldığı ışık terapisi güçlü bir antidepresan içermektedir (Aynı zamanda maniye de sebep olmaktadır.) Hepimiz muhtemelen bu bilgiler ışığında güneşli bir günün intihar riskini düşüreceği bilgisine ulaşacağımızı düşünsek de, maalesef durum o kadar kolay değil!

Işığın ani değişimi ruhsal problemleri tetikliyor

Her ne kadar birçok kişi ruhsal problemlerin kışın ortaya çıktığını düşünse de, birçok psikiyatr ve terapistler en çok vakayla ilkbaharda ve sonra da sonbaharda karşılaştıklarını ifade ediyorlar. Işığın bu ani değişiminin, özellikle de bu değişimlerin keskin yaşandığı bölgelerde, gerginlik ve asabilik üzerinde etkisi var gibi görünüyor.

İlgili yazı: Mevsim geçişleri günlük davranışlarımızı belirliyor

JAMA Psychiatry’deki araştırmaya göre, araştırmacılar Avusturya’da 1970-2010 arası 40 yıllık periyotta güneşli günlerde gerçekleşen intiharları araştırıyorlar. (İntiharların %71.8’i erkek). Bulgularına göre intiharlar güneşli parlak bir günde artış gösterirken, 10 gün sonra uzun güneşli gün periyodu intihara karşı önleyici bir güç sağlıyor. İstatistiki olarak mevsimsel varsyansı ortadan kaldırarak güneş ışığının kesin ve mevcut etkisini ölçmeye çalışıyorlar.

Biyolojik olarak, beyin ve omurilik sıvısı içerisindeki düşük serotonin seviyesi intihar, sinirlilik ve şiddet ile ilişkilendiriliyor. Güneş ışığının, serotoninin taşınmasıyla direk bağlantısı olup sinaps (sinir kavşağı) içerisindeki serotonin yoğunluğuna direk etki ediyor. Güneşli günlerin kendini göstermeye başladığı ilk günlerde genellikle gergin ve asabi ruh hali ve davranışlara sahip kişilerin beyinlerinde yönetilmesi çok zor bir durum oluşuyor.

Bu noktada işe yarar bir bilgiye sahip miyiz?

Güneş ışığının antidepresan özelliğinin yanında yarattığı risklerin de farkında olmalıyız

İntihara meyilli kişileri karanlığa hapsetmemeliyiz. Güneş ışığının antidepresan özelliğinin yanında yarattığı risklerin de farkında olmalıyız. Her ne kadar birçok kişi intihar eğilimde olmasa da, elimizdeki bulgular güneşin etkisini göstermeye başladığı ilk günlerde neden insanların mutlu değil de tedirgin olduklarını açıklıyor. Elbette ağır depresyon geçiren kişilerin, intihar eğilimindeki bireylerin kapsamlı tedavi ve yakın gözlem altında tutulması bir zorunluluktur. Birçok faktör intihar riskini artırabilir olsa da esasen doğru yer doğru zamanda doğru müdahaleyle intiharı önlemek mümkün. Tüm antidepresanlar (ışık terapisi ve güneş ışığı dahil) kısa süreli asabiyet oluşturmasının yanında esas amaç kişinin tedaviye cevabına göre uzun süreli stabilizasyon ve gelişim kaydetmektir.

Kaynak:

psychologytoday.com

Uplifers: Kaliteli ve mutlu yaşam koçunuz!

LEGO’dan hem çocukları hem yetişkinleri mutlu edecek en mükemmel yılbaşı hediyeleri

Yeni yıl, soğuk günleri sıcacık bir sevgiyle sarmalayan, neşe ve heyecan dolu büyülü bir dönem. Öyle ki yalnızca taptaze başlangıçların değil; sevdiklerimizi mutlu edecek fırsatların da habercisi. Bu özel dönemi daha da unutulmaz kılmanın ve yılbaşı coşkusunu sevdiklerimizle paylaşmanın en keyifli yollarından biri ise hiç şüphesiz gözlerden kalpler çıkaracak mükemmel yeni yıl hediyeleri. Peki ama gerçek anlamda mükemmel bir hediye bulmak mümkün mü?



Çocukken çok kolay olan hediye seçimi konusu, ne yazık ki yetişkinlikte zor bir hal alabiliyor. O zamanlar en sevdiğimiz karakterin yeni çıkan bir kitabı ya da havalı yeni bir oyuncak, bizi mutlu etmeye yeterdi. Ama büyüdükçe işler biraz karıştı… İhtiyaçlar, istekler, beklentiler, arzular, hepsi değişti, karmaşıklaştı. Haliyle, bir yetişkini ‘gerçekten’ mutlu edebilecek o ‘mükemmel’ hediyeyi bulmak da zorlu bir sanata dönüştü. Ama çözüm, sandığımızdan çok daha yakında olabilir. Belki de oyuna ve yaratıcılığa yeniden kucak açmak, tüm bu karmaşıklığı alıp götürmeye yetebilir. Siz de bu yıl sevdiklerinizi gerçekten heyecanlandıracak bir hediyenin peşine düştüyseniz aradıklarınızı LEGO’da bulabilirsiniz. Çocuklar için olduğu kadar yetişkinler için de oyunun, yaratıcılığın ve rahatlamanın kapılarını aralayan LEGO’da herkese uygun yüzlerce çeşit var:

Estetik ve dekoratif dokunuşları sevenlere özel

Çevrenizde gördüğü her boş duvarı doldurmak için hemen zihninde tasarım yapmaya başlayan ya da boş rafları estetik detaylarla dekore etmeye bayılan sevdikleriniz varsa, onlar için en iyi yılbaşı hediyesi bir LEGO’dan bir sanat eseri, doğadan bir parça veya mimari bir detay olabilir:

  • LEGO® Art Mona Lisa: Dekorasyonun yanı sıra sanat ve tarih meraklısı sevdikleriniz için Mona Lisa’nın 3D versiyonu şahane bir yeni yıl armağanı olabilir. Sevdiklerinizin duvarlarını süsleyerek yaşam alanlarına enerji katacak bu özel hediye, onların yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.
  • LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu: Doğanın dokunuşlarını yaşam alanlarına taşıyacak LEGO® Icons Yalıçapkını Kuşu, canlı renkleriyle sevdiklerinize yılbaşı coşkusunu yansıtırken mutluluktan gözlerinden kalpler çıkartabilir.

Enerjisini doğadan alanlara özel

Doğaya, yeşile, bitkilere düşkün, enerjisini, ilhamını büyüleyici çiçeklerden ve renklerden alan sevdikleriniz için de en mükemmel hediyeler, yine LEGO’da:

  • LEGO® Icons Orkide: Orkidelerin bitkiler aleminde çok özel bir yeri olduğu tartışılmaz. Siz de sevdiklerinize onların sizin için ne kadar özel olduğunu hissettirmek istiyorsanız bu seti kaçırmayın. 5 taban yaprağı ve 2 hava kökü ile gerçekçi bir görünüme sahip bu ikonik orkide setini görenler canlısından ayırmakta zorlanabilirler 🙂
  • LEGO® Icons Erik Çiçeği: Bu set, sevdiklerinize güzel bir kırmızı çiçeği tomurcuktan açmaya ve tam çiçeklenmeye kadar inşa etme fırsatı sunuyor. Üstelik sevdikleriniz bu seti sergilemekten de büyük haz duyacak. Hem şık bir dekor hem de yaratıcı bir yapım süreci, ikisi de bu mükemmel hediyede.

Hız, heyecan ve adrenalin tutkunlarına özel

Hız, şüphesiz ki büyük bir tutku. Özgürlüğüne düşkün, heyecanı seven, teknolojiye ve otomobil dünyasına meraklı herkes için LEGO’da şahane hediyeler bulabilirsiniz:

  • LEGO® Technic Mercedes-Benz G 500 Professional Line: Mercedes-Benz tutkusu olan herkesi heyecanlandıracak, otantik özelliklerle dolu ikonik G Serisi’nden bir model, mükemmel bir yılbaşı hediyesinden çok daha fazlası olabilir. Baştan sona adeta bir mühendislik deneyimi sunan bu modelin sevdiklerinizi çok mutlu edeceği kesin.
  • LEGO® Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat: Maceranın sudaki halini seven ve yelken sporuna da merak duyan sevdiklerinizi mutlu etmek için fazla düşünmenize gerek yok. Aradığınız hediye LEGO Technic Emirates Team New Zealand AC75 Yat. Biraz çılgın, biraz heyecanlı, en çok da kusursuz… Emin olun sevdikleriniz bu seti hem yaparken hem de sergilerken çok keyif alacak.

Sinemaseverlere özel

Beyaz perdenin büyüsüne kapılan sevdiklerinize, onların bu tutkusunu daha da derinleştirecek hediyelerle unutulmaz deneyimler sunabilirsiniz:

  • LEGO® Star Wars™ Millennium Falcon™: Çoğu sinemaseverin gönlünde taht kurmuş en özel serilerden biri hiç şüphesiz ki Star Wars. Star Wars™ Millennium Falcon’un kokpiti, uydu çanağı, topları ve diğer ikonik detaylarıyla sevdikleriniz inşa sürecini tamamlarken kendilerini galaksinin derinliklerinde bir macerada da hissedebilirler.
  • LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba: Sevdiklerinizin sinema tutkusunu nostaljik rüzgarlarla buluşturmak isterseniz, aradığınız mükemmel hediye yine LEGO’da. Onları LEGO® Disney™ Genç Aslan Kral Simba ile çocukluk anılarına doğru bir yolculuğa çıkarabilirsiniz.

Oyunculara ve uzay meraklılarına özel

Uzayın sınırsız gizemini merak eden ya da en zorlu oyunları bile tek hamlede geçmeyi başarabilen sevdikleriniz varsa, onlar için de en mükemmel yeni yıl hediyeleri LEGO’da:

  • LEGO® Super Mario™ Super Mario World™: Mario ve Yoshi: Mario, şüphesiz ki hem çocukların hem yetişkinlerin gönlünde büyük yer tutan en ikonik oyunlardan biri. Eğlenceli bir nostaljik tur, keyifli bir oyun deneyimi ya da rahatlatıcı bir aktiviteden çok daha fazlasını sunacak bu set, sevdiklerinize yepyeni bir dünya yaratmak için ilham verebilir.
  • LEGO® Technic NASA Apollo Ay Taşıtı – LRV: Kozmik maceracılar için en şahane hediye: NASA Apollo Ay Taşıtı (LRV) modeli. Sevdiklerinizi yıldızlara götürüp geri getirecek bu özel hediye, bambaşka dünyaların kapısını onlar için aralarken yaratıcı duygularını da harekete geçirebilir.

Bonus: Mırmır Pati ile eğlenceyi geri getirin

LEGO’nun sonsuz olasılıklarla dolu dünyasında en mükemmel hediyeler de eğlence de oyun da bitmez… Mırmır Pati, oyunu her yaştan insan için geri getiriyor ve herkesi yılın bu büyülü zamanını çok daha keyifli geçirmeye davet ediyor.

Mutlu bir yer inşa etmek isteyen herkes için mükemmel hediyeler ve çok daha fazlası LEGO’da. Hemen tıklayın ve sevdiklerinizi mutlu etmeye erkenden başlayın.

*Bu yazı LEGO katkılarıyla hazırlanmıştır.

İlgili Makale